Wanneer is er sprake van zwangerschapsdiscriminatie?

Wanneer is er sprake van zwangerschapsdiscriminatie?

Uit onderzoek blijkt dat ruim 45% van de werkende vrouwen negatieve ervaringen hebben met zwangerschap in relatie tot werk. Zwangerschapsdiscriminatie is je als vrouw nadelig behandelen bij sollicitatie of in het werk vanwege je zwangerschap, jong moederschap of een kinderwens. Bescherming tegen zwangerschapsdiscriminatie is een mensenrecht. Je mag niet achtergesteld worden op je werk omdat je zwanger bent of een jong kind hebt. Onder veel vrouwen heerst onzekerheid: gaat het daadwerkelijk om discriminatie? Bovendien weegt het behoud van werk mee, voor de economische zelfstandigheid en de carrière van vrouwen.

Voorbeelden van zwangerschapsdiscriminatie

  • Contract wordt niet verlengd terwijl de baan wel beschikbaar is.
  • Geen salarisverhoging door de zwangerschap.
  • Niet terug kunnen in eigen functie na de bevalling.
  • Verlofdagen als vakantiedagen moeten opnemen of voor bezoek van arts/verloskundige vakantiedagen opnemen.
  • Andere veelvoorkomende vormen op de werkvloer zijn ongelijk loon en weinig doorstroming naar hogere posities.

Jaarlijks ervaren ruim 65.000 vrouwen discriminatie vanwege hun zwangerschap of jong moederschap. Omgerekend betreft dit bijna de helft van de werkende moeders op de arbeidsmarkt die een ervaring heeft rond de zwangerschap die wijst op discriminatie. Zo is bij meer dan een derde (38%) van de zwangere vrouwen die op het punt stond een contract te tekenen, het contract gewijzigd of ging het niet door.

Wat zijn de gevolgen van zwangerschapsdiscriminatie?

Veel vrouwen voelen zich boos of zelfs radeloos na bijvoorbeeld het beëindigen van een dienstverband in verband met hun zwangerschap. Vooral de plotselinge omwenteling van werkgevers wordt als heftig ervaren. Op het ene moment functioneer je nog prima, een maand later wordt je baan je afgenomen. Dit brengt veel negatieve gevolgen met zich mee, zowel zakelijk als persoonlijk. Als je vol ambitie zit en van plan was je carrière op te bouwen, kan het een harde klap zijn. Soms besluiten vrouwen hun kinderwens uit te stellen tot ze een vast contract hebben, zodat ze in ieder geval verzekerd zijn van een baan tijdens en na hun zwangerschap.

Wat kun je doen tegen zwangerschapsdiscriminatie?

Doordat zwangerschapsdiscriminatie niet altijd als zodanig wordt herkend, lopen veel vrouwen onterecht kansen of bonussen mis, zonder dat ze dit zelf doorhebben. Mocht je het vermoeden hebben dat je op je werk benadeeld wordt vanwege je zwangerschap, ga dan eerst in gesprek met je werkgever. Als dit niets oplevert, maar je toch het idee hebt dat je te maken hebt met zwangerschapsdiscriminatie, dan kun je dit melden bij het College voor de Rechten van de Mens. Daarnaast is het mogelijk om een verzoek tot oordeel in te dienen. Het College gaat dan onderzoeken of er sprake is van discriminatie en er volgt een zitting. Wil je niet direct een verzoek tot oordeel indienen, maar heb je wel vragen? Ook dan kun je terecht bij het College.

Wat zijn de belangrijkste rechten en plichten tijdens je zwangerschap op het werk?

  • Je bent verplicht om uiterlijk 3 weken voor het geplande zwangerschapsverlof je zwangerschap te melden, aan de hand van een zwangerschapsverklaring. Doe dit liever zo snel mogelijk nadat je weet dat je zwanger bent, zodat je werkgever voldoende tijd heeft om vervanging te vinden tijdens jouw zwangerschapsverlof.
  • In het geval van gevaarlijke werkomstandigheden (werken met giftige stoffen, fysiek zwaar werk) overleg je samen met je werkgever om je jouw werk veilig kunt blijven uitvoeren. Indien dit niet mogelijk is, kan er gekeken worden of je tijdelijk een andere functie kunt uitoefenen met behoud van salaris.
  • Je hebt het recht om onder werktijd (betaald) afspraken voor noodzakelijk zwangerschapsonderzoek te bezoeken.
  • Verminderde inzetbaarheid als gevolg van je zwangerschap (verlof, ziekte) kan niet worden opgedragen als reden voor uitsluiting van cursussen, opleidingen en salarisverhogingen.
  • Contract(verlenging)en mogen niet worden uitgesteld tot na je zwangerschap met zwangerschap als reden, of hierom niet ingekort worden tot bijvoorbeeld de ingang van het verlof.
  • Je werkgever vraagt bij het UWV de uitkering aan en betaalt jouw loon tijdens je zwangerschaps- en bevallingsverlof door.
  • Ziekte als gevolg van zwangerschap wordt onlosmakelijk verbonden met je zwangerschap zelf, en kan dus ook niet zomaar reden zijn voor beëindigingen van arbeidsovereenkomsten of wijzigingen in arbeidsvoorwaarden.
  • Voor het ziekteverlof als gevolg van je zwangerschap (buiten het zwangerschaps- en bevallingsverlof) vraagt je werkgever een Ziektewetuitkering aan via het UWV.
Beeld: iStock.com