In dit artikel

• Hoe ontstaat rugpijn?
• Wanneer krijg je last van rugpijn?
• Soorten rugpijn
• Rugpijn per trimester
• Tips tegen rugpijn
• Rugpijn na het slapen
• Is zware rugpijn het begin van mijn bevalling?
• Is rugpijn een teken van een miskraam?

Hoe ontstaat rugpijn als je zwanger bent?

Rugpijn is een veelvoorkomende zwangerschapskwaal. Bijna 70% van de zwangeren krijgt ermee te maken, dus je bent zeker niet de enige. Je groeiende buik die naar voren hangt, verandert je houding en zorgt voor een holle rug. Dit in combinatie met het extra gewicht van je buik en baarmoeder, zorgen ervoor dat je rugspieren overbelast raken.

Verloskundige Marlies legt aan zwangere Nadieh, die veel last had van haar onderrug en bekken, uit waarom een zwanger lichaam lijkt op een colablikje. Lees hier hoe Marlies deze vergelijking gebruikt “Rugpijn is het gevolg van een deuk in het blikje.”

Blaasontsteking?

Rugpijn kan ook het gevolg zijn van een blaasontsteking. Moet je vaak naar de wc en heb je een branderig gevoel bij het plassen? Laat het dan controleren bij de huisarts om te kijken of dit de oorzaak is van de rugpijn.

Wanneer krijg je last van rugpijn?

Vaak merk je de pijn in het tweede of derde trimester. In deze periodes wordt je buik namelijk flink groter, waardoor je vaak automatisch achterover leunt om je balans te houden. Als je in het verleden al rugklachten had, is de kans groter dat je ook tijdens je zwangerschap rugpijn krijgt.

Soorten rugpijn

Tijdens je zwangerschap kun je op verschillende plekken rugpijn ervaren. Sommige vrouwen hebben vooral last van hun onderrug, terwijl anderen de pijn juist hoger in de rug voelen. De oorzaak en intensiteit verschillen per persoon en per fase van de zwangerschap. Hieronder lees je meer over de verschillende soorten rugpijn.

Lage rugpijn tijdens zwangerschap

Lage rugpijn tijdens de zwangerschap komt vaak voor, vooral rond de SI-gewrichten (sacro-iliacaal) in het bekken. Deze gewrichten verbinden het heiligbeen (onderste deel van de rug) met de bekkenbotten. De pijn kan uitstralen naar de benen of de onderbuik en soms aanvoelen als een strakke band boven de billen. Dit wordt vaak verward met echte SI-pijn.

Echte SI-pijn ontstaat direct in de SI-gewrichten, terwijl lage rugpijn tijdens de zwangerschap meestal wordt veroorzaakt door een combinatie van onderrugklachten, stijve heupen en verminderde stabiliteit. Deze factoren kunnen pijn rond het SI-gewricht geven, maar het is geen echte SI-pijn, ook wel SI-syndroom genoemd.

Midden of hoge rugpijn tijdens zwangerschap

Soms zit de pijn niet in je onderrug, maar juist hoger, in het midden of bovenste deel van je rug. En eigenlijk is dat niet zo gek. Alles aan de voorkant van je lichaam groeit. Je borsten worden groter en je buik groeit met de week. Dit extra gewicht vraagt veel van je lichaam en moet goed in balans blijven. Ongetrainde of zwakke buikspieren kunnen die balans verstoren en rugklachten veroorzaken.

Rugpijn per trimester

Rugpijn kan in elk trimester anders aanvoelen. Hieronder lees je wat je per trimester kunt verwachten.

Eerste trimester

Rugpijn in je eerste trimester wordt deels veroorzaakt door hormonale veranderingen. Je buik is nog niet zo groot, dus het extra gewicht speelt nog geen rol. Wat wél invloed heeft, is dat zwangerschapsklachten zoals misselijkheid je vaak dwingen om meer rust te nemen. Minder bewegen kan je spieren verzwakken, wat weer rugpijn kan veroorzaken.

Tweede trimester

In het tweede trimester verandert je lichaam snel. Je groeiende buik zorgt voor extra belasting op je rug, wat rugpijn kan veroorzaken, vooral als je niet goed op je houding let of te weinig beweegt. Ook je werksituatie speelt een rol. Daarom is het belangrijk om te weten hoe je op de juiste manier beweegt en je rug ontlast.

Wil je meer weten over je rechten op de werkvloer? Lees dan ons artikel over de regels rondom tillen tijdens de zwangerschap.

Derde trimester

In het derde trimester wordt de belasting op je lichaam steeds groter. Je buik is zwaarder, wat extra druk op je rug zet en de kans op rugpijn vergroot. Maak je je zorgen over de invloed van rugpijn op de bevalling? Dat is niet nodig, rugpijn heeft geen effect op de bevalling zelf. Wel is het belangrijk om goede houdingen te vinden en, waar nodig, extra ondersteuning te gebruiken om je rug zoveel mogelijk te ontlasten.

Wat kun je doen tegen rugpijn als je zwanger bent?

Helaas sta je met je rug tegen de muur als het gaat om behandelingen voor rugpijn tijdens je zwangerschap. Vaak verdwijnen de pijnklachten na de bevalling vanzelf, maar tot die tijd kun je verschillende dingen doen om de pijn te verlichten. Hier zijn een aantal tips die je kunnen helpen.

• Tip 1. Vermijd langdurig staan
  Sta niet te lang achter elkaar. Als je gaat staan, verdeel je gewicht dan gelijkmatig over beide voeten. Span je billen aan en duw ze iets naar voren. Zet je schouders naar achteren en naar beneden voor een rechte houding. Dit helpt je rug te ontlasten.

• Tip 2. Let op je houding
  Wanneer je bukt of iets optilt, zak dan door je knieën in plaats van je rug te buigen. Dit vermindert de druk op je onderrug.

• Tip 3. Doe gerichte oefeningen
  Oefeningen kunnen helpen je spieren te versterken en je lichaam te leren ontspannen. Vraag je huisarts of een (bekken)fysiotherapeut om advies over oefeningen die specifiek voor jou nuttig kunnen zijn.

• Tip 4. Verhoog je benen
  Leg je benen regelmatig omhoog om de spanning van je rug te verlichten.

• Tip 5. Zorg voor een goede zithouding
  Als je veel zit, zorg dan voor een stoel die je onderrug ondersteunt. Verander regelmatig van zithouding om spanning in je rug te voorkomen.

• Tip 6. Slaap met een voedingskussen
  Als lage rugpijn je nachtrust verstoort, probeer dan eens te slapen met een voedingskussen tussen of onder je knieën. Dit kan helpen om een comfortabele houding te vinden en de pijn te verminderen.

• Tip 7. Blijf bewegen
  Een actief lichaam draagt bij aan sterkere spieren, wat de kans op rugpijn verkleint. Probeer regelmatig in beweging te blijven, bijvoorbeeld door zwangerschapsyoga of zwemmen.

Lees ook: Zwanger zijn en sporten: wat kan wel en niet?

Rugpijn na het slapen

Heb je vooral last van rugpijn na het slapen? Dit kan komen doordat je spieren tijdens je slaap ontspannen, waardoor je meer op je gewrichten steunt. Om de pijn te verminderen, is het belangrijk om bewust om te gaan met je houding. Sta rustig en gecontroleerd op om de druk op je bekken te verlichten. Ook je slaaphouding speelt een grote rol. Zorg ervoor dat je ruggengraat recht ligt en gebruik een goed kussen ter ondersteuning van je nek. Een extra kussen tussen je benen kan helpen om je bekken in een fijne positie te houden.

Is zware rugpijn een symptoom van het begin van de bevalling?

Zware rugpijn kan een teken zijn van een naderende bevalling. Maar het is wel belangrijk om te weten dat deze pijn vaak samenkomt met andere signalen. Denk aan oefenweeën, het verliezen van de slijmprop of het breken van je vliezen. Als dit het geval is, kan de rugpijn voortkomen uit rugweeën. Als je vermoedt dat je bevalling is begonnen, neem dan contact op met je verloskundige.

Welke bevalhouding als je rugpijn hebt?

Als je last hebt van rugpijn tijdens de bevalling, zijn er bevalhoudingen die de pijn kunnen verlichten en de druk op je onderrug verminderen. Hier zijn een paar opties.

• Zittend op een bal
  Een geboortebal (yogabal) helpt je bekken te kantelen en verlicht de druk op je onderrug. Je kunt zachtjes heen en weer wiegen om de pijn te verzachten.

• Handen en knieën (all-fours positie)
  Deze houding vermindert de druk op je onderrug en helpt je baby in een betere positie te komen. Je kunt op een mat of bed steunen en zachtjes heen en weer bewegen.

• Zijligging
  Lig op je zij met een kussen tussen je knieën. Dit is een ontspannende houding en vermindert spanning in je onderrug.

• Staand of leunend
  Leun op een bed, tafel of je partner om de zwaartekracht te helpen bij de bevalling. Dit kan helpen om de druk op je rug te verminderen.

• Hurkhouding (met steun)
  Hurken opent je bekken en vermindert rugdruk. Gebruik een partner, een stoel of een baarkruk voor ondersteuning.

Vermijd plat op je rug liggen, want dat kan de rugpijn juist erger maken. Probeer verschillende houdingen uit en kijk wat het beste voelt.

Is rugpijn een teken van een miskraam?

Wanneer je last hebt van vaginaal bloedverlies samen met onderbuik- en/of lage rugpijn, kan dit een teken zijn van een miskraam. Het is echter goed om te weten dat deze symptomen niet altijd betekenen dat er iets ernstigs aan de hand is! Veel vrouwen ervaren in de vroege zwangerschap wat pijn en ongemak zonder dat dit wijst op een miskraam. Heb je deze klachten en maak je je zorgen? Neem dan altijd contact op met je verloskundige.

‘Trek op tijd aan de bel’

Lees ook het persoonlijke verhaal van de zwangere Robin die last kreeg van rugpijn, maar dit bleef negeren. “Ik kon me op gegeven moment amper nog bewegen.” Ze wil met haar verhaal andere zwangere vrouwen inspireren om eerder aan de bel te trekken als ze klachten ervaren.

Bron: UZ Leuven