Waarom heb je stemmingswisselingen tijdens de zwangerschap?

De emoties van een zwangere vrouw kunnen alle kanten op gaan. Op het ene moment ben je ontzettend vrolijk en iets later barst je onverklaarbaar in huilen uit. Het is vast herkenbaar. Je emotionele toestand verandert constant door hormonale veranderingen. De stijging van oestrogeen en progesteron zijn daar verantwoordelijk voor. Maar hormonen zijn niet de enige boosdoeners voor je stemmingswisselingen. Er komt veel op je af als je zwanger bent en dat kan voor de nodige onzekerheid zorgen. Ook door andere zwangerschapskwaaltjes zoals slaapproblemen en misselijkheid kun je als zwangere vrouw minder goed in je vel zitten en meer emoties ervaren.

Niet alleen de hormonen zijn de aanstichters van je stemmingswisselingen. Met zoveel gebeurtenissen in je leven is het logisch dat je stemming verandert. Je kunt plotseling overspoeld worden door opwinding over de naderende ontmoeting met je baby. Je kunt je ook plotseling afvragen waar je aan begonnen bent. Je kunt je daarnaast angstig, kwetsbaar of bezorgd voelen over wat de toekomst voor jou en je baby in petto heeft.

Veel voorkomende zorgen tijdens de zwangerschap zijn:

• Of je een goede ouder zult zijn
• Of je dieet of levensstijl invloed heeft op de ontwikkeling van je baby
• Hoe het krijgen van een baby je relaties zullen gaan beïnvloeden
• Of de baby gezond ter wereld zal komen
• Hoe je het financieel redt
• Hoe je carrière kan worden beïnvloed door het ouderschap
• Alle lichamelijke veranderingen en of je partner jou nog steeds aantrekkelijk vindt
• Hoe je de bevalling en het kraambed gaat doorkomen

Als je bij een vorige zwangerschap een probleem hebt gehad, maak je je misschien ook zorgen dat het opnieuw kan gebeuren. Het is moeilijk om altijd vrolijk te blijven als je te maken krijgt met zwangerschapskwaaltjes, zoals brandend maagzuur en ochtendmisselijkheid.

Wanneer heb ik meer last van stemmingswisselingen?

Je hebt de meeste kans op stemmingswisselingen als je in het eerste trimester zit. Vooral tot de 10e zwangerschapsweek kun je last krijgen van emoties en stemmingswisselingen.

Stemmingen worden meestal beter beheersbaar in het tweede trimester, als je lichaam zich aanpast aan de hogere hormoonniveaus. Je zult merken dat je meer controle hebt over je gevoelens en dat je niet meer zo huilerig of prikkelbaar bent als voorheen. Soms kunnen stemmingswisselingen echter de hele zwangerschap aanhouden.

Na een relatief rustig tweede trimester stijgt de kans op stemmingswisselingen weer naarmate je het einde nadert. Je krijgt meer last van lichamelijke ongemakken en je lichaam maakt zich klaar voor de bevalling. Zelfs als je stemmingswisselingen voorbij zijn, kun je nog steeds merken dat je af en toe last hebt van stemmingswisselingen.

Wat te doen tegen stemmingswisselingen tijdens zwangerschap?

Het kan soms lastig zijn om je stemmingswisselingen onder controle te houden. Ook je partner kan het flink te verduren krijgen na de zoveelste woede-uitbarsting. Er zijn een aantal manieren om je emoties zo goed mogelijk onder controle te houden en om te gaan met stemmingswisselingen.

• Relativeer je eigen gedrag

Stemmingswisselingen horen er gewoon bij als je zwanger bent. Schaam je niet, praat erover, lach erom en geef de hormonen de schuld. Door te relativeren haal je de druk eraf en dit helpt bij het ontladen van de spanning. Door je verhaal met iemand te delen, zul je merken dat je niet de enige zwangere vrouw bent die last heeft van haar emoties.

• Bereid je partner voor

Je partner heeft het vaak zwaar te verduren en vraagt zich vast af waarom een zwangere vrouw zich zo gedraagt. Het kan moeilijk zijn voor je partner om te weten hoe hij je emoties moet opvatten als ze zo onvoorspelbaar zijn. Praat met je partner over het feit dat je last hebt van je emoties en minder stabiel bent dan normaal. Dit kan helpen dat je partner dingen te persoonlijk gaat opvatten, waardoor er eventuele spanningen tussen jullie kunnen ontstaan. Hij zal jouw emotionele uitbarsting dan makkelijker begrijpen en hiermee om kunnen gaan en jij hoeft je minder schuldig te voelen. Probeer in jullie rustigere momenten wat quality time samen door te brengen. Het zal helpen om jullie relatie te versterken voordat de baby komt. Je partner heeft misschien ook zijn eigen zorgen over het ouderschap. Door daarover te praten kan dit jullie beide helpen.

• Praat erover

Wanneer je je somber of gestrest voelt helpt met iemand praten vaak het beste. Probeer eerlijk te zijn over wat je voelt met je partner, vrienden en familie. Je zult verrast zijn hoeveel het je zal opluchten en zal helpen.

Als je met andere zwangere praat, zal je al snel beseffen dat je niet enige bent die zich zo voelt. Praten met vrouwen die in dezelfde fase van de zwangerschap zitten als jij kan je helpen doordat zij precies weten wat je doormaakt. Je kunt het ook met je verloskundige over praten of maak een afspraak met je huisarts.

• Ga iets leuks doen

Als je chagrijnig bent, kun je het gevoel hebben dat je er niets aan kunt doen. Dat niets leuk is. Verleg je gedachten door juist wat leuks te ondernemen met je partner, vrienden of familie. Ga naar de bioscoop, uiteten of plan een date night in met je partner. Daar word je vrolijk van en dat verkleint weer de kans op negatieve gedachten. Maak ook meer tijd voor jezelf, ofwel me-time. Doe iets voor jezelf waardoor je even niet aan je zwangerschap denkt en je ontspannen voelt.

• Doe wat lichte lichaamsbeweging

Lichaamsbeweging is een stemmingsverbeteraar en je hoeft geen zware training te doen om het feel good gevoel te krijgen. De volgende keer dat je je geïrriteerd of angstig voelt, ga dan zwemmen, maak een wandeling in de frisse lucht of doe wat eenvoudige yoga-oefeningen. Het werkt stress verlagend en het is daarnaast ook nog eens gezond.

• Vermijd stress

Door stress kun je last krijgen van stemmingswisselingen. Stress tijdens de zwangerschap is niet fijn. Niet voor jou, maar ook niet voor je ongeboren baby. Kortdurende stress tijdens de zwangerschap heeft vaak geen gevolgen voor de ongeboren baby. Probeer het rustig aan te doen en regelmatig te ontspannen. Een zwangerschapsmassage kan je hierbij helpen. Heb je over een langere periode last van stress bespreek dit dan met je verloskundige of huisarts.

Veel mensen doen graag mindfulness- of ontspanningstechnieken om hun stemming te verbeteren en zich rustiger te voelen tijdens de zwangerschap. Mindfulness kan je helpen je meer bewust te worden van je stemmingen en gevoelens, en je trainen om tekenen van stress of angst eerder vroeger dan later op te merken. Er zijn veel gratis apps, sommige met specifieke zwangerschapsmindfulness-oefeningen, die je kunt gebruiken.

• Neem niet te veel hooi op je vork

Wat ook kan helpen om stress te verminderen is om hulp te vragen. Het is begrijpelijk dat je alles gedaan wilt hebben voor de komst van je baby. Een zwangerschap op zichzelf is al hard genoeg werken. Neem dus niet te veel hooi op je vork door in je eentje de babykamer te gaan inrichten, alle inkopen te doen of alles zelf willen regelen. Als het je te veel wordt, steun dan op je partner, vrienden en familie. Zij zullen je waarschijnlijk maar al te graag helpen, als je ze maar vertelt wat je nodig hebt.

• Neem voldoende rust

Je zult eerder stemmingswisselingen krijgen als je moe bent, dus probeer ervoor te zorgen dat je genoeg slaap krijgt. Als je het moeilijk vindt om ’s avonds te slapen, probeer dan voor het slapen gaan een lijstje te maken van je zorgen of taken die je de volgende dag moet doen. Dit kan helpen je hoofd leeg te maken. Als je je door werk uitgeput voelt, bespreek dan met je manager of je meer pauzes kunt nemen. Als je bijna uitgerekend bent, kun je overwegen je zwangerschapsverlof eerder op te nemen dan je had gepland. Dit kan je de extra tijd geven die je nodig hebt om je batterijen op te laden voor de geboorte van je baby.

• Eet gezond

Als je ooit “hangry” bent geweest, weet je dat een gebrek aan voedsel kan leiden tot een ongewenste uitbarsting. Stil je innerlijke woede en bedwing je eetlust met gezonde, voedzame maaltijden en vullende snacks die je lichaam van brandstof voorzien en je hersenen energie geven. Blijvende energie houd je kalm en beheerst.

Heb je negatieve of depressieve gevoelens?

Als je langdurig neerslachtig bent, veel negatieve gedachtes ervaart of je gestrest voelt, is er misschien meer aan de hand. Trek op tijd aan de bel en bespreek je gevoelens en emoties met je huisarts of verloskundige. Te lang doorlopen met depressieve gevoelens vergroot de kans op een vroeggeboorte of een prenatale depressie. Meer dan 1 op de 8 mensen krijgt tijdens de zwangerschap te maken met depressie of angst. Dit kan leiden tot gevoelens van humeurigheid en boosheid. Veel mensen ervaren beide tijdens de zwangerschap.

Praat met je huisarts of verloskundige als je:

• Je langere tijd verdrietig, waardeloos of hopeloos voelt
• Het gevoel hebt dat je je zorgen of angst niet onder controle hebt
• De interesse verliest in de dingen die je normaal graag doet
• Merkt dat je bepaalde gedragingen heel vaak herhaalt, zoals je handen wassen of sociale media checken
• Paniekaanvallen hebt
• Je moeilijk kunt concentreren of beslissingen kunt nemen
• Geen eetlust meer hebt
• Moeite hebt om in slaap te vallen of wakker te blijven
• Bang bent om te bevallen
• Gedachten hebt om jezelf of anderen iets aan te doen