IJzertekort tijdens je zwangerschap

IJzertekort tijdens je zwangerschap

Tijdens je zwangerschap kun je redelijk snel een ijzertekort oplopen. De placenta is de grootste oorzaak daarvan. Je ongeboren baby heeft ijzer nodig voor de aanmaak van extra bloed. Dat ijzer wordt uit jouw lichaam gehaald waardoor je meer ijzer dan normaal nodig hebt. Je kunt een aantal voorzorgsmaatregelen nemen om ijzertekort te voorkomen.

Eet vanaf het begin van je zwangerschap zoveel mogelijk ijzerrijke voeding. Voeding dat veel ijzer bevat is:

  • Vlees
  • Zure haring, gerookte haring (alleen als deze minimaal 5 minuten is verhit), mosselen
  • Volkoren graanproducten
  • Eieren
  • Peulvruchten
  • Roodfruit
  • Noten
  • Groene groenten zoals spinazie en boerenkool.

Vitamine C bevordert de opname van ijzer in je lichaam, drink daarom bij elke maaltijd vruchtensap of eet verse groenten en fruit. Gebruik ijzerrijke voedingsmiddelen niet in combinatie met melkproducten. Het calcium in deze producten vermindert namelijk de opname van ijzer. Beperk het gebruik van koffie en thee. Polyfenolen in koffie of thee verminderen de opname van ijzer.

Waarom is genoeg ijzer tijdens de zwangerschap belangrijk?

Tijdens de zwangerschap werkt je lichaam harder om je groeiende baby van de juiste voeding te voorzien. Het bloedvolume tijdens de zwangerschap neemt gestaagd toe. Bij de meeste mensen neemt het bloedvolume tegen het derde trimester met 45% toe. Om dat bloed te produceren is er veel ijzer nodig. Daar kan het ijzertekort bij om de hoek komen kijken.

Je lichaam voorziet je baby ook van het ijzer dat nodig is om zijn eigen hemoglobine te maken. Deze toename van je bloedvolume en de productie van hemoglobine voor je baby zorgt voor meer transport van vitale zuurstof en voedingsstoffen. Het verhoogt ook de dagelijkse behoefte aan essentiƫle mineralen zoals ijzer.

Hoe weet je of je een ijzertekort hebt?

Om er zeker van te zijn dat je een ijzertekort hebt is er een bloedonderzoek nodig. Uit dit bloedonderzoek kan dan een diagnose worden gesteld of het werkelijk gaat om een ijzertekort. Tijdens je zwangerschap wordt je bloed twee keer gecontroleerd. Dit gebeurt tijdens je eerste bezoek aan de verloskundige en rond de 30e week van je zwangerschap. Als je een verhoogd risico hebt op ijzertekort of bloedarmoede zal je vaker gecontroleerd worden.

Wat zijn de symptomen van een ijzertekort?

Veel zwangerschapssymptomen lijken op die van ijzertekort, dus sommige mensen weten niet dat ze die aandoening hebben. De meest voorkomende symptomen van een ijzertekort zijn:

  • Vermoeidheid
  • Zwak gevoel
  • Duizeligheid
  • Kortademigheid
  • Onregelmatige hartslag
  • Moeite om te concentreren
  • Pijn in de borst
  • Bleke huid, met name onder nagels en oogleden
  • Koude handen en voeten

Ook kan weinig gewichtstoename tijdens de zwangerschap een symptoom van een ijzertekort zijn.

Wie heeft hoger risico op ijzertekort?

Alle zwangere hebben een hoger risico op ijzertekort. Naarmate de zwanger vordert kan de kans op ijzertekort steeds groter worden.

Sommige mensen lopen een hoger risico op ijzertekort. Dit zijn mensen die:

  • Een geschiedenis hebben van zware bloedingen, waaronder zware menstruaties
  • Twee zwangerschappen vlak na elkaar hebben, meestal binnen 18 maanden
  • Niet genoeg ijzer eten
  • VegetariĆ«rs of veganisten
  • Zwanger zijn van een meerling
  • HG of extreem overgeven

Wat zijn de gevolgen van ijzer te kort tijdens zwangerschap?

Het lichaam gebruikt ijzer om hemoglobine te produceren, een eiwit dat zuurstof door het hele lichaam vervoert. Als een persoon niet genoeg ijzer heeft, kan zij niet voldoende hemoglobine aanmaken, waardoor de lichaamscellen geen zuurstof krijgen. Dit kan kortademigheid, zwakte en een verhoogde hartslag veroorzaken.

Een ernstig te kort aan ijzer of chronisch te kort aan ijzer kan leiden tot bloedarmoede. Dit gebeurt wanneer iemands lichaam niet genoeg ijzer binnenkrijgt, waardoor het aantal rode bloedcellen of het hemoglobinegehalte kan dalen.

Milde bloedarmoede is relatief normaal tijdens de zwangerschap. Het kan kleine of helemaal geen symptomen veroorzaken. Ernstigere bloedarmoede kan echter de zwangerschap bemoeilijken en de gezondheid van de zwangere in gevaar brengen.

IJzertekort tijdens de zwangerschap is een van de belangrijkste oorzaken van bloedarmoede bij babyā€™s en jonge kinderen. Veel vrouwen hebben de hele zwangerschap een tekort aan ijzer. Uit onderzoek is gebleken dat 52% van de zwangere vrouwen wereldwijd een ijzertekort heeft.

Wat te doen bij ijzertekort tijdens zwangerschap?

Een ijzertekort komt vaak voor. Wanneer je deze diagnose krijgt met een bloedonderzoek dan kan de verloskundige of huisarts je staalpillen voorschrijven.

Het kan enkele weken duren voordat iemands ijzer weer een normaal niveau bereikt. Tot die tijd kan je wat extra hulp nodig hebben om je symptomen te beheersen. Dit kan betekenen dat je vaker een dutje moet doen, vermoeiende activiteiten moet vermijden en partner, vrienden en familie om hulp moet vragen. Naast ijzersupplementen kan een huisarts of verloskundige aanbevelen dat je ook vitamine D, foliumzuur of B12 inneemt. Deze kunnen allemaal gezonde rode bloedcellen bevorderen.

Wanneer je een ijzertekort hebt moet je regelmatig je bloed laten controleren om er zeker van te zijn dat de behandeling aanslaat. Als het ijzergehalte niet voldoende stijgt na een paar weken inname van een supplement, kan een arts andere ingrepen aanbevelen. Als je je niet goed voelt, is het hoe dan ook verstandig om contact op te nemen met je verloskundige of huisarts.

IJzertekort na de bevalling

Veel mensen met een ijzertekort tijdens de zwangerschap hebben er ook last van na de bevalling. IJzertekort maakt niet alleen de zwangerschap en de periode na de bevalling moeilijker, maar kan ook ernstige gezondheidscomplicaties veroorzaken, waaronder:

Beeld: iStock.com/gilaxia