Diastase: wat is het en hoe kom je ervan af?
Bij een diastase, ook wel rectus diastase genoemd, wijken de twee grote spieren aan de voorkant van de buik uit elkaar. Het is een normaal verschijnsel als je zwanger bent. Ook na je bevalling kun je nog maanden een diastase hebben. Het gaat meestal vanzelf over. Als de diastase niet vanzelf verdwijnt, kun je klachten gaan ervaren, zoals rugpijn of bekkenklachten. Het is raadzaam om dan naar een gespecialiseerd bekkenfysiotherapeut te gaan voor advies.
Oorzaken diastase
Een diastase ontstaat tijdens de zwangerschap. De groeiende baby duwt tegen de buikwand, waardoor de buikspieren zich uitrekken en iets wijken. Zo krijgt je baby ruimte om goed door te groeien. Andere oorzaken van een diastase kunnen snelle gewichtstoename of overgewicht zijn. De kans op het ontwikkelen van een diastase tijdens de zwangerschap kan groter zijn onder bepaalde omstandigheden.
Denk aan:
- meerdere zwangerschappen
- meerlingzwangerschap
- grote baby
- zwanger op latere leeftijd (omdat de elasticiteit van de spieren en het bindweefsel afneemt met de leeftijd),
- zwangerschapscomplicaties zoals veel vruchtwater en genetische aanleg. Je kunt er meestal dus niet zoveel aan doen als je diastase krijgt.
Kan een diastase kwaad?
Als je ruim een half jaar na je bevalling nog een diastase hebt, is dat op zich niet erg, maar de klachten kunnen wel vervelend zijn. Zo kan je last hebben van een opgezette buik en bekkenbodemklachten ervaren. Een diastase verdwijnt normaal gesproken vanzelf weer. Maar het kan dus wel tot zes maanden duren voordat je buikspieren weer normaal functioneren. Mocht de samenwerking van je spieren en het herstel van de diastase niet vanzelf gaan of ontstaan er klachten, dan is het goed om naar een gespecialiseerd bekkenfysiotherapeut te gaan.
Lees ook: De groei van je zwangere buik van week tot week
Symptomen diastase
- Uitstulping van de buik: je kunt een bult zien of voelen langs de middenlijn van je buik.
- Zwakke buikspieren: het kan moeilijk zijn om je buikspieren aan te spannen.
- Bekkenklachten en rugpijn: door de zwakkere buikspieren kun je last krijgen van je rug en bekkenbodemspieren.
- Buikpijn: een vaak niet te verklaren pijn in je buik.
- Heupklachten: vaak aan de zijkant van je heupen.
- Urineverlies: vaak veroorzaakt door overactieve bekkenbodemspieren.
- Koude buik: je ervaart een koud gevoel op je buik.
- Darmfunctie stoornissen: je darmen of spijsvertering werken minder goed.
Hoe kun je een diastase herkennen?
Je kunt zelf controleren of je na je bevalling nog last van een diastase hebt.
- Ga op je rug liggen met gebogen knieƫn.
- Plaats je vingers op je navel en til je hoofd en schouders iets van de grond.
- Voel je een opening of een zachte plek tussen de spieren? Dan heb je mogelijk een diastase.
Hoe behandel je het?
- Oefeningen: specifieke oefeningen kunnen helpen de spieren weer bij elkaar te brengen. Een fysiotherapeut kan je hierbij helpen.
- Ondersteuning: een buikband of speciale kleding kan extra ondersteuning geven.
- Chirurgie: in ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn om de spieren te herstellen.
Welke oefeningen helpen bij een diastase?
Voor het herstel van een diastase moet je oefeningen doen, omdat ze helpen de spieren te versterken en de afstand tussen de rechte buikspieren te verkleinen. Door regelmatig te oefenen, kun je je spierkracht verbeteren, hierdoor blijf je stabieler tijdens tillen en buigen en herstel je sneller.
- Bekkenkantelingen: ga op je rug liggen en kantel je bekken naar je navel.
- Evenwicht oefening: ga op handen en knieƫn staan en strek je linkerarm en je rechterbeen uit. Wissel dan van arm en been en doet dit een aantal keer.
- Lage plank: ga op je ellebogen en tenen staan en houd je lichaam recht.
Het is aan te raden om de oefeningen voor een diastase dagelijks of ten minste drie tot vier keer per week te doen. Herhaling is belangrijk voor herstel. Begin met korte sessies van 10-15 minuten en bouw dit geleidelijk op naar 30 minuten per sessie naarmate je sterker wordt en je conditie verbetert. Bekijk onderstaande video voor meer oefeningen die je kunt doen.
Wat kun je beter vermijden?
Om ervoor te zorgen dat je diastase niet verergerd, is het handig om een aantal dingen niet te doen.
- Sit-ups en crunches: deze kunnen de diastase verergeren.
- Zware gewichten tillen: vermijd zwaar tillen totdat je spieren sterker zijn. Een ouder kind tillen kun je dus beter ook zoveel mogelijk voorkomen.
- Slechte houding: een slechte houding kan extra druk op je buikspieren zetten, neem een goede houding aan om de druk op je buikspieren te verminderen.
Lees ook: Tillen tijdens zwangerschap: Is het veilig?
Diastase na de bevalling
Na de bevalling blijft een diastase bij veel vrouwen aanwezig. Het kan tot zes maanden duren voordat de buikspieren zich weer volledig herstellen. Dit kan invloed hebben op het dagelijkse leven, zoals moeite met tillen en voorover buigen. Het is belangrijk om na de bevalling rustig te beginnen met lichte oefeningen en geleidelijk de intensiteit op te bouwen. Een (bekken)fysiotherapeut kan helpen met een persoonlijk herstelplan om de spieren veilig en effectief te versterken. Het is ook belangrijk om geduldig te zijn en je lichaam de tijd te geven om te herstellen na de bevalling. Ze zeggen niet voor niets ‘9 maanden op en 9 maanden af’. Wees dus lief voor jezelf.
Kan een diastase invloed hebben op toekomstige zwangerschappen?
Ja, een onbehandelde (blijvende) diastase kan complicaties veroorzaken bij toekomstige zwangerschappen. Het is belangrijk om de spieren te versterken, voordat je opnieuw zwanger wordt.
Wanneer moet je hulp zoeken?
Als je denkt dat je een diastase hebt, is het verstandig om contact op te nemen met een arts of (bekken)fysiotherapeut. Zij kunnen je adviseren over de beste behandeling en oefeningen.