In dit artikel

• Wat is bloedarmoede?
• Hoe ontstaat bloedarmoede als je zwanger bent?
• Hoe weet je of je bloedarmoede hebt?
• Wat zijn de symptomen?
• Je hebt bloedarmoede, wat nu?
• Is het gevaarlijk voor jou en je baby?
• Hoe verloopt de behandeling?
• Hoe kun je bloedarmoede tijdens je zwangerschap voorkomen?

Wat is bloedarmoede?

Bloedarmoede, ook wel anemie genoemd, betekent dat je te weinig hemoglobine (Hb) in je bloed hebt. Hemoglobine is een stof in je rode bloedcellen die zuurstof van je longen naar je lichaam en je baby brengt. Je Hb is vaak iets lager dan normaal tijdens de periode dat je een baby verwacht. In deze fase ligt het meestal tussen de 6 en 7 millimol. Voor je zwangerschap is het Hb doorgaans tussen de 7,5 en 10 millimol. Als je Hb te laag is, wordt dit bloedarmoede genoemd.

Wie heeft er meer kans op bloedarmoede?

Sommige mensen lopen een hoger risico op bloedarmoede, doordat zij te weinig ijzer aanmaken. Dit zijn mensen die:

• Jonger dan 20 jaar zijn
• Twee zwangerschappen vlak na elkaar hebben (meestal 18 maanden)
• Geboren zijn (of van wie de ouders geboren zijn) buiten West-Europa
• Een erfelijke bloedziekte hebben, zoals sikkelcelziekte of thalassemie
• Vegetariër of veganist zijn
• Zwanger zijn van een meerling
• Last hebben van HG of extreem overgeven

Hoe ontstaat bloedarmoede bij zwangerschap?

Wanneer je op zoek gaat naar informatie over bloedarmoede, komt het woord ijzertekort vaak naar voren. IJzertekort is een veelvoorkomende oorzaak van bloedarmoede. Je lichaam heeft ijzer nodig om hemoglobine (Hb) te maken. Bloedarmoede kan echter ook ontstaan door een tekort aan foliumzuur of vitamine B12.

Het verschil tussen bloedarmoede en ijzertekort

Doordat deze twee termen vaak samen genoemd worden, kan er verwarring ontstaan. Wat is nu precies het verschil? In beide gevallen gaat het om hemoglobine, maar er is een belangrijk verschil. IJzertekort betekent dat je lichaam niet genoeg ijzer heeft om voldoende hemoglobine aan te maken, wat bloedarmoede kan veroorzaken. Bloedarmoede zelf is een breder begrip. Het betekent dat je bloed niet genoeg gezonde rode bloedcellen bevat om zuurstof goed te vervoeren. Bloedarmoede kan dus dóór ijzertekort komen.

Lees ook: IJzertekort tijdens je zwangerschap?

Hoe weet je of je bloedarmoede hebt als je zwanger bent?

Bloedarmoede wordt vastgesteld door een bloedonderzoek. Tijdens je zwangerschap wordt je bloed twee keer gecontroleerd. Bij je eerste bezoek aan de verloskundige en rond de 30e week van je zwangerschap.

Extra bloedonderzoek

Sommige vrouwen hebben tijdens hun zwangerschap een grotere kans op bloedarmoede, bijvoorbeeld door erfelijke factoren. Als er binnen je familie sprake is van de erfelijke bloedziekten sikkelcelziekte of thalassemie, kan je verloskundige of arts extra bloedonderzoek aanraden. Soms is een DNA-onderzoek nodig om te achterhalen of je een genfout hebt. Als je deze genfout hebt, is het belangrijk om de vader ook te laten testen. Hebben jullie allebei de genfout, dan kan een erfelijkheids-arts jullie verder adviseren.

Wat zijn de symptomen?

Bloedarmoede kan verschillende klachten geven. Herken je één of meerdere van de volgende symptomen? Neem dan contact op met je huisarts:

• Vermoeidheid en een slap gevoel
• Hoofdpijn
• Duizeligheid
• Flauwvallen
• Snel kortademig
• Hartkloppingen
• Bleke huid
• Zweten
• Oorsuizen

Je hebt bloedarmoede, wat nu?

Bloedarmoede kan gelukkig goed behandeld worden. De behandeling hangt af van de oorzaak. Eerst wordt gekeken of het bloedarmoede door ijzertekort komt. Als dat het geval is, kan het behandeld worden met ijzerrijke voeding of ijzertabletten (ook wel staalpillen genoemd).

Als je bloedarmoede hebt door een tekort aan foliumzuur of vitamine B12, krijg je meestal foliumzuurpillen voorgeschreven. Deze neem je eenmaal per dag. Als je een erfelijke bloedziekte hebt, zal je tijdens je hele zwangerschap dagelijks een pil foliumzuur van 0,5 milligram moeten slikken. Heb je een tekort aan vitamine B12, dan krijg je vitamine B12-pillen, die je ook één keer per dag slikt.

Is bloedarmoede gevaarlijk voor jou en je baby?

In de meeste gevallen is een milde en tijdelijke vorm van bloedarmoede niet direct gevaarlijk voor jou of je baby. Je baby haalt namelijk het benodigde ijzer uit jouw lichaam. Wel kan het zijn dat de ijzervoorraden van je baby wat lager zijn dan normaal, wat het risico op ijzertekort in zijn eerste levensjaren vergroot.

Het is belangrijk om bloedarmoede altijd te behandelen. Een te lage Hb-waarde kan namelijk ernstige gevolgen hebben. Je baby krijgt dan onvoldoende zuurstof, wat kan leiden tot vroeggeboorte, laag geboortegewicht en ontwikkelingsproblemen. Bloedarmoede heeft ook invloed op jouw gezondheid. Zo voel je je je zwakker en ben je vatbaarder voor infecties. Gelukkig houden verloskundigen bloedarmoede goed in de gaten, waardoor het meestal op tijd behandeld wordt voordat het voor echte problemen zorgt.

Hoe verloopt de behandeling van bloedarmoede?

De behandeling van bloedarmoede is afhankelijk van de oorzaak.

• Wanneer je ijzerpillen slikt
  Na de bevalling stop je tijdelijk met het innemen van ijzerpillen. Zodra je weer goed kunt poepen, kun je de pillen weer hervatten. Zes weken na de bevalling wordt je bloed opnieuw getest om je Hb-waarde te controleren. Als je Hb-waarde weer normaal is, blijf je de ijzerpillen nog zes weken innemen om je ijzervoorraad aan te vullen. Dit is belangrijk, omdat je lichaam tijdens de gehele zwangerschap veel ijzer verbruikt.

• Wanneer je foliumzuur- of B12-pillen slikt
  Je huisarts controleert of je Hb-waarde voldoende is gestegen. Als dat het geval is, blijf je elke dag een pil innemen. Na ongeveer acht weken wordt je bloed opnieuw getest. Als je Hb weer normaal is, ga je nog twaalf weken door met de pillen, maar je slikt ze minder vaak. Je spreekt samen met je huisarts of verloskundige af hoe vaak je de pil moet innemen. Als je foliumzuur slikt vanwege een erfelijke bloedziekte, blijf je dit dan elke dag doen tot je bevalling.

Hoe kun je bloedarmoede tijdens je zwangerschap voorkomen?

Je kunt een aantal voorzorgsmaatregelen nemen om bloedarmoede door ijzertekort te voorkomen. Eet vanaf de eerste weken van je zwangerschap zoveel mogelijk ijzerrijke voeding. Vlees, volkoren graanproducten, peulvruchten en groene groenten zijn goede bronnen van ijzer.

Daarnaast bevordert vitamine C de opname van ijzer in je lichaam, dus het is een goed idee om bij elke maaltijd vruchtensap te drinken of verse groenten en fruit te eten.

Bron: Thuisarts.nl