Geen fysiek zwaar werk tijdens je zwangerschap

Tijdens je zwangerschap mag je niet worden verplicht om zwaar lichamelijk werk te doen, zoals zwaar tillen, trekken, duwen of dragen. Zeker in de laatste 3 maanden voor de bevalling is het beter voor jou en je baby om dit werk zoveel mogelijk te beperken. Als je twijfelt over de zwaarte van je werk, kun je het beste je (bedrijfs)arts raadplegen.

Op de website van Rijksoverheid staat een handige checklist. Hier lees je precies waar je recht op hebt én wat je zelf moet regelen tijdens je zwangerschap.

Wat valt er onder fysiek zwaar werk?

Wettelijk is precies vastgesteld wat er onder zwaar werk valt en wat je tijdens je zwangerschap wel en niet mag doen:

• Tijdens de gehele zwangerschap moet je bukken, hurken en knielen zoveel mogelijk proberen te voorkomen.
• Tijdens de laatste 3 maanden van je zwangerschap mag je dagelijks niet meer dan eenmaal bukken, hurken, knielen of staand voetpedalen bedienen.
• Tijdens de zwangerschap en tot 3 maanden na de bevalling moet je het handmatig tillen van gewichten zoveel mogelijk beperken.
• Wanneer tillen toch nodig is dan moet het in één handeling te tillen gewicht kleiner zijn dan 10 kilo.
• Vanaf de 20e week van de zwangerschap mag je niet vaker dan 10x per dag maximaal 5 kilo tillen.
• Vanaf de 30e week van je zwangerschap mag je niet vaker dan 5x per dag maximaal 5 kilo tillen.

Mag je verplicht worden langdurig staand te werken tijdens je zwangerschap?

Lang achter elkaar staan kan erg vermoeiend zijn, zeker als je zwanger bent. Het is wettelijk geregeld dat je altijd even moet kunnen zitten als het werk het toelaat, of als je hieraan behoefte hebt. Ook mag je niet worden verplicht om staand voetpedalen te bedienen.

Stress tijdens je zwangerschap

Een te hoge werkdruk of stress is een klacht die veel voorkomt tijdens de zwangerschap. Stress kan schadelijke gevolgen hebben, zowel voor jezelf als voor je baby. Als je last hebt van stress, kun je het beste in overleg met je werkgever proberen om de werkdruk te verminderen. Zo kun je voorstellen om je rust- en werktijden aan te passen.

Werken met chemische stoffen tijdens je zwangerschap

Sommige concentraties van chemische stoffen zijn gevaarlijk wanneer je bezig bent om zwanger te worden, tijdens de zwangerschap en als je borstvoeding geeft. Ze kunnen leiden tot onvruchtbaarheid, afwijkingen bij je kind, groeistoornissen of een miskraam. De chemische stoffen kunnen in je bloed komen door inademen, inslikken of aanraken. Je werkgever kan je precies vertellen wat de specifieke risico’s zijn tijdens je zwangerschap en in de periode dat je borstvoeding geeft. Als het goed is, staan hierover ook bepalingen in de CAO. Voor advies kun je terecht bij je (bedrijfs)arts. Je werkgever moet zich in ieder geval houden aan de grenswaarde die geldt voor chemische stoffen. Dit is de zogenaamde MAC-waarde waarmee de maximaal aanvaardbare concentratie van stoffen in de lucht op de werkplek wordt aangegeven.

Mag je verplicht worden met chemische stoffen te werken tijdens je zwangerschap?

Als je werkt met een verpakt product, dan kun je op het etiket zien of er schadelijke stoffen inzitten. Op sommige producten staat niets vermeld. Dit geldt voor geneesmiddelen en diergeneesmiddelen. Informeer in dat geval bij je werkgever over de gevaren bij het bereiden of toedienen. Bij te grote risico’s of onzekerheden ben je niet verplicht om met chemische stoffen te werken. Je mag in ieder geval niet verplicht worden om te werken met lood en loodwit.

Op het etiket van verpakte producten kunnen codes en zogenaamde waarschuwingszinnen aanwezig zijn, die duidelijk maken of de inhoud schadelijk voor je is of niet. Wanneer je één van de volgende codes en/of zinnen tegen komt als je bezig bent om zwanger te worden, tijdens je zwangerschap of als je borstvoeding geeft, is het belangrijk om extra voorzichtig te zijn:

• R40 Onherstelbare effecten niet uitgesloten
• R45 Kan kanker veroorzaken
• R46 Kan erfelijke genetische schade veroorzaken
• R49 Kan kanker veroorzaken bij inademing
• R60 Kan de vruchtbaarheid schaden
• R61 Kan het ongeboren kind schaden
• R62 Mogelijk gevaar voor verminderde vruchtbaarheid
• R63 Mogelijk gevaar voor het ongeboren kind
• R64 Kan schadelijk zijn via de borstvoeding

Mag je werken met straling tijdens je zwangerschap?

Straling van bijvoorbeeld beeldschermen en elektrische apparaten, levert geen extra problemen op tijdens de zwangerschap. Wel gevaarlijk voor je ongeboren kind is zogenaamde ioniserende straling. Vooral in de eerste periode van je zwangerschap kan deze vorm van straling veel schade veroorzaken. Ioniserende straling komt voor in kerncentrales, röntgenkamers van ziekenhuizen en laboratoria.

Als je met ioniserende straling werkt, is het belangrijk dat je zo vroeg mogelijk aan je bedrijfsarts of een stralingsdeskundige vertelt dat je zwanger bent. Samen met hen kun je vervolgens overleggen hoe je je werk verantwoord kunt blijven uitvoeren.

Werk met gevaar op infectieziekten tijdens je zwangerschap

Als je werk hebt waarbij je in contact kunt komen met het virus dat rodehond veroorzaakt, ben je tijdens je zwangerschap niet verplicht om deze werkzaamheden uit te voeren. Hetzelfde geldt wanneer je door je werk in contact zou kunnen komen met de parasiet die toxoplasmose kan veroorzaken.

Alleen wanneer door een arts is aangetoond dat je genoeg antistoffen tegen deze ziekten hebt, kan je werkgever je verplichten om je door te gaan met je normale werk. In die gevallen loop je namelijk nauwelijks gevaar om de betreffende ziekte te krijgen.

Er bestaan nog enkele andere infectieziekten die schadelijk kunnen zijn voor je ongeboren baby. Wanneer je werkt met ziektekiemen, met geïnfecteerde patiënten of wanneer je in de agrarische sector werkt, heb je een grotere kans om een infectieziekte te krijgen. In deze gevallen kun je het beste aan je werkgever of aan de Arbo-dienst vragen welke risico’s je precies loopt en wat je ertegen kunt doen. Deze informatie kun je ook krijgen van de brancheorganisatie. In de meeste gevallen kun je de kans op een infectie zelf verkleinen door zo hygiënisch mogelijk te werken. Tegen sommige infecties kun je je ook laten inenten.

Waarmee moet je nog meer rekening houden?

• Het is niet verstandig om tijdens je zwangerschap onder extreme kou of hitte te werken. Je bloeddruk kan hierdoor te sterk dalen, waardoor de bloedvoorziening naar je baarmoeder mogelijk afneemt. Hierdoor kan je baby te weinig voedingstoffen en zuurstof krijgen.
• Tijdens je zwangerschap mag je niet worden blootgesteld aan hard geluid. Je mag maximaal acht uur per dag in geluid van maximaal 80 decibel mag werken. Het is belangrijk dat jij en je werkgever zich vanaf het allereerste moment van je zwangerschap aan deze regel houden. Het is namelijk niet precies bekend vanaf welke maand in je zwangerschap het gehoor van je baby kan worden beschadigd.
• Tijdens je zwangerschap ben je niet verplicht om onder een te hoge omgevingsdruk te werken. Dit komt bijvoorbeeld voor bij duik- en caissonwerk. Wanneer je te abrupt terugkeert naar de normale omgevingsdruk loop je een verhoogd risico op decompressieziekte. De behandeling van deze ziekte met zuurstoftherapie is bovendien erg schadelijk voor je ongeboren baby.
• Je mag tijdens je zwangerschap niet worden blootgesteld aan sterke lichaamstrillingen of schokken. Wanneer je werk lichaamstrillingen of schokken met zich meebrengt moet je werkgever, als je hierom vraagt, tijdelijk ander werk voor je regelen. Om vast te stellen of je daadwerkelijk gevaar loopt, kun je het beste je bedrijfsarts raadplegen.

Meer informatie?

Voor meer informatie over veilig en gezond werken tijdens je zwangerschap en na de bevalling kun je terecht bij Rijksoverheid.nl.