Hoe verloopt een vlokkentest via de vagina?

Met behulp van een echo schuift de arts een heel dun tangetje of buisje door de vagina en baarmoedermond tot in de placenta, waarna wat weefsel wordt weggenomen. De vaginale vlokkentest kan pijnlijk zijn of een menstruatieachtig of wee gevoel veroorzaken. In de 12 tot 24 uur na de test is er vaak wat vaginaal bloedverlies, soms met een stolsel. Daarna volgt soms nog wat roze of bruinige afscheiding.

Hoe verloopt een vlokkentest via de buikwand?

De arts bepaalt met een echo waar hij door de buikwand heen moet prikken om de punt van de naald in de placenta te kunnen schuiven. De weefselstukjes worden daarna met een injectienaald opgezogen. Bij de vlokkentest via de buikwand kan het bewegen van de naald een wee, soms pijnlijk gevoel geven. Bloedverlies hoort na deze vlokkentest niet op te treden. Je kunt wel één tot twee dagen wat last van je buik hebben.

Wanneer krijg je een vlokkentest?

Een vlokkentest wordt alleen gedaan bij vrouwen met een verhoogd risico op een baby met een afwijking die aangetoond kan worden met een vlokkentest. Je verloskundige weet waar je een afspraak kunt maken voor het eerste bezoek, twee tot drie weken voorafgaand aan de test. Zwangere vrouwen komen in aanmerking voor vervolgonderzoek na een verhoogde kans bij de NIPT test of bij een medische indicatie. Neem bij twijfel over een medische indicatie contact op met je verloskundige of gynaecoloog. De kosten van vervolgonderzoek vallen onder het basispakket van de zorgverzekering.

Chromosoomonderzoek

Het placentaweefsel wordt altijd onderzocht in een klinisch genetisch centrum dat aan het ziekenhuis verbonden is. Het celmateriaal wordt in het laboratorium op kweek gezet en is daarna geschikt voor chromosoomonderzoek of onderzoek van het DNA (het erfelijk materiaal waaruit een chromosoom is opgebouwd). De vlokkentest kan bepaalde erfelijke aandoeningen aantonen, maar geen uitsluitsel geven of er sprake is van een open ruggetje of open schedeltje bij je baby. Daarvoor is een vruchtwaterpunctie nodig of uitgebreide echoscopie. De betrouwbaarheid van de uitslag van de vlokkentest is iets minder hoog dan die van de vruchtwaterpunctie. Dat komt doordat bij 1 à 2% van de zwangerschappen een chromosoomafwijking wordt ontdekt, die alleen in de placenta voorkomt. Zijn de gegevens niet betrouwbaar genoeg, dan is alsnog een vruchtwaterpunctie aan te raden.

Wanneer krijg je de uitslag van de vlokkentest?

Na vijf tot tien dagen is bekend of je baby de gezochte chromosoomaandoening heeft. DNA-onderzoek duurt één tot twee weken. Als er een afwijking aanwezig is, dan kan dat een grote schok zijn. Samen met je partner moet je beoordelen wat deze uitslag voor jou en jullie baby betekent. Kies je ervoor om de zwangerschap af te breken of niet? Neem de tijd om hier goed over na te denken. Je gynaecoloog, huisarts of verloskundige kan je hierbij helpen. Ook de klinisch geneticus of een ouderorganisatie kan je vertellen wat het betekent om een kind met een dergelijke afwijking te hebben. Zij kennen ook maatschappelijk werkers of psychologen die ervaring hebben met het begeleiden van ouders in een soortgelijke situatie.

Hoe groot is de kans op een miskraam door de vlokkentest?

Bij de vlokkentest is er ongeveer 1 tot 2% kans (1 op 50) op een miskraam. Een deel van deze zwangerschappen zou echter ook zonder vlokkentest niet goed zijn gegaan. Uit recente onderzoeken blijkt dat bij een vlokkentest vóór de 10de zwangerschapsweek een iets vergroot risico bestaat op afwijkingen aan de ledematen en het gezicht van de baby. Bij een vlokkentest na de 10de week is dit risico niet vergroot. In Nederland wordt de vlokkentest vrijwel uitsluitend na 10 weken verricht.

De uitslag van een vlokkentest geeft aan of de baby de gezochte aandoening wel of niet heeft. Een goede uitslag van de vlokkentest is echter geen garantie op een gezond kind. Het onderzoek kan lang niet alle aangeboren aandoeningen vaststellen. De kans daarop blijft hetzelfde als die van iedere willekeurige zwangere vrouw.