Wat is een groeiecho?

Met een groeiecho wordt gekeken hoe groot je baby is en of je baby gezond is. Deze echo geeft belangrijke informatie over hoe je baby groeit en zich ontwikkelt. De specialist die de echo doet, meet je baby op verschillende plekken om te zien of alles goed is. Deze metingen helpen om te weten of je baby goed groeit of dat er misschien meer zorg nodig is. De echo is heel fijn om te zien hoe het met je baby gaat, maar kan niet alles laten zien. Het is vooral een extra manier om jou gerust te stellen en om alvast een band te voelen met je baby. De echo duurt ongeveer 20 tot 30 minuten. Er wordt dan naar het volgende gekeken:

• Het hoofdje, de buik en het bovenbeen van je baby. Dit geeft een idee van hoe zwaar je baby nu is.
• Hoeveel vruchtwater er rond je baby is.
• Hoe het bloed van de placenta naar je baby stroomt.
• Hoe je baby eruitziet.

Sommige verloskundigenpraktijken geven je de optie voor een extra echo, dat meer een pretecho is dan om medische redenen. Als alles goed gaat met jou en je baby, krijg je na de echo van 20 weken vaak geen nieuwe echo’s. Maar het kan leuk zijn om je baby later tijdens je zwangerschap nog eens te zien. Om die reden bieden sommige praktijken rond de 30 weken ook een extra echo aan, gewoon om te kijken hoe je baby groeit, ook al is er geen medische noodzaak.

Wanneer een groeiecho?

Een groeiecho wordt doorgaans gepland tussen de 26e en 34e week van de zwangerschap. Bij elke afspraak met je zorgverlener wordt de omvang van je buik gemeten en voelen ze aan de buitenkant van je buik om te zien hoe hoog je baarmoeder staat. Deze metingen helpen meestal goed om te kijken hoe je baby groeit. Maar soms is er meer informatie nodig. In zo’n geval kan een groeiecho een goede manier zijn om meer te weten te komen over de ontwikkeling van je baby. Het is een belangrijk instrument om te zien hoe je baby groeit en om te checken op de algehele gezondheid. Tijdens deze periode kan de echo helpen bij het opsporen van groeiproblemen of andere kwesties die de ontwikkeling van je baby kunnen beïnvloeden.

Wat wordt er gemeten bij een groeiecho?

Bij een groeiecho kijkt de echoscopist naar je baby in je buik. Ze meten hoe groot het hoofdje, de buik en de beentjes van de baby zijn. Met deze metingen kunnen ze een idee krijgen van hoe zwaar je baby ongeveer is. Dit is niet precies, het kan iets meer of minder zijn.

De echoscopist kijkt ook naar andere belangrijke dingen:

• De hersenen van de baby, om te zien of ze goed groeien. De hersenen zijn heel belangrijk voor alle dingen die het lichaam doet.
• Het hartje, omdat het hart het bloed rondpompt in het lichaam. Ze kijken of het hartje goed is gevormd en goed klopt.
• Het middenrif, een spier die helpt bij het ademen. Ze kijken of het goed ligt en de goede grootte heeft, zodat de baby kan ademen als hij geboren wordt.
• De maag, waar het eten in gaat. Ze kijken of de maag goed is.
• De nieren, die helpen het bloed schoon te houden. Ze kijken of de nieren er goed uitzien.
• De blaas, waar de plas in zit. Ze kijken of die goed is.
• Hoeveel water er rond de baby is in de buik. Als het te veel of te weinig is, kan dat iets zeggen over hoe het met de baby gaat.

Ze kijken ook hoe het bloed stroomt van de moeder naar de baby, om te zien of de placenta, dat is het orgaan dat de baby voedt, goed werkt. Dit alles samen geeft informatie over hoe gezond de baby is.

Met de metingen uit de echo maakt de computer een schatting van hoe zwaar je baby is. Dit is niet precies, maar geeft wel een idee. De computer zet deze schatting dan in een grafiek. In die grafiek zie je een lijn, en die lijn laat zien hoe jouw baby groeit vergeleken met andere baby’s die even lang in de buik zijn. We noemen dit percentielen, of ‘p-waarden’. Als jouw baby bijvoorbeeld op de p10 lijn zit, dan zijn er 10% van de baby’s die kleiner zijn dan jouw baby, en 90% die groter zijn op datzelfde punt in de zwangerschap.

Wat kun je vinden bij een groei echo?

Tijdens een groeiecho kijkt de dokter hoe het met je baby gaat. Ze zoeken naar mogelijke problemen of afwijkingen die niet helemaal goed kunnen zijn en die invloed kunnen hebben op de gezondheid van je baby. Als uit de echo blijkt dat je baby goed groeit en gemiddeld is, is dat goed nieuws. Dat betekent vaak dat er geen extra onderzoek nodig is. Maar als je baby kleiner lijkt dan normaal, kan dit wijzen op iets wat ‘small for gestational age’ (SGA) heet. Dit kan komen door problemen met de placenta of een ziekte van de moeder. SGA kan extra risico’s met zich meebrengen, tijdens de zwangerschap, bij de geboorte en daarna. Daarom is het belangrijk dat je dokter kijkt hoe je baby groeit met een aantal echo’s.

Als je baby groter lijkt dan normaal, noemen we dat ’large for gestational age’ (LGA). Dit kan komen door de genen, te veel aankomen in de zwangerschap of zwangerschapsdiabetes. Baby’s die LGA zijn, kunnen meer kans hebben op problemen tijdens een lange bevalling, verwondingen bij de geboorte of problemen die samenhangen met de zwangerschapsdiabetes van de moeder. Elke zwangerschap is anders en je dokter zal samen met jou kijken als er zorgen of problemen zijn tijdens de echo. Het allerbelangrijkste is dat jij en je baby gezond blijven.

Wat als je baby weinig weegt of als er groeivertraging wordt vastgesteld?

Als blijkt dat je baby minder weegt dan verwacht, of als er een groeivertraging wordt opgemerkt - wat betekent dat de grootte van je baby onder het 10e percentiel valt of boven het 90e percentiel op de groeikaart - kan het zijn dat je extra zorg nodig hebt. Dit kan inhouden dat er meer echo’s en controles komen om de groei en gezondheid van je baby goed te volgen.

Deze aanvullende echo’s helpen om een duidelijker beeld te krijgen van hoe je baby groeit in je buik. Het is belangrijk dat deze zaken vroeg worden ontdekt en goed in de gaten worden gehouden. Zo kan er snel actie worden ondernomen als dat nodig is. Dit kan zijn het geven van advies over voeding en gezondheid, maar ook medische behandelingen om de groei en ontwikkeling van je baby te ondersteunen.

Je zorgverlener zal met jou samenwerken en een plan maken dat past bij jouw situatie. Het doel is altijd om ervoor te zorgen dat zowel jij als je baby zo gezond mogelijk blijven tijdens de zwangerschap.

Risicofactoren voor afwijkend geboortegewicht

Er zijn verschillende factoren die het risico op een afwijkend geboortegewicht van je baby kunnen verhogen. Dit zijn enkele veelvoorkomende risicofactoren:

• Een geschiedenis van het hebben van een baby met een hoog of laag geboortegewicht, ervaringen met pre-eclampsie of een doodgeboren kind.
• Complicaties tijdens de huidige zwangerschap, zoals ernstige bloedingen.
• Bestaande gezondheidsproblemen bij de moeder, zoals hoge bloeddruk, nierziekten, diabetes of hartproblemen.
• Het gebruik van sigaretten, alcohol of het gebruik van illegale of recreatieve drugs.
• Een leeftijd boven de 35 jaar kan ook een risicofactor zijn.

Belangrijk is dat je direct medische hulp zoekt als je bloedingen ervaart tijdens de zwangerschap, of deze nu pijnlijk zijn of niet.

Het risico op een laag geboortegewicht verminderen

Hoewel sommige risicofactoren buiten je controle liggen, zijn er stappen die je kunt nemen om het risico op een laag geboortegewicht te verkleinen:

• Stoppen met roken verbetert de gezondheid van zowel moeder als baby.
• Vitamine D-supplementen kunnen helpen, maar bespreek dit eerst met je zorgverlener. - Een gebalanceerd dieet is essentieel voor de voedingsstoffen die je baby nodig heeft om te groeien.
• Alcohol kan schadelijk zijn voor de ontwikkeling van je baby en zou vermeden moeten worden.
• Het gebruik van illegale of recreatieve drugs is gevaarlijk voor je baby en moet gestopt worden.

Overgewicht kan leiden tot hoge bloeddruk en andere complicaties die de groei van je baby kunnen beïnvloeden. Een gezond gewicht nastreven voor en tijdens de zwangerschap kan helpen.

Een hoge inname van cafeïne is gekoppeld aan laag geboortegewicht en miskramen. Probeer je cafeïnegebruik te beperken tot maximaal 200 milligram per dag - dat is ongeveer gelijk aan twee koppen oploskoffie. Gebruik een cafeïnecalculator om bij te houden hoeveel je binnenkrijgt en bespreek je consumptie met je zorgverlener.