Samen met RIVM

Wat is de 22 wekenprik?

Als je zwanger bent, kun je je met 22 weken laten inenten tegen kinkhoest. Deze kinkhoestvaccinatie wordt ook wel de 22 wekenprik genoemd. Kinkhoest is een ernstige ziekte die voor baby’s dodelijk kan zijn. Door de vaccinatie is je baby in de eerste twee maanden beschermt tegen deze ziekte. De 22 wekenprik, de vaccinatie tegen kinkhoest, zorgt ervoor dat jij antistoffen aanmaakt. Via de placenta komen deze bij je baby. Je kunt zelf een afspraak maken bij het consultatiebureau. Alle zwangere vrouwen krijgen deze kinkhoestvaccinatie gratis aangeboden. De vaccinatie voor zwangere vrouwen valt binnen het Rijksvaccinatieprogramma.

Wat is kinkhoest?

Kinkhoest is een erg besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie. De bacterie maakt een gifstof aan. De bacterie maakt een gifstof aan. Kinkhoest is overdraagbaar van mens op mens. De tijd tussen besmetting en de eerste verschijnselen is meestal zeven tot tien dagen. Kinkhoest begint vaak met klachten die lijken op een gewone neusverkoudheid. Daarna begint het hoesten. Dit kan uitlopen op lange hoestbuien, waarbij taai slijm wordt opgehoest. Het lange hoesten kan gevolgd worden door een piepende inademing. Kinkhoest kan ook leiden tot longontsteking.

Het kan wel 3 tot 4 maanden duren voordat het hoesten helemaal gestopt is. Kinkhoest wordt daarom ook wel de ‘100-dagenhoest’ genoemd. Ook baby’s kunnen kinkhoest krijgen en dat kan gevaarlijk zijn met in sommige gevallen zelfs dodelijke afloop tot gevolg.

Lees ook: Onze Tess (0) overleed aan de gevolgen van kinkhoest

Is kinkhoest gevaarlijk voor baby’s?

Ja. Baby’s kunnen het erg benauwd krijgen en moeite hebben met ademhalen. Ze kunnen longontsteking krijgen of hersenschade oplopen. Elk jaar komen er zo’n 170 baby’s met kinkhoest in het ziekenhuis terecht. Vooral bij pasgeboren baby’s kan de ziekte heel ernstig verlopen. Ze kunnen stoppen met ademhalen of blauw verkleuren, zonder daarbij veel te hoesten. Ze kunnen ook zuurstoftekort of hersenbloedingen krijgen, waardoor hersenbeschadiging kan optreden. In uitzonderlijke gevallen kan een baby overlijden.

Wie kan kinkhoest krijgen?

Iedereen kan kinkhoest krijgen. Ook als je al eerder bent ingeënt tegen kinkhoest. Het is ook mogelijk dat je meerdere keren in je leven kinkhoest krijgt. Ben je eerder gevaccineerd, dan verloopt de ziekte wel minder ernstig en is het aantal sterfgevallen gelukkig laag. De besmetting verloopt via hoesten. Voor pasgeboren baby’s is de moeder de grootste besmettingsbron, gevolgd door oudere broertjes en zusjes en andere gezinsleden.

22 wekenprik tegen kinkhoest als je zwanger bent

Als je baby 2 maanden oud is, dan kan hij worden gevaccineerd tegen kinkhoest. Dat betekent dat je kwetsbare baby tijdens die eerste levensmaanden ‘gewoon’ besmet kan worden. Goed nieuws: als jíj je laat vaccineren tegen kinkhoest (dat kan vanaf de 22e week van je zwangerschap), dan is je baby vanaf de eerste dag na de geboorte beschermd!

Rijksoverheid heeft een handige checklist waar je precies vindt wanneer je wat moet regelen voor controles, echo’s en vaccinaties als je zwanger bent. Zo weet je zeker dat je niets vergeet.

Wanneer 22 wekenprik?

Jij kunt je laten vaccineren als je 22 weken zwanger bent. Vandaar de naam 22 wekenprik. In deze weken worden de meeste antistoffen via de placenta aan het ongeboren kind gegeven. Ook kunnen te vroeg geboren baby’s er zo nog voordeel van hebben. Je kind is meestal voldoende beschermd als je de prik minimaal 2 weken voor de geboorte hebt gehad. Je kunt daarom de inenting halen tot 38 weken van je zwangerschap. Je baby heeft dan voldoende antistoffen voor de eerste maanden van zijn leven.

Je kunt zelf een afspraak maken bij het consultatiebureau. Kijk op 22wekenprik.nl waar je terecht kunt. De prik is gratis en je krijgt meteen uitleg over de vaccinaties die je baby straks krijgt aangeboden. De vaccinatie tegen kinkhoest is onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma. Door de invoering van de 22 wekenprik is het vaccinatieschema voor kinderen veranderd. Als jij je laat vaccineren tijdens je zwangerschap, heeft je baby zelf straks 1 prik minder nodig. De eerste prik start dan bij 3 maanden in plaats van 2 maanden.

Lees ook: Gwendolyn sloeg de 22 wekenprik over en haar baby kreeg kinkhoest: ‘Zayn snakte naar adem en werd blauw bij iedere aanval’

Bijwerking 22 wekenprik

Na de kinkhoestvaccinatie kun je wat last hebben van hangerigheid, hoofdpijn en/of een dikke arm. Deze bijwerkingen zijn meestal vrij mild en gaan vanzelf binnen enkele dagen weer over. Ernstige bijwerkingen zijn zeer zeldzaam.

Met borstvoeding geef je toch antistoffen door?

Dat klopt. Maar die zijn niet voldoende om je baby goed te beschermen tegen kinkhoest. De antistoffen vanuit de 22 wekenprik wél en de antistoffen in de moedermelk bieden extra bescherming. Daarom is het voor een goede bescherming ook belangrijk dat je je bij elke zwangerschap opnieuw laat vaccineren tegen kinkhoest. Zo komen er zoveel mogelijk antistoffen bij de ongeboren baby terecht.

De 22 wekenprik gevaarlijk?

Nee, de 22 wekenprik is niet gevaarlijk voor jou of je baby. Een vaccinatie wordt pas opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma](/baby/vaccineren/alles-over-het-vaccineren-en-inenten-van-je-baby) als deze uitgebreid onderzocht en getest is. In landen als Engeland, België, Spanje en de Verenigde Staten krijgen aanstaande moeders al langer een kinkhoestprik tijdens de zwangerschap. De afgelopen jaren is veel onderzoek in binnen- en buitenland gedaan naar de werkzaamheid en gevolgen van de 22 wekenprik tijdens de zwangerschap.

Uit al deze onderzoeken bleek dat er geen verhoogde kans op bijvoorbeeld een miskraam of vroeggeboorte is tussen vrouwen die niet gevaccineerd zijn en vrouwen die wel gevaccineerd zijn. Ook bleek dat de kinkhoestvaccinatie in de zwangerschap zeer goed werkt. Er bestaat geen los kinkhoestvaccin. De 22 wekenprik is dus een cocktail, die ook beschermt tegen difterie en tetanus.

Al sinds de jaren ’60 is er veel ervaring met het vaccineren van zwangere vrouwen tegen tetanus en difterie. Dit zijn, net als het kinkhoestvaccin, dode vaccins. Deze zijn veilig voor moeder en ongeboren kind. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat ook kinkhoestvaccinatie tijdens de zwangerschap veilig is voor moeder en het ongeboren kind.

Al sinds de jaren ’60 is er veel ervaring met het vaccineren van zwangere vrouwen tegen tetanus en difterie. Dit zijn, net als het kinkhoestvaccin, dode vaccins. Deze zijn veilig voor moeder en ongeboren kind. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat ook kinkhoestvaccinatie tijdens de zwangerschap veilig is voor moeder en het ongeboren kind.

Heeft de 22 wekenprik nog meer voordelen?

Je beschermt niet alleen je baby. Je kunt anderen in je omgeving ook niet besmetten. Na de geboorte hoeft jouw baby in de meeste gevallen een prik minder. Met de 22 wekenprik is hij in elk geval beschermt tegen kinkhoest tot hij drie maanden oud is. Zonder 22 wekenprik krijgt je baby de uitnodiging voor het Rijksvaccinatieprogramma al met twee maanden. Met 22 wekenprik hoeven baby’s pas met 3 maanden een vaccinatie.

Waarom is vaccineren tegen kinkhoest belangrijk?

Jaarlijks worden zo’n 120 baby’s met kinkhoest opgenomen in het ziekenhuis. Kinkhoest kan ernstig verlopen voor jonge baby’s. Zij kunnen longontsteking krijgen of ademnood en hersenschade door te weinig zuurstof. Ook kan je baby overlijden aan de gevolgen van kinkhoest. Het is hierna nog steeds nodig om je baby te vaccineren tegen kinkhoest volgens het normale schema van het Rijksvaccinatieprogramma. Dit komt doordat de hoeveelheid antistoffen die de baby via de moeder heeft gekregen, langzaam afneemt.

Wat als je de 22 wekenprik niet haalt?

Heb je geen 22 wekenprik gehaald? Dan wordt je baby ingeënt tegen kinkhoest als ze 2 maanden oud zijn. De eerste maanden zijn ze dus nog niet beschermd, en juist dan zijn ze extra kwetsbaar. Veel baby’s die kinkhoest oplopen, krijgen de ziekte juist ook in de eerste weken na de geboorte. Er is veel onderzoek gedaan naar hoe jonge baby’s goed kunnen worden beschermd. De bovengenoemde 22 wekenprik is hiervoor de oplossing. De antistoffen gaan via de navelstreng naar de ongeboren baby. De baby is dan vanaf de geboorte al beschermd tegen de ziekte en hoeft zelf één prik minder.

Hoe vaak komt kinkhoest voor in Nederland?

Sinds 20 jaar komt kinkhoest meer voor dan in de jaren daarvoor, zowel bij kinderen en baby’s als bij volwassenen. Jaarlijks worden er nu 4000 tot 8000 gevallen van kinkhoest gemeld in Nederland. In sommige jaren loopt dit op tot 10.000-13.000 meldingen. Veel kinkhoestgevallen worden echter niet officieel gemeld. Daarom is de verwachting dat het werkelijke aantal kinkhoestgevallen vele malen hoger ligt.

Per jaar worden er in Nederland gemiddeld 170 gevallen van kinkhoest gemeld onder baby’s en zijn er gemiddeld 120 ziekenhuisopnamen. Dit gaat grotendeels om baby’s jonger dan 3 maanden die nog te jong zijn voor volledige vaccinatie.