Zwangerschapsvergiftiging kan zich opeens ontwikkelen tot eclampsie of het HELLP-syndroom, daarom is een ziekenhuisopname noodzakelijk.

Wat zijn de symptomen van zwangerschapsvergiftiging?

Naast hoge bloeddruk en eitwitverlies via de urine, is er een aantal symptomen die kunnen duiden op een zwangerschapsvergiftiging.

• Opgezwollen handen, enkels of gezicht (oedeem)
• Pijn rechts onder de ribben
• Tintelingen in de vingers
• Gezichtsstoornissen, zoals sterretjes of lichtflitsen zien
• Bandgevoel bovenin de buik

Wanneer de klachten zich regelmatig voordoen en vooral wanneer meerdere van de klachten in combinatie voorkomen, is het verstandig je verloskundige, huisarts of gynaecoloog te raadplegen. De diagnose zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) wordt gesteld als blijkt dat je een te hoge bloeddruk en eiwitten in je urine hebt.

Wat zijn de gevolgen van een zwangerschapsvergiftiging?

Zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) heeft tot gevolg dat bepaalde organen niet goed meer functioneren. De vochtophopingen in handen, enkels of gezicht worden veroorzaakt doordat je bloedvaten tijdens de ziekte poreus worden en er meer vocht dan normaal uit je bloedvaten kan weglekken. Dit vocht hoopt zich vervolgens op in de weefsels van verschillende lichaamsdelen. Ook je nieren worden poreuzer, waardoor er eiwitten in je urine terechtkomen en je lever zal minder goed gaan functioneren.

Een ander schadelijk gevolg van de ziekte is dat de placenta minder goed gaat werken. Dit heeft directe gevolgen voor de gezondheid en ontwikkeling van je baby. Tijdens pre-eclampsie is je placenta minder goed doorbloed, waardoor je baby minder voedingsstoffen en zuurstof krijgt. Als gevolg van de verminderde toevoer van voedingsstoffen en zuurstof groeit je baby minder hard. Kinderen die na een zwangerschapsvergiftiging worden geboren, zijn vaak kleiner dan normaal. Als je baby na de geboorte weer genoeg voeding krijgt, herstelt dit zich.

Tijdens je ziekenhuisopname maken artsen continue de afweging tussen jouw gezondheid en het belang van je baby. Vooral wanneer je betrekkelijk vroeg in je zwangerschap pre-eclampsie ontwikkeld, wordt geprobeerd je zwangerschap zolang mogelijk in stand te houden. Als je eigen gezondheid in gevaar komt, zal je bevalling worden ingeleid of je krijgt een keizersnede. Afhankelijk van de termijn waarop je baby geboren wordt, verblijft je kind vaak enige tijd in een couveuse.

Sinds een aantal jaar weten we dat vrouwen die een zwangerschapsvergiftiging hebben gehad, óók een verhoogd risico hebben op hart- en vaatziekten. Meer dan vrouwen die een normale zwangerschap hebben gehad. Het is heel belangrijk je te realiseren dat zwangerschapsvergiftiging ook later in jouw leven nog consequenties met zich mee kan brengen.

Wat zijn de oorzaken van een zwangerschapsvergiftiging?

Binnen de medische wetenschap zijn nog niet alle factoren bekend, die leiden tot zwangerschapsvergiftiging / pre-eclampsie. Wel kan er een risicogroep worden onderscheiden. Als je hiertoe behoort, heb je een grotere kans om zwangerschapsvergiftiging / pre-eclampsie te krijgen.

• Als je ouder bent dan 35, heb je een grotere kans de ziekte te krijgen.
• Zwangerschapsvergiftiging komt vaker voor tijdens een eerste zwangerschap.
• Wanneer je zwanger bent van een meerling is het gevaar groter dan wanneer je zwanger bent van één kind.
• Er is een aantal ziekten die de kans op zwangerschapsvergiftiging vergroten. De belangrijkste zijn suikerziekte en een hoge bloeddruk (voor de zwangerschap). Ook wanneer je lijdt aan stollingsafwijkingen, afwijkingen in de bloedsomloop of bepaalde stofwisselingsstoornissen, behoor je tot de risicogroep. Als je weet dat je één van deze ziekten hebt, kun je dit het beste op voorhand melden bij je verloskundige. Zo kan extra in de gaten gehouden worden of je eventueel pre-eclampsie ontwikkeld.
• Bepaalde erfelijke factoren kunnen een rol spelen. Wanneer je moeder of zus pre-eclampsie heeft gehad, is de kans groter dat je zelf de ziekte krijgt. Als je zelf tijdens een eerdere zwangerschap zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) hebt gehad, is het risico dat je het nog een keer krijgt ook groter dan normaal.

Hoe wordt pre-eclampsie behandeld?

Helaas is er nog te weinig bekend om een behandeling te ontwikkelen, waarbij al je klachten in één keer worden bestreden. Maar er is wel een aantal methoden ontwikkeld, waarmee je de symptomen kunt bestrijden.

Allereerst proberen de artsen je bloeddruk te verlagen. Hiervoor krijg je medicijnen en moet je rust houden. Met andere medicatie kunnen de meeste klachten van zwangerschapsvergiftiging / pre-eclampsie worden verlicht. Hoewel je hiermee de oorzaak van de ziekte niet direct aanpakt, ontstaat er tijdens deze behandeling toch een betere situatie voor jou en je baby. Als je minder last van de klachten hebt, zullen er namelijk minder stresshormonen in je bloed aanwezig zijn. Dat komt ten goede voor jezelf en je baby.

Wanneer is het nodig om de geboorte vroegtijdig op te wekken?

Of je medicijnen voorgeschreven krijgt en welke dat dan zijn, wordt volledig bepaald door jouw persoonlijke situatie, afhankelijk van de ernst van de zwangerschapsvergiftiging, je algehele conditie en de toestand van je baby. Als je een ernstigere vorm hebt, kan de behandeling ook bestaan uit het vroegtijdig opwekken van de geboorte. Dit gebeurt wanneer je baby zonder ernstige gevaren buiten je baarmoeder verder kan leven. Dit is gemiddeld vanaf de 29e zwangerschapsweek.

Deze methode wordt vooral toegepast wanneer het voor je baby te gevaarlijk is om nog langer in de baarmoeder te blijven, veelal vanwege te weinig zuurstof en voedingsstoffen, óf wanneer je eigen toestand snel verslechterd. Bij het besluit om de bevalling vroegtijdig in te leiden wordt gekeken naar onder andere:

• hoe ver je bent in je zwangerschap
• hoe ziek je bent
• hoe zwaar je baby ongeveer is
• wat het risico is als je doorgaat met je zwangerschap
• wat het risico is voor je baby als hij nu wordt geboren
• wat het risico is voor je baby als hij nu niet wordt geboren

Wat is eclampsie?

Net als bij pre-eclampsie en het HELLP-syndroom wordt eclampsie veroorzaakt door nier- en leverfalen. Het grootste verschil is dat je bij eclampsie ook last hebt van stuipen. Deze lijken erg op een epileptische aanval en zijn zowel voor jou als voor je baby erg bedreigend. Daarom word je - wanneer je pre-eclampsie blijkt te hebben - meestal met spoed in het ziekenhuis opgenomen. Je hoeft bij de eerste tekenen van een zwangerschapsvergiftiging overigens niet direct bang te zijn dat je ziekte zich tot dit ernstige stadium ontwikkelt. Slechts 1 op de 200 vrouwen die lijdt aan een ernstige vorm van zwangerschapsvergiftiging krijgt uiteindelijk eclampsie.

Wanneer er aanwijzingen zijn dat je een verhoogd risico loopt om eclampsie te ontwikkelen, kan dit door een behandeling met magnesiumsulfaat vaak worden tegengegaan. Ook wanneer je toch stuipen krijgt, wordt meestal magnesiumsulfaat gebruikt. Dit moet zo snel mogelijk worden toegediend om de aanval te stoppen en om herhaling te voorkomen.

Herstellen van zwangerschapsvergiftiging

Je kunt in principe volledig herstellen van zwangerschapsvergiftiging en HELLP-syndroom, maar dit kan soms jaren duren. Hoelang precies verschilt van persoon tot persoon, maar het is belangrijk om hiervoor ruim de tijd te nemen. Veel vrouwen voelen zich nog lang vermoeid en niet zichzelf. Pre-eclampsie is heftig om mee te maken en daarnaast heb je vaak ook nog zorgen over je te vroeg geboren baby. Probeer over alle gebeurtenissen te blijven praten, dat is belangrijk. Psychische klachten na pre-eclampsie of HELLP komen vaak voor. Als je er niet alleen uit komt, zoek dan hulp.

Als je in contact wilt komen met vrouwen die ook zwangerschapsvergiftiging of HELLP hebben gehad, kun je kijken bij Stichting HELLP-syndroom.