Vroeggeboorte: hoe herken je de signalen?

Vroeggeboorte: hoe herken je de signalen?

Een zwangerschap duurt normaal gesproken 37 tot 42 weken. Wordt je kind voor die tijd geboren, dan is dat een vroeggeboorte. In Nederland wordt ongeveer 1 op de 12 baby’s te vroeg geboren. Het kan iedereen overkomen, ook als je gezond bent en een fijne zwangerschap hebt. In dit artikel lees je hoe je de signalen van een vroeggeboorte herkent, wat je dan moet doen en wanneer je contact opneemt met je verloskundige of arts.

Wat zijn de eerste signalen van een vroeggeboorte?

Soms geeft je lichaam signalen dat de bevalling te vroeg kan beginnen. Zolang de bevalling niet doorzet noem je dat een dreigende vroeggeboorte. Er zijn verschillende klachten die hierbij kunnen horen. Let op: sommige van deze klachten komen ook voor bij een normale zwangerschap. Daarom is het soms lastig om het verschil te zien. De eerste signalen van een vroeggeboorte lijken vaak op gewone zwangerschapsklachten. Toch zijn er een paar duidelijke tekenen waar je alert op moet zijn:

  • Je hebt meer dan vier harde buiken per uur, en ze komen regelmatig terug.
  • Je buik voelt gespannen aan, en het gaat niet weg met rust.
  • Je hebt rugpijn die komt en gaat, of juist steeds erger wordt.
  • Je verliest vocht, wat kan wijzen op gebroken vliezen.
  • Menstruatie-achtige krampen die steeds erger worden.
  • Je verliest bloed of veel slijm met een beetje bloed (zoals een propje slijm).
  • Je voelt druk of pijn in je bekken, alsof de baby naar beneden duwt.

Hoe herken je vroegtijdige weeën?

Weeën zijn samentrekkingen van de baarmoeder. Ze zorgen ervoor dat de baarmoedermond opengaat (ontsluiting) en dat de bevalling begint. Als je vóór 37 weken zwangerschap weeën hebt, dan noem je dat vroegtijdige weeën.

Deze weeën komen regelmatig terug, doen pijn, worden meestal steeds heftiger en kunnen samengaan met bloedverlies, slijm of vruchtwater. Vroegtijdige weeën voelen hetzelfde als weeën rond de uitgerekende datum.

Wat zijn harde buiken?

Harde buiken zijn ook samentrekkingen van de baarmoeder, maar ze zijn niet hetzelfde als weeën. Ze komen vaker voor als je moe bent of druk bezig bent geweest en zijn meestal niet pijnlijk, maar kunnen wel vervelend aanvoelen. Harde buiken zorgen niet voor ontsluiting.

Harde buiken zijn normaal in je zwangerschap, maar als ze vaak terugkomen of pijnlijk zijn, neem dan contact op met je verloskundige.

Wat betekent het als je vliezen te vroeg breken?

Soms begint een vroeggeboorte doordat je vliezen breken. Je verliest dan vocht uit de vagina. Vaak merk je ineens een klein plasje of blijf je druppelen. Je kunt controleren of het om vruchtwater of urine gaat door het vocht op te vangen. Dit kan door een inlegkruisje te dragen of te kijken of je wat kunt opvangen in een glas. Vruchtwater is helder, kleurloos en ruikt vaak wat zoetig. Urine is wat geler en ruikt anders. Als je baby in het vruchtwater heeft gepoept, kan het vruchtwater groen of bruin zijn. Dat is een reden om direct contact op te nemen met je verloskundige. Breken je vliezen te vroeg? Dan is er kans dat de bevalling al begint. Ook dan is het belangrijk om meteen hulp in te schakelen.

Kun je een vroeggeboorte krijgen door een infectie?

Ja, een infectie in je vagina of baarmoeder kan een vroeggeboorte veroorzaken. De bacteriën in de vagina kunnen via de baarmoedermond naar boven gaan. Ze kunnen dan een infectie veroorzaken in de baarmoeder, en dat is gevaarlijk voor jou en je kind. Als je een infectie hebt, zal de verloskundige je temperatuur goed in de gaten houden. Ook wordt regelmatig het hartje van je kind gecontroleerd.

Bij een vermoeden van infectie krijg je meestal antibiotica om de infectie te behandelen of te voorkomen.

Welke onderzoeken krijg je bij een dreigende vroeggeboorte?

Als je mogelijk te vroeg gaat bevallen, doet de arts of verloskundige een aantal onderzoeken. Ze voelen of je al ontsluiting hebt en hoeveel. Vaak maken ze ook een echo om te kijken hoe je baby ligt en of er genoeg vruchtwater is. Soms wordt er een CTG gemaakt: dat is een hartfilmpje van je baby en een meting van de weeën. Ook kan er wat afscheiding worden afgenomen om te testen op infecties. Zo kan het ziekenhuis beoordelen wat jij en je baby nodig hebben.

Lees ook: Zoontje geboren met 27 weken zwangerschap

Kan een vroegtijdige bevalling worden tegengehouden?

Soms kan een vroegtijdige bevalling nog worden uitgesteld. Als je vóór 37 weken tekenen van bevalling hebt, word je meestal opgenomen in het ziekenhuis. Daar krijg je rust en soms medicijnen om de eventuele weeën te remmen. Ook kun je corticosteroïden injecties krijgen om de longen van je kind sneller te laten rijpen. Als je minder dan 30 weken zwanger bent kun je een magnesiumsulfaat infuus krijgen, dit beschermt de hersens van je kleine. Zo is je kind beter voorbereid als het toch te vroeg wordt geboren. Hoe eerder je erbij bent, hoe groter de kans dat de bevalling nog even kan worden tegengehouden. Soms bevallen deze vrouwen een paar dagen later, en soms blijft de baby alsnog een aantal weken zitten.

Wat zijn de oorzaken van een vroegtijdige bevalling?

Een vroegtijdige bevalling kan verschillende oorzaken hebben. Soms komt het door een infectie of een probleem met de baarmoeder of de placenta. Ook een meerlingzwangerschap (zoals een tweeling) geeft meer risico. Andere redenen kunnen zijn: een hoge bloeddruk, diabetes, veel stress, roken of als je eerder te vroeg bent bevallen. Het is niet altijd te zeggen waarom een bevalling zich vroegtijdig aandient. Het kan zijn dat eerdergenoemde punten niet van toepassing zijn op jou en dat je toch vroegtijdig bevalt. Daarom is het belangrijk om goed naar je lichaam te luisteren en klachten op tijd te melden.

Heb je twijfels of jouw bevalling vroegtijdig gestart is? Bel dan je verloskundige, die kan onderzoeken of dit het geval is of dat je last hebt van zwangerschapskwaaltjes.

Bronnen: RadboudUMC, deverloskundige.nl, Universitair Medisch Centrum Groningen

Beeld: iStock.com/Volodymyr Kalyniuk