Video: pijnbestrijding in het ziekenhuis

Lachgas

Lachgas kan tijdens de bevalling worden gebruikt als pijnstilling, want het is veilig voor zowel moeder als baby. Het heeft een matig effect, maar zorgt ervoor dat je je ontspant en de pijn minder intens ervaart. Lachgas bestaat uit een mengsel van (di)stikstof(oxide) (N2O) en zuurstof (O2) en wordt toegediend via een mond- en neusmasker. Het effect verdwijnt direct zodra je dit masker afzet. Alleen speciaal geschoolde verloskundigen mogen lachgas toedienen en houden in de gaten of het goed wordt gebruikt. In steeds meer ziekenhuizen en geboortecentra is deze vorm van pijnstilling beschikbaar, maar het kan niet overal; er moet wel een goede afzuiging in de ruimte zijn. Een nadeel van lachgas is dat je niet alles kan onthouden, je kunt ook duizelig worden dus je mag je bed tijdens gebruik van lachgas niet uit.

Ruggenprik

Een ruggenprik is de meest effectieve vorm van pijnbestrijding. Je voelt de pijn helemaal niet meer. Voor het toedienen wordt altijd een anesthesist ingeschakeld en het kan soms even duren voordat deze hiervoor in de gelegenheid is. Het zetten en inwerken van een ruggenprik duurt ongeveer een half uur en ze proberen het zetten meestal tussen de weeën door te doen. Eerst verdoven ze de huid en daarna wordt er via een dun slangetje (katheter) verdovingsvloeistof in de ruimte tussen de ruggenwervels ingebracht, de epidurale ruimte. Hier lopen zenuwen die pijnprikkels van de baarmoeder en de bekkenbodem vervoeren. Als deze zenuwen worden uitgeschakeld, voel je dus de weeënpijn niet meer. Er lopen door deze ruimte echter ook zenuwen die de spieren in het onderlichaam aansturen.

Wist je dat … meer dan 40% van de vrouwen bij hun eerste bevalling een ruggenprik krijgt?

Risico’s van een ruggenprik

Na een ruggenprik kan de spierkracht in je benen tijdelijk afnemen, en voel je mogelijk minder goed wanneer je blaas vol is. Daarom plaatsen ze soms ook een blaaskatheter. Uitgebreide bewaking is wel noodzakelijk, omdat er een bloeddrukdaling op kan treden. Daarom krijg je extra vocht via een infuus. Vaak word je ook gecontroleerd via automatische bewakingsapparatuur. De harttonen van je baby worden in de gaten gehouden door middel van een CTG (hartfilmpje).

Soms kan er na het zetten van een ruggenprik hoofdpijn ontstaan. Dit gebeurt wanneer de naald per ongeluk iets te diep gaat. Dat kan gebeuren als het zetten lastig is, bijvoorbeeld door overgewicht of omdat stilzitten moeilijk is tijdens de weeën. De hoofdpijn kan tot twee weken aanhouden, maar verdwijnt meestal vanzelf.

Lees ook: Deze moeder kreeg een ruggenprik waar de anesthesist ’s nachts voor uit bed gebeld moest worden.

Remifentanil infuus

Wanneer een ruggenprik niet mogelijk is, kun je tijdens de bevalling Remifentanil krijgen. Dat kan bijvoorbeeld als de ontsluiting snel gaat of bijna volledig is. Deze pijnstiller werkt snel in en is ook weer snel uitgewerkt. Je krijgt een infuus met een pomp, waarbij je zelf - binnen grenzen gesteld door de arts - de hoeveelheid medicatie bepaalt. Dus precies hoeveel pijnbestrijding jij nodig hebt. Omdat je vast zit aan apparaten kan je niet uit bed. Deze vorm van pijnstilling blijkt matig tot zeer effectief, ook omdat het veel stress kan wegnemen en je beter kunt ontspannen. Voordeel: het is een pijnstiller die snel inwerkt, maar ook weer verdwijnt binnen enkele minuten, zodat je tijdens het persen goed wakker bent en kracht kunt zetten.

Effecten van Remifentanil (pompje)

Remifentanil kan effect hebben op ademhaling en hartslag, zodat je continu in de gaten wordt gehouden. Controles bestaan onder meer uit bloeddrukmeting, hoeveelheid zuurstof in het bloed, ademhaling en een CTG. Je kan er ook suf, duizelig en misselijk door worden.

Lees ook: Deze moeder wil met behulp van een beetje remifentanil nog wel een heel elftal op de wereld zetten.

Injectie met pijnstillend medicijn: pethidine

Pethidine is een langwerkende pijnstiller. Als het nog minimaal drie uur duurt voordat de baby geboren wordt, kan er een injectie, meestal in bil of dijbeen worden gegeven. De injectie bevat een middel dat pijnprikkels vermindert, meestal pethidine, een morfineachtige stof. Dit kan ook via een infuus. Pethidine wordt meestal aangeraden in een vroeg stadium van de bevalling met 1 à 2 centimeter ontsluiting. Als je bijvoorbeeld al nachten niet geslapen hebt; of omdat je wel weeën hebt, maar de bevalling niet echt doorzet. Je wordt er ook wat suf van en daardoor kun je even uitrusten, soms wat slapen en bijtanken. Eventueel krijg je het in combinatie met een slaapmiddel, zodat je ook echt een paar uur slaapt.

Risico’s van injectie met pethidine

Het nadeel is dat alle morfineachtige stoffen als bijwerking hebben, dat ademprikkels verminderen en de darmwerking wordt vertraagd. Daarom wordt je baby goed in de gaten gehouden. Wordt de injectie te laat gegeven en komt je baby binnen twee uur na toediening ter wereld, dan is er een verhoogd risico dat hij geen ademprikkel heeft. Astmapatiënten wordt afgeraden om dit middel te nemen, omdat ze een aanval kunnen krijgen. Andere, vervelende maar niet zo gevaarlijke, bijwerkingen zijn misselijkheid, overgeven, hoofdpijn, duizeligheid, sufheid en slaperigheid.

Wisselende werking

De ervaringen tot nu toe zijn wisselend. Sommige vrouwen geven aan het als prettig te hebben ervaren dat de scherpe kantjes van de pijn af waren en ze zodoende wat rust kregen. Andere vrouwen vonden de bijwerkingen, sufheid, misselijkheid, het gevoel er niet bij te zijn, zo vervelend dat ze nooit meer voor pethidine-injecties zouden kiezen. Van tevoren is niet aan te geven hoe jij op pethidine zult reageren.

Lees ook: Deze moeder koos voor pethidine en ‘Zou het wel mee naar huis willen nemen.’

Video: vier moeders delen ervaringen met pijnbestrijding

De pijn en de ervaring van pijn is voor iedereen tijdens elke bevalling weer anders. De bovenstaande medische pijnstilling methodes zijn alleen beschikbaar in het ziekenhuis, er zijn ook andere pijnstillingsmethodes die je kan gebruiken als je thuis bevalt. Deze kan je meestal ook in het ziekenhuis toepassen.

Bron: Nederlandse Verenging voor Anesthesiologie

Deze pagina bevat affiliate links. Als je via deze links iets koopt, ontvangen wij een kleine commissie - zonder extra kosten voor jou.