Zelf je baby aanpakken

Een Mother Assisted C-section verschilt niet heel veel van een ‘gewone’ keizersnede, maar er is één heel belangrijk verschil. Dat is namelijk dat de moeder meekijkt met de operatie en dat zij de baby kan aanpakken, zodra het hoofdje geboren is. Normaliter zijn het de handen van de gynaecoloog die de baby aanpakken, maar op deze manier is de kersverse mama de eerste die de baby aanraakt en bij haar legt. Met een Mother Assisted C-section maak je de geboorte als ouders veel bewuster mee en dat heeft grote toegevoegde waarde voor zowel de ouders als de baby. Zoals Maayke ook in dit artikel vertelt. Lees hier haar ervaring met een Mother Assisted C-section.

Ontstaan uit een moedige vraag

Gynaecoloog Koen Deurloo introduceerde de Mother Assited C-section in Nederland en vertelt aan WIJ: “De MAC is ontstaan uit een simpele, maar moedige vraag. Een moeder met een eerdere traumatische bevalling vroeg of ze haar kind zelf mocht aanpakken. Die vraag veranderde mijn blik. Wat als we geboortezorg zo vormgeven dat het veilig is én ruimte biedt voor herstel?

Het is een van de mooiste momenten in mijn werk. - Koen Deurloo, gynaecoloog

Inmiddels zijn we jaren en honderden MAC’s verder. En nog steeds raakt het me. Bij een MAC zie ik iets bijzonders gebeuren. Voor sommige vrouwen betekent het terugkrijgen van controle ook het terugvinden van vertrouwen. Het is een van de mooiste momenten in mijn werk.”

Waarom kiezen voor een Mother Assisted C-section?

Een reguliere keizersnede kán tot gevolg hebben dat de hechting tussen de moeder en baby minder natuurlijk verloopt. Die eerste momenten met je kleintje zijn kostbaar en als jij niet de eerste bent die hem vastpakt, bijvoorbeeld omdat je nog onder narcose bent of het niet helemaal meekrijgt, en omdat je de bevalling niet ziet, kan dat emotionele problemen met zich meebrengen. Dit hoeft natuurlijk niet, maar als het om een geplande keizersnede gaat kan een Mother Assisted C-section een goed alternatief zijn op een vaginale bevalling.

Lees ook: 6 overeenkomsten tussen een vaginale bevalling en een keizersnede

Wat zijn de verschillen met een ‘gewone’ keizersnede?

Bij een Mother Assisted C-section wordt uiterst steriel gewerkt. Normaliter is er bij een keizersnede een doek gespannen tussen de moeder en de buik, maar dat doek is er niet bij een Mother Assisted C-section. Daarom krijgt de moeder lange, steriele handschoenen aan en worden er - ook tijdens de bevalling - duidelijk instructies gegeven door de gynaecoloog. Ook de moeder heeft inspraak op het moment van bevallen: als er toch iets is of als het toch te veel is om mee te kijken, kan dat op het moment zelf nog aangepast worden. Zodra de baby veilig in de armen van de moeder ligt, wordt het doek opgehangen en de buikwond gehecht.

Unieke operatie

Een Mother Assisted C-Section is nog vrij uniek. Het gebeurt niet vaak in Nederland, maar in het buitenland wordt het wel al vaker gedaan. In Nederland kun je ook niet bij ieder ziekenhuis terecht voor deze manier van bevallen. Is het iets dat je wil? Overleg dit dan met je gynaecoloog.

Persoonlijke ervaring met Mother Assisted C-section

Maayke Benningen (33) heeft ervaring met een Mother Assisted C-section. Haar placenta lag verkeerd, waardoor de baby met een keizersnede geboren moest worden. Met een Mother Assisted C-section kwam het voor haar zo dicht mogelijk bij een vaginale bevalling. Haar dochter Nowi (zie foto bovenin) werd op die manier geboren en dat was een ‘magische ervaring’.

Wat vooraf ging: verkeerde placentaligging

“Tijdens de termijnecho vroeg ik het direct: waar ligt de placenta? Ik had ergens een soort voorgevoel. Ik wilde deze keer zó graag thuis bevallen, vooral omdat dit bij de eerste niet was gelukt. Een ongunstige placentaligging zou dit kunnen belemmeren. Maar die termijnecho was natuurlijk veel te vroeg om hier iets over te kunnen zeggen. Bij de 16 wekenecho vroeg ik er weer naar. De placenta lag toen heel laag en dat kon wellicht nog wat veranderen; als je buik groeit, groeit de placenta mee en verschuift het dus wat omhoog. Bij de 20 wekenecho was weer mijn enige vraag: waar ligt die placenta? Mijn gevoel zei dat het niet oké was, en dat bleek zo te zijn. Ik had placenta praevia totalis: een placenta die volledig over de baarmoeder mond ligt. Dit is één van de weinige varianten waarbij de kans dat de placenta nog verplaatst, vrijwel nihil is. Bij mij lag de placenta ook nog eens zo dat-ie voor het incisiegebied van een keizersnede lag. Dan zou je door de placenta heen snijden, waarbij je veel bloed verliest en haast geboden is.”

Idee van gynaecoloog

“Dit werd met twintig weken geconstateerd, dus daar heb ik me veel zorgen over gemaakt. Ik heb met allerlei gynaecologen en verloskundigen gesproken, maar niemand gaf me echt vertrouwen. De kans was groot dat ik veel bloedverlies zou hebben tijdens de zwangerschap, wat zou kunnen leiden tot vroegtijdige weeën en/of vroeggeboorte. Ondanks dat mijn gevoel heel goed was, is dit niet wat je wilt horen als hormonale zwangere. Uiteindelijk had ik veel mazzel: ik heb tot een paar weken voor de bevalling nog kunnen sporten, had geen bloedverlies en voelde me ongelooflijk fit. Daar kwam bij dat ik een heel fijne gynaecoloog gevonden had: Koen Deurlo. Hij is degene die een Mother Assisted C-section heeft geïntroduceerd in Nederland en ons daarover kon adviseren. Hij zei tegen mij: ‘Het zou kunnen dat je bloedverlies krijgt en het een spoedkeizersnede wordt, maar het zou ook kunnen dat je erdoorheen fietst en nergens last van hebt. Dat vond ik erg prettig.”

‘Zelf je kind aanpakken, dat wilde ik weer’

“Het idee van een keizersnede vond ik lastig. Het voelde alsof ik er weinig invloed op zou hebben. Bovendien was er natuurlijk een reële kans dat het een spoedkeizersnede zou worden, vanwege die placentaligging. Koen Deurlo ging met ons van het positieve uit, dus we planden hoe we een moeder geassisteerde keizersnede zouden willen. Mijn oudste dochter heb ik zelf aangepakt (bij een vaginale bevalling, red.) en dat vond ik zo’n magisch moment, dat wilde ik weer.”

“Ook bij een geplande keizersnede is er van alles mogelijk qua geboorteplan. Koen kon verschillende scenario’s voor ons schetsen. Voor mij was het belangrijkste dat ik niet aan de zijlaan zou staan bij de geboorte van mijn dochter. Koen heeft zijn best gedaan om de ligging van de placenta van tevoren zo goed mogelijk te beoordelen. Ik heb meerdere echo’s gehad om te kijken waar de grote bladvaten zaten en waar hij langs de placenta kon om het bloedverlies te minimaliseren.”

‘Ik legde haar gelijk op mijn borst’

“Normaal gesproken wacht je tot je weeën krijgt, maar nu wilde ik absoluut geen weeën, want dan zou het een spoedkeizersnede kunnen worden. De nacht voor de bevalling sliep ik amper. We moesten ons om 7 uur ’s ochtends melden. Ik dacht dat ik eerst rustig zou worden opgenomen, maar binnen een half uur na het aanmelden was ik al geprept om naar de OK te gaan. Bij zo’n keizersnede moet ook de moeder steriel zijn, dus ik kreeg lange handschoenen aan en mijn man moest tijdens de geboorte achter mij zitten en absoluut niet met zijn handen in het operatiegebied komen. Om 08.50 is Nowi geboren. Koen kon een sneetje zetten aan de zijkant in de baarmoeder, waardoor hij mijn placenta miste. Met zijn vingers kon hij het gat ‘openscheuren’ en de placenta naar de zijkant slepen. Daardoor was het bloedverlies minimaal én kon ik haar zelf uit mijn buik halen. Ik legde haar gelijk op mijn borst en gaf in de uitslaapkamer direct borstvoeding.”

De liefde was er gelijk

“Nowi kwam een beetje verbouwereerd ter wereld; de bevalling was geen natuurlijk proces, dus ze kon zich niet voorbereiden op de geboorte. Omdat we haar zo natuurlijk mogelijk uit de buik wilden halen, hebben ze druk op mijn buik gezet en voelde ik het hoofdje heel langzaam geboren worden. Daarna kon ik zelf op zoek naar haar schoudertjes - uiteraard met hulp van de gynaecoloog. Een ongelooflijk moment als ze er dan is. Je ziet een gezichtje en dat is dan je kind … heel onwerkelijk. Die liefde was er gelijk, dat is onbeschrijfelijk.”

‘Het was het allemaal waard’

“De eerste dagen na de keizersnede waren erg pittig. Ik moest voor haar zorgen, maar kon zelf niet eens uit bed zonder hulp. We hadden wel wat kraamzorg, maar heel weinig, want er was een enorm tekort. Gelukkig hadden we veel hulp aan mijn ouders en schoonouders, mijn moeder is hier twee weken lang bijna iedere dag geweest om te helpen. Dan had ik ook nog een nasleep, een gedeelte van de placenta - een terugkerend thema - was blijven zitten. Na 3,5 week moest ik opnieuw onder het mes. Wat een zwangerschap, maar het was het allemaal waard!”

Het bevallingsverhaal van Maayke is eerder verschenen in magazine WIJ.