Vruchtbaarheidsproblemen bij vrouwen
Als je na een lange tijd proberen zwanger te worden erachter komt dat je verminderd of niet vruchtbaar bent, kan dat een harde klap zijn. Iedereen om je heen wordt zwanger en jij moet nog maar afwachten of het ooit gaat lukken … Misschien heb je een hormoonstoornis waardoor er geen eisprong optreedt. Het zou ook kunnen dat je eileiders zijn afgesloten waardoor je eitjes niet door de eileider naar je baarmoeder worden getransporteerd. Verder kan het dat je vruchtbaarheidsproblemen veroorzaakt worden door verklevingen aan je eileiders en / of eierstokken.
Onderzoek bij gynaecoloog
Word je naar de gynaecoloog verwezen omdat je moeite hebt zwanger te worden, dan begint het onderzoek met een uitgebreid gesprek met jou en je partner. Er wordt naar je gezondheid geïnformeerd, ziektes in de familie, medicijngebruik … Ook je cyclus, eventuele geslachtsziektes, eerdere zwangerschappen en buikoperaties worden besproken.
Lichamelijk onderzoek
Een onderzoek naar je lengte, gewicht, je borsten en schildklier hoort er ook bij, evenals een inwendig onderzoek naar je baarmoeder en eierstokken. Hierbij wordt soms ook wat slijm weggehaald om op kweek te zetten.
Een eisprong?
Door het maken van een temperatuurcurve kan worden bekeken of er een eisprong optreedt. Ook door middel van bloedonderzoek is dat te constateren: het gaat dan om de aanwezigheid van het hormoon progesteron. In het bloed kunnen eventueel ook antistoffen tegen de geslachtsziekte chlamydia worden aangetroffen. Dat bewijst dan dat je deze infectie hebt gehad. Met een inwendig echo-onderzoek kan de groei van een rijpend eiblaasje worden beoordeeld.
Röntgenfoto (HSG)
Om de doorgankelijkheid van je eileiders te controleren, kan een röntgenfoto worden gemaakt. Hierbij krijg je een contrastvloeistof in je baarmoederholte en eileiders gespoten. Dat kan pijnlijk zijn. De grootte en vorm van je baarmoeder worden zichtbaar en eventuele blokkades in de eileiders. Soms worden ook verklevingen zichtbaar.
Kijkoperatie
Een andere manier om de doorgankelijkheid van de eileiders te controleren is een kijkoperatie of laparoscopie. Dit gebeurt onder volledige narcose en is dus pijnloos. Dit onderzoek levert dezelfde informatie op als de röntgenfoto, maar bij laparoscopie kan ook de buitenkant van de baarmoeder en de omgeving van eileiders en eierstokken bekeken worden. Vooral nuttig als verklevingen en endometriose wordt vermoed. Voor een kijkje in de baarmoeder wordt soms een (vaginale) hysteroscopie gedaan.
Samenlevingstest of post-coïtumtest (PCT)
Het kan zijn dat onderzocht wordt hoe de zaadcellen zich gedragen nadat ze op de ‘plek van bestemming’ zijn aangekomen. Hiervoor moeten jullie verplicht vrijen, op de avond of ochtend voor het onderzoek. Door wat slijm bij de vrouw weg te halen, kan worden gekeken hoeveel levende zaadcellen er zijn en hoe ze bewegen. Er kunnen bijvoorbeeld antistoffen tegen zaadcellen in baarmoederslijm aanwezig zijn.
Chlamydia
Een geslachtsziekte als chlamydia kan beschadigde eileiders en verminderde vruchtbaarheid tot gevolg hebben. Het vervelende is dat je er vaak geen klachten van hebt, maar dat het wel gevolgen heeft. Elk jaar lopen zo’n 27.000 mannen en 33.000 vrouwen deze geslachtsziekte op. Chlamydia is te behandelen met antibiotica.
Endometriose / DES
Wanneer je endometriose (waarbij het baarmoederslijmvlies zich buiten de baarmoeder bevindt) hebt, kun je eveneens problemen met je vruchtbaarheid ervaren. Het is één van de belangrijkste oorzaken van onvruchtbaarheid bij vrouwen. Je hebt hier een verhoogde kans op als je moeder tijdens haar zwangerschap het kunstmatige hormoon DES (Di-Ethyl-Stilbestrol, een chemische stof die dezelfde werking heeft als oestrogeen) heeft gebruikt. De problemen kunnen voortkomen uit een tekort aan slijm in je baarmoederhals of aan een slechte samenstelling van dit slijm. Endometriose zelf is niet te behandelen, wel de symptomen (meestal pijnklachten) ervan.
Antistoffen
Het zou ook kunnen dat stoornissen in je auto-immuunsysteem (antistoffen) ertoe leiden dat je voorraad eicellen vernietigd wordt. Hierdoor raak je al op jonge leeftijd in de overgang met als gevolg dat je onvruchtbaar wordt. Tot slot bestaat er nog de mogelijkheid dat er antistoffen in het baarmoederslijm rondom je eicellen aanwezig zijn, waardoor zaadcellen niet in de eicel kunnen doordringen.
PCOS
Veel vrouwen met overgewicht en stoornissen van de eisprong hebben het PolyCysteus Ovarium Syndroom (PCOS) [interne doorlink] Dat houdt in dat het niveau van het luteïniserend hormoon (dat de eisprong opwekt) en soms ook het testosteron zijn verhoogd, evenals soms het insuline (dat de bloedsuikerspiegel regelt). PCOS kan gelukkig vrij goed behandeld worden. De behandeling is gericht op het normaliseren van de hormonale cyclus en het verminderen van gezondheidsrisico’s.
Syndroom van Asherman
Bij het Syndroom van Asherman ontstaan er verklevingen in de baarmoeder na een operatie aan de baarmoeder, keizersnee, curretage of infectie. Door de verklevingen kun je moeilijker zwanger worden. Gelukkig is Asherman in veel gevallen goed te behandelen. Wel moeten voordat je zwanger kunt worden eerst de verklevingen worden verwijderd door middel van een operatie. Meer informatie over het Syndroom van Asherman.
Meer informatie
Meer informatie over vruchtbaarheidsproblemen en -onderzoek bij de vrouw vind je op nvog.nl.