In een gesprek bij de gynaecoloog bij wie jullie als stel terechtkomen voor vruchtbaarheidsonderzoek komen verschillende mogelijke oorzaken ter sprake. Ook kan er een zaadonderzoek plaatsvinden. Hiervoor moet sperma in een potje worden opgevangen (thuis of in het ziekenhuis). Binnen twee uur moet het onderzocht worden. Onder de microscoop wordt gekeken naar de hoeveelheid, beweeglijkheid en vorm van de zaadcellen. De uitslag krijg je na twee tot drie weken. Omdat dit onderzoek een momentopname is, kan het zijn dat het onderzoek nog eens herhaald wordt. Tijdens dit onderzoek kan er ook gekeken worden of er antistoffen tegen zaadcellen in het sperma aanwezig zijn.

Mogelijke uitkomsten zaadonderzoek

Te weinig of geen levende zaadcellen
Het kan zijn dat er bij mannen te weinig of geen levende zaadcellen in het sperma zitten. Normaal zitten er per milliliter 20 tot 50 miljoen zaadcellen in sperma.

Te weinig beweging
Het zou ook kunnen dat de zaadcellen te weinig bewegen. Hierdoor slagen ze er niet in om zich door het slijm van de baarmoedermond, de baarmoeder en door de eileiders naar de eicel te bewegen om daar een eicel binnen te dringen.

Afwijkende vorm
Als de spermacellen een afwijkende vorm hebben, zorgt dit eveneens voor een verminderde vruchtbaarheid. Bij de meeste mannen met een verminderde vruchtbaarheid gaat het om een combinatie van deze oorzaken.

Antistoffen
Een andere mogelijke oorzaak is dat er bij de man antistoffen aanwezig zijn, die ervoor zorgen dat de vruchtbaarheid vermindert. Dit is bijvoorbeeld het geval bij 70% van de mannen die gesteriliseerd zijn, waarbij er na een hersteloperatie antistoffen aanwezig blijven.

Redenen voor deze oorzaken van vruchtbaarheidsproblemen bij mannen kunnen een hormoonstoornis zijn of een afgesloten zaadleider, niet-ingedaalde zaadballen of varicocèle (een spatader in de balzak). Als mannen als kind een virusziekte (zoals de bof) heeft gehad, kan dit ook leiden tot verminderde vruchtbaarheid. Chemotherapie en bestraling hebben vaak hetzelfde negatieve effect op de vruchtbaarheid van mannen. Ook werken met chemische stoffen of in een te warme omgeving, waardoor de temperatuur in de balzak te hoog wordt, kan voor problemen met de vruchtbaarheid zorgen.

Lichamelijk onderzoek

Bij een lichamelijk onderzoek wordt onderzocht of er afwijkingen van de geslachtsorganen, beharingspatroon en eventuele operatielittekens zijn. Ook de zaadballen kunnen worden gecontroleerd op ontstekingen of spataderkluwens. Eventueel wordt ook de prostaat onderzocht.

Samenlevingstest of post-coïtumtest (PCT)

Het kan zijn dat onderzocht wordt hoe de zaadcellen zich gedragen nadat ze op de ‘plek van bestemming’ zijn aangekomen. Hiervoor moeten jullie seks hebben op de avond of ochtend voor het onderzoek. Door daarna wat slijm bij de vrouw weg te halen, kan worden gekeken hoeveel levende zaadcellen er zijn en hoe ze bewegen. Er kunnen bijvoorbeeld antistoffen tegen zaadcellen in baarmoederslijm aanwezig zijn.

Meer informatie

Meer informatie over vruchtbaarheidsproblemen en -onderzoek bij mannen vind je op nvog.nl.