Je bent officieel ‘zwanger op latere leeftijd’ als je 35 jaar of ouder bent. Dat betekent dat je zwangerschap een aantal extra risico’s met zich mee kan brengen, zoals een chromosoomafwijking bij de baby. Gelukkig zijn er ook een heleboel voordelen aan moeder worden als je wat ouder bent.
Wanneer ben je ‘zwanger op latere leeftijd’?
De term ‘zwanger op latere leeftijd’ is vooral in de medische wereld gebruikelijk om aan te duiden dat een vrouw 35 jaar of ouder is. Deze leeftijd wordt als ondergrens aangehouden in de categorie ‘oudere moeders’, omdat de vruchtbaarheid vanaf 35 jaar relatief sterk afneemt. Ook neemt de kans op aangeboren afwijkingen toe naarmate een vrouw later zwanger wordt. Dit is dus vooral een indicatie voor eventuele vruchtbaarheidsproblemen of aanvullend onderzoek tijdens je zwangerschap.
Er worden steeds meer vrouwen ‘op latere leeftijd’ zwanger. In 1970 kregen vrouwen gemiddeld op hun 24e hun eerste kind, in 2018 was dat gemiddeld 29,9 jaar. Hoogopgeleide vrouwen zijn zelfs gemiddeld 33 jaar als ze hun eerste kind krijgen. Veel vrouwen geven eerst voorrang aan studie, carrière, verre reizen of een druk sociaal leven. Het kan natuurlijk ook zijn dat je eerder nog niet de juiste partner was tegengekomen, of dat het lange tijd niet lukte om zwanger te raken.
Hoeveel kans heb je op een zwangerschap als je al wat ouder bent?
Als je op latere leeftijd zwanger wilt worden, is de kans op een geslaagde bevruchting minder groot dan wanneer je begin twintig bent. Maandelijks is de kans op een geslaagde bevruchting 20%. Op je 35e is dat met de helft verminderd. Later - bijvoorbeeld op je 38e - is de kans op zwangerschap nog kleiner: 5%. Dat betekent dus dat het vaak lang kan duren voor je in verwachting bent. Dat geldt ook voor vrouwen die al eens zwanger zijn geweest. Soms kan uit een vruchtbaarheidsonderzoek door een gynaecoloog blijken dat in jouw geval een vruchtbaarheidsbehandeling als IUI of IVF mogelijk is. Maar ook hierbij neemt - als je wat ouder wordt - de kans op succes af.
Voor mannen lijkt leeftijd niet te spelen, maar dat is niet helemaal waar. Mannen kunnen nog wel kinderen verwekken op hun vijftigste, maar de kwaliteit van hun sperma wordt wel minder. Vanaf hun 45e worden zaadcellen minder beweeglijk en zaadlozingen kleiner. Ook neemt het aantal afwijkende zaadcellen toe. Daardoor kunnen oudere mannen dus verminderd vruchtbaar worden. Daarnaast spelen mogelijk nog problemen met zin in seks of impotentie mee.
Hoe groot is de kans op verminderde vruchtbaarheid op latere leeftijd?
Verminderde vruchtbaarheid op latere leeftijd heeft met name te maken met de hoeveelheid eicellen. De hoeveelheid eicellen neemt af naarmate je ouder wordt en er worden geen nieuwe eicellen meer aangemaakt. Bij de vruchtbaarheid van mannen ligt dit anders; er worden doorlopend nieuwe zaadcellen aangemaakt.
Bij de start van een nieuwe menstruatiecyclus ligt er een aantal eicellen klaar in de eierstokken. Tijdens de eisprong wordt één van deze eicellen rijp en zal springen. De overige eicellen worden door je lichaam opgeruimd. Het gaat om ongeveer 1000 eicellen per maand. Hoe ouder je wordt, hoe minder eicellen er nog op voorraad zijn. Daarnaast verminderd ook de kwaliteit van je eicellen.
In onderstaande tabel zie je de maandelijkse kans op een zwangerschap per leeftijd.
Wat zijn de risico’s van een zwangerschap op latere leeftijd?
Chromosoomafwijking
Boven de 36 jaar heb je een verhoogd risico om een kind te krijgen met een chromosoomafwijking zoals het Downsyndroom. Als je de kinderen die geboren worden met het Downsyndroom telt, dan is de kans hierop bij een 20-jarige 1 op de 1.500. Bij een 36-jarige is dit 1 op de 300 en bij een vrouw van 40 jaar 1 op de 100. Gelukkig is de kans dat je een gezond kind krijgt nog altijd het grootst. Bij de kans op een chromosoomafwijking speelt de leeftijd van de vader geen rol.
Miskraam
Naarmate je ouder wordt, neemt ook de kans op een miskraam toe. Mogelijk komt dit omdat de kwaliteit van de eicel minder wordt. Ook de hormoonregulatie die nodig is voor een goede eisprong en innesteling van de bevruchten eicel kan een rol spelen. Dit verandert als je ouder wordt. Bij vrouwen tot 35 jaar is de kans op een miskraam ongeveer 1 op 10. Tussen de 35 en 40 jaar eindigt 1 op de 5 tot 6 zwangerschappen in een miskraam. Tussen de 40 en 45 jaar 1 op de 3 en boven de 45 jaar de helft van de zwangerschappen.
Welke onderzoeken zijn mogelijk bij een zwangerschap op latere leeftijd?
Je kunt laten onderzoeken of je baby het Downsyndroom of een andere chromosoomafwijking heeft. Dit kan aan de hand van de NIPT of combinatietest. De NIPT staat voor niet-invasieve prenatale test en is een bloedonderzoek. In je bloed zit een klein beetje erfelijk materiaal (DNA) van de placenta (moederkoek). Dit DNA is bijna altijd hetzelfde als dat van je baby. Zo kan onderzocht worden of je kind down-, edwards- of patausyndroom heeft.
De combinatietest bestaat uit een bloedonderzoek en echo-onderzoek (nekplooimeting) van het kind en berekent alleen de kans op een afwijking. De NIPT ontdekt meer kinderen met down-, edwards- en patausyndroom. Ook klopt de uitslag van de NIPT vaker dan de uitslag van de combinatietest en is er geen risico op een miskraam.
Twee andere mogelijkheden zijn de vlokkentest en vruchtwaterpunctie. Als je kiest voor één van deze onderzoeken, moet dit al vroeg gebeuren. Een vlokkentest wordt meestal uitgevoerd tussen de 11de en 14e zwangerschapsweek en een vruchtwaterpunctie rond de 16e week. De onderzoeken gebeuren niet later vanwege de termijn waarop je de zwangerschap eventueel nog kunt afbreken. De vruchtwaterpunctie wordt alleen uitgevoerd als je een verhoogde kans hebt op een aangeboren afwijking. Deze onderzoeken zijn niet geheel zonder risico op een miskraam.
De uitslag van een chromosoomonderzoek is meestal goed. Maar stel dat dit niet zo is, wat doe je dan? Een gewenste zwangerschap afbreken is erg ingrijpend. Maar het is ook moeilijk voor te stellen wat het betekent om een kind te hebben met een afwijking. Praat erover met je partner en eventueel je verloskundige, huisarts of iemand in je omgeving. Neem de tijd om een afweging te maken en aarzel niet om hulp te vragen bij deze ingrijpende beslissing.
Wat zijn de voordelen van een zwangerschap op latere leeftijd?
Er zijn gelukkig ook een paar mooie voordelen aan een zwangerschap op latere leeftijd. Over het algemeen zijn oudere moeders vaak wat hoger opgeleid, hebben vaker een stabiele relatie en meestal meer geld te besteden. Daarnaast kiezen veel oudere moeders bewust voor een kind. Dit komt omdat oudere moeders zich in een andere fase bevinden dan jonge moeders. Ook heb je als oudere moeder vaak al meerdere gezinnen van dichtbij mogen meemaken, waardoor je een goed beeld hebt van hoe jij het ouderschap wilt aanpakken. Deze factoren hebben allen een positieve uitwerking op de ontwikkeling van je kind. Uiteraard zijn dit gemiddelden, dit kan per situatie verschillen.
De voordelen op een rijtje:
- Minder gedragsproblemen bij je kind
Uit onderzoek van verschillende universiteiten blijkt dat het krijgen van een kind op latere leeftijd een positief effect heeft op de mentale gezondheid van een kind. Kinderen van oudere ouders hebben gemiddeld minder last van gedragsproblemen als agressie en opstandigheid.
- Minder ongelukken bij je kind
Kinderen van oudere ouders hebben 22% minder kans om zichzelf per ongeluk te verwonden dan kinderen van jonge ouders.
- Betere taalontwikkeling bij je kind
Uit onderzoek blijkt dat de taalontwikkeling van kinderen met oudere ouders op de leeftijd van 3 of 4 jaar beter is dan van kinderen met jongere ouders.
- Minder ruzie in huis
Over het algemeen komt er in gezinnen met oudere ouders minder ruzie voor dan in gezinnen met jongere ouders.
- Oudere moeders zijn gelukkiger en verstandiger
Ook weer uit onderzoek: oudere moeders zijn gemiddeld gelukkiger en wijzer dan jongere moeders. Daarnaast hebben ze meer zelfvertrouwen en een rijker sociaal leven. Door dat sociale netwerk zijn oudere ouders meer ontspannen in de opvoeding.
Reacties (54)
Ik heb gister een miskraam gehad en ben zelf al 37 jaar en zat echt met mijn leeftijd betreft zwanger worden. Maar jullie verhalen geven mij hoop en 37 is eigenlijk nog helemaal niet zo oud!
Ondanks mijn leeftijd, wilde ik niet meedoen aan de verschillende testen. Het enig waar wij voor kozen was de 20 weken echo. Wel met de afspraak, mocht daar iets uit blijken wat ernstig er uit ziet, besluiten we dan pas of we door willen gaan met andere testen.
Het is ieders eigen keuze. Maar ik denk dat het van belang is, dat áls je wel de testen doet, je van te voren moet bedenken hoe je om wilt gaan met de impact. Zit je met je partner op dezelfde lijn, bijvoorbeeld, als blijkt dat de uitslag anders is dan gehoopt. Wat te doen als je kindje een afwijking heeft? Als het kindje bijvoorbeeld alsnog gewenst is, waarom wil je dan alsnog de test? Houd er ook rekening mee dat de uitslag percentages met zich meebrengt. Kan je daar mee om gaan? Je zal niet overal een antwoord op kunnen krijgen en dat brengt onzekerheid met zich mee.
Ik denk in ieder geval dat een voorbereiding met je partner al veel zorgen kan wegnemen. En dat lijkt me erg prettig.
inmiddels hebben we gisteren de uitslag gehad op de combinatietest.
1:140 en dus een verhoogde kans. Vandaar dat nu de NIPT test wordt gedaan.
Over 2 á 3 weken krijgen we de uitslag daarvan, spannend!
Ik begrijp dat jij niet het risico wilde lopen, zeker niet als je al heel veel hebt meegemaakt.
Van dichtbij heb ik het verdriet meegemaakt van een kindje met een chromosoom afwijking. Waar men al weer heel snel afscheid van moest nemen na haar geboorte.
Gezien mijn leeftijd heb ik een verhoogde kans en gelukkig voor mij zijn er wel testen beschikbaar nu. Op de zaken waar je op kunt testen bij de vruchtwaterpunctie geeft deze 100% zekerheid, echter wil dat niet zeggen dat je een gezond kindje krijgt.
Maar eerst de NIPT (wanneer de Combinatietest een verhoogde uitslag geeft).
Indicaties
NIPT kan uitgevoerd worden in elke zwangerschap zonder specifieke indicatie.
NIPT vervangt ook de vruchtwaterpunctie (amniocentese) of vlokkentest (CVS) in zwangerschappen met een verhoogd risico op Down syndrome, trisomie 18, of trisomie 13 in het geval van een afwijkend resultaat van de triple test of eerste trimester screening voor Down syndroom, en in het geval van hoge moederlijke leeftijd.
Contra-indicaties
NIPT is niet geadviseerd wanneer er:
Fetale afwijkingen gezien zijn op de echografie
Er genetische afwijkingen bestaan die niet met NIPT kunnen gediagnosticeerd worden
Bloedstaal
NIPT is een "Niet-Invasieve" Prenatale Test, dwz een veilige test waarbij er geen risicos voor de fetus zijn, in tegenstelling tot de vruchtwaterpunctie (amniocentese) en vlokkentest (CVS). Voor NIPT is enkel 20 ml bloed van de zwangere nodig. Speciale bloedbuizen van GENDIA zijn hiervoor nodig.
Het bloedstaal kan op de consultatie in het GENDIA lab in Antwerpen worden afgenomen, of opgestuurd worden naar het GENDIA lab in speciale kits. Het bloed moet steeds bij kamertemperatuur bewaard worden.
Maar mocht de NIPT ook geen goede uitslag geven, dan zal er snel een vruchtwaterpunctie plaatsvinden (ik ben na de uitslag van de evt Nipt test al 18/19 weken zwanger) . Uitslag van een evt vruchtwaterpunctie zal ook 2 á 3 weken op zich laten wachten.. je begrijpt waar ik naartoe wil. Dank voor je reacties.
Is jullie gezin nu compleet Elfrieda?
Betrouwbaarheid
De betrouwbaarheid van de vruchtwaterpunctie is hoog. Het vruchtwateronderzoek geeft een zekere uitslag. In ongeveer 1 % van de testen is er geen of een onduidelijke uitslag. Dit kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door bloedbijmenging in het vruchtwater. De snelle DNA-test is dan niet mogelijk. Er zal dan alsnog chromosomen onderzoek plaatsvinden op geweekte cellen. De uitslag van dit onderzoek is na 3 weken bekend. In een enkel geval kan het nodig zijn om bloed van de ouders af te nemen of een tweede vruchtwater punctie te verrichten.
natuurlijk zal ik eerst een NIPT test laten uitvoeren (dat had ik ook in mijn reactie erbij gezet). Maar mocht de NIPT niet goed zijn, zou ik nog kunnen kiezen voor de vruchtwaterpunctie.
Omdat ik heel erg mijn twijfels heb of ik dat wel ga willen, vroeg ik aan iemand die al eerder een vruchtwaterpunctie heeft gehad of zij wellicht mijn angst die ik ervoor heb, weg kan halen. Ik vroeg om ervaringen dus. Puur om mezelf de tijd te geven mocht het nodig zijn om eraan te wennen. Niet dat ik in 1 dag moet gaan beslissen snap je?
Ik denk dat desbetreffende persoon niet meer actief is op dit forum. Dus de vraag aan jou of jij ook ervaring hebt met een vruchtwaterpunctie?
P.s: volgens mijn VK geeft een vruchtwaterpunctie 100% uitsluitsel.
Alvast bedankt voor je reactie.
Waarom kies je voor een vruchtwaterpunctie met risico op miskraam als er wellicht ergens een nipt test gedaan kan worden zonder kans op miskraam en met betrouwbaardere uitslag dan een punctie? Ik vraag me af of je met een vlokkentest of vruchtwaterpunctie niet dezelfde beperkingen hebt als bij de NIPT test...
Beperkingen
NIPT bepaalt enkel het aantal kopieën van chromosoom 21, 18, 13.
Mosaicisme voor deze 3 chromosomen, kleine afwijkingen (deleties of duplicaties) van deze chromosomen, andere chromosoomafwijkingen zoals triploidieen, en moleculaire monogene afwijkingen (Mucoviscidose, kanker, etc) worden niet opgespoord met NIPT.
Ik las je berichtje op het forum.
Hoe gaat het met jou en jullie kindje dat inmiddels alweer bijna 1 jaar is?
Ik ben 39,5 jaar en zwanger van mijn eerste kindje en krijg volgende week de combinatietest. Verloskundige gaf aan dat ik door mijn leeftijd een verhoogde uitslag kan verwachten van die test en we dan door kunnen voor de NIPT test. Jij hebt 'n vruchtwaterpunctie gehad. Kun je mij vertellen hoe dat was? Erg pijnlijk? Het idee van een holle naald in mijn buik..ik moet er eerlijk gezegd niet aan denken, maar wellicht dat jij mijn angst daarvoor een beetje weg kan nemen? Alvast bedankt voor jouw reactie.
Groetjes Stapper
Met mijn leeftijd ging ik de combinatietest in met een kans van ong 1 op 280 op syndroom van down (Edward nog kleinere kans) dat ik een kindje met een afwijking zou krijgen. Na de test had ik dezelfde kans als iemand van 28 jaar op een kindje met een afwijking 1 op 782 op syndroom van down (Edward nog kleinere kans) Dit was voor ons reden om niet verder te gaan. Wij vonden het dermate gestegen dat we niet verder wilden. Het voelde goed en ik voelde ook dat het goed zat. Wij zijn nu ouders van een gezonde jongen. Achteraf ben ik erg blij dat ik niet naar mijn huisarts heb geluisterd maar eigen pad heb gekozen. Ik vind het daarom ook jammer om te zien dat in dit artikel met geen woord over de combinatietest gerept wordt. Een test die jouw en je kind nog niet veel kwaad kan doen, en eentje waarbij ik al gerust gesteld was dat er niks was.
Nu zeg ik niet dat de andere onderzoeken slecht zijn, ieder kiest waar je je prettig bij voelt. Ik vond het idee dat ze in zo'n vroeg stadium mijn buik ingingen en er wat uithaalde met een kleine kans op miskraam geen fijn idee.
Daarom was de combinatietest een uitkomst voor ons. Je kan dan zelf bepalen bij welke uitslag je verder gaat of dat je genoeg gerustgesteld bent.
Halverwege de zwangerschap hoorde wij dat er een test in België wordt gedaan die erg betrouwbaar is en geen schade aan moeder en kind levert, geloof dat er ook gekeken werd om deze in Nederland te introduceren (of is er misschien al). Als die in NL is en wij gaan voor tweede kind, dan is de kans groot dat wij voor die test gaan.
gr Maryse
Ik ben nieuw hier,heb me net met veel moeite geregistreerd. Ik heb gisteren bevestigd gekregen wat ik eigenlijk al een paar weken vermoedde ik ben zwanger van ons derde kindje. En ik ben 24-3 45 geworden. We hebben samen al een dochter van 16 en een zoon van 9. Ik heb die beide zwangerschappen doorgemaakt met extreem overgewicht. Bij onze tweede was ik verminderd vruchtbaar. Na de bevalling toen we besloten hadden dat een derde kindje welkom was ben ik met de pil gestopt. Ik heb zelfs nog zes kuren clomid gehad allemaal onsuccesvol. Op 8-9-2011 heb ik een gastric bypass ondergaan om mijn overgewicht te kijf te gaan maar vooral om gezonder te worden. Aan zwanger raken dacht ik al niet meer ik dacht dat dit ene gepasseerd station was en ik had mijn wens diep verstopt. In april 2013 was ik overtijd en ik deed samen met mijn man een test en bleek zwanger. Het meest wonderlijk was dat ik nog nooit een positieve test had gehad en nu knalde hij uit het staafje. Die zwangerschap is met ongeveer 7 weken uitgelopen op een miskraam iets wat me een gebroken hart bezorgde. En daarna besloten we op dezelfde voet verder te gaan. Steriliseren of de pil nemen voelde zo definitief en bijna als een straf na die miskraam. En ik dacht dat de kans als ik in 9 jaar zonder voorbehoedsmiddelen 1 keer zwanger raak bijzonder klein was. We lieten het over aan het lot. En nu werd ik 5-5 niet ongesteld en ben dat nog steeds niet. Gisteren getest en weer een knaltest. En ik vind het geweldig mijn man ook maar we staan er toch niet helemaal onbezorgd in. Ik ben heel erg blij dat ik hier terecht ben gekomen want ik voelde me bijna 120 en alleen op de wereld.
Allemaal veel geluk gewenst
We hadden binnen 2 weken de uitslag gelukkig!
Wij wisten bij week 14 de uitslag. Gezond en ( op aanvraag na uitslag) een paar uur later dat het een jongetje is.
Ik was al erg jong gesteriliseerd, ervan overtuigd dat ik nooit meer dan 1 kind wilde.
Nou, soms loopt je leven anders dan je denkt....
Via IVF zwanger geworden. Heel bewust geen testen laten doen. Want we wilden niet voor de beslissing van het afbreken van de zwangerschap komen te staan.... misschien is het struisvogelpolitiek, maar wij hadden vrede met deze keuze.
Siarl is 3 weken te vroeg geboren, met erg veel haast. De verloskundige was net 5 minuten binnen, toen lag onze Siarl al op bed. Maar alles was goed, en dat is het nog steeds.
Ik zou weer voor dezelfde beslissing gaan, om niet te testen.
Probeer je wel te ontspannen, dat is natuurlijk het beste.
De reden waarom wij hebben laten testen is dat wij de keus zouden hebben, mocht er iets mis zijn
er wat mee te kunnen doen. Als jullie zoiets hebben van "mocht er wat zijn maakt ons niet uit" dan zou ik alles gewoon zo laten. Je zegt zelf al, dit is een liefdesbaby. Toen bij ons bleek dat de nekplooi meting niet goed was konden we gewoon niet onbezorgd meer van de zwangerschap genieten. Je bent er continu mee bezig... onderzoeken, zorgen, stress...
Ik ben zwanger van mijn 5e kindje en heb ik feb een miskraam gehad. Ik ben heel gelukkig met mijn vriend die niet de biologische vader van mijn andere kinderen is. Voor ons is dit echt een liefdes baby ik ben 39 jaar . Ik twijfel over de testen.
Gefeliciteerd met je zwangerschap!! Wat ontzettend fijn dat het gelukt is!!!!!
En 39 valt toch wel mee??? Mijn schoonzus en ik waren vorig jaar samen zwanger en zij was toen ook die leeftijd!
Niks mis mee! Maar dat is mijn mening...
Ik hoop echt dat ze dit hier ook doen maar anders ga ik richting Duitsland.
Ik heb 1 keer een vlokkentest laten doen en liever nooooooit meer als er een veiliger manier is!
Ik heb toen wel mee gewerkt met een bloedonderzoek die tegelijkertijd met de vlokkentest gedaan werd omdat ze inderdaad op zoek waren naar een andere methode.
Ontzettend bedankt voor je reactie Ben erg blij dat ik nu wat meer info erover heb.
Zo'n vlokkentest zou ik eerlijk gezegd niet meer willen meemaken!
Ik ben erg blij dat ik nu weet dat er iets anders bestaat!
De Praena-test is een bloed-test die je in meedere Duitse klinieken kunt laten doen tussen week 12 en week 16 van de zwangerschap. Kosten zijn EUR 1250 en worden soms wel maar meestal niet door je zorgverzekering vergoed. Ik kreeg voorafgaand aan de bloedafname een uitgebreide, deels 3D echo, waarbij op vele punten / kenmerken gecontroleerd werd. De arts gaf aan dat alles er goed uit zag maar liet de beslissing aan ons. We hebben de test toch gedaan en inderdaad was de uitslag gunstig.De kliniek neemt het bloed af in speciaal geprepareerde buisjes en stuurt dat op naar het laboratorium van Lifecodexx. Na ongeveer 10 dagen krijg je de uitslag.
Kijk, tuurlijk is het niet te plannen, ja we nemen een kind. Maar je moet ook aan later denken...en wat de risico's zijn.. zeg niet dat dat altijd zo is..maar kom op, dan lees ik hier 47 jaar.. je moet ook verder denken, dan ben je 67 ,dan is je kind 20! Als je de 40 grens passeerd, denk even verder...en oke als je kinderen wilt, en het lukte allemaal niet en om medische redenen, oke das al erg genoeg.. maar denk dan oke, kan t nog wel? vind het gewoon zielig voor t kind, en niet alleen op deze leeftijd, maar ook die tienermoeders, verschrikklijk! kind met kind. echt zooo zielig...voor t kind... afijn, dit zal wel niet zo'n leuk bericht zijn, maar zo denk ik erover...no hard feelings
Heel erg jammer van het verlies van je 2de kindje, maar duime ik dat je snel weer zwanger wordt, want ja, zo oud ben wij toch niet, hé! Ik ben het met je eens, als jij goed op jezelf passen en gezond leefd dan kan jij noch heel veel doen samen je kinderen. Jij bent 42 jaar oud of 42 jaar jong.
Ik heb de combinatietest gedaan en was de uitslag een hoog risico van 1:150 puur vanwege mijn leeftijd. Wij hadden besloten het daar te laten en niet verdere tests te laten doen. Noch een week of 3 dan ga wij voor de 20 weken echo.
Veel success en ik hoop echt dat het jullie snel lukten voor een heerlijke baby nummer 2.
Groetjes
Petro
Jennifer
Pagina's