Voor de meeste kinderen geldt echt dat het een fase is. Het overgrote deel van de 2-jarigen die ‘slecht’ eten, eet op 4-jarige leeftijd weer prima. Het kan wel een vrij lange fase zijn. Daar moet je als ouder dan toch maar mee om zien te gaan. Uiteraard zie je graag dat je kind geniet van zijn eten. En dan bij voorkeur van de gezonde maaltijd die je op tafel hebt gezet. Wil hij dan weinig of niets eten, dan is dat bijzonder frustrerend. Je zou het wel naar binnen willen kijken!

Dwingen helpt niet

Een kind dwingen te eten is onbegonnen werk, sterker nog; het werkt compleet averechts. Het is een strijd waarbij niemand wint. Je kind gaat niet meer, beter of gezonder eten alleen maar omdat jij dat graag wilt en dat belangrijk vindt. Jij wint de strijd dus sowieso niet. Maar je kind wint de strijd ook niet. Voor jouw gevoel krijgt het misschien zijn zin. Voor je kind voelt dat ook een beetje zo. Maar de strijd aan tafel is slecht voor zijn zelfvertrouwen en zelfbeeld. Op de lange termijn, wint dus ook je kind niet!

Slecht voor het zelfvertrouwen

Kritiek van ouders over hun eetgedrag wordt door jonge kinderen heel persoonlijk opgevat. Dat het over het eetgedrag gaat en niet over het ‘hele kind’, dat snapt een kind van 2, 3 of 4 jaar oud echt nog niet. Voor hem is het kritiek op zijn persoontje als geheel. Dat doet pijn. Een kind dat zich gekwetst voelt door jou (of je partner) wanneer het aan tafel zit en niet wil eten, zal aan tafel gaan en eten steeds meer zien als iets naars. Als iets om tegenop te zien. Geen wonder dat het vervolgens steeds minder graag aan tafel gaat en waarschijnlijk alleen maar ‘slechter’ gaat eten. De angst voor kritiek en strijd zorgt onbewust voor een gevoel van stress en onrust. In veel gevallen maakt dit dat de zin in eten op die momenten helemaal verdwijnt. Houd het dus gezellig aan tafel!

Ergens anders eet hij wel

Veel ouders zullen vast herkennen dat hun kind bijvoorbeeld op het kinderdagverblijf, bij de gastouder of bij opa en oma, wel redelijk goed eet. Daar wordt over het algemeen weinig of geen strijd gevoerd door de leidsters of door opa en oma. Dus is het eten daar veel minder beladen. Er ligt geen druk op. Strijd voeren over wel of niet eten, is dus niet effectief. Maar wat dan wel?

Tips om strijd aan tafel te voorkomen

• Ga er rustig voor zitten, en eet altijd aan de eettafel.
• Zet een bordje met eten neer, maar besteed er verder geen aandacht aan.
• Geef nog geen hapje. Wacht eerst af wat je kind doet. Wil het ermee spelen? Laat hem maar even. Het is voor kinderen een veilige manier van omgaan met eten. Even voelen hoe het voelt, wat het is en wat je ermee kunt.
• Neemt je kind een hapje en spuugt hij het weer uit? Zeg dan op een rustige toon dat dat niet netjes is. Ruim het op en besteed er verder weinig aandacht meer aan.
• Bied gewoon het volgende hapje aan. Gaat de mond niet open? Ook goed. Blijf rustig en geef aan dat jij wel gaat eten nu. Jij bepaalt wat er wordt gegeten, waar en wanneer. Je kind bepaalt hoeveel er wordt gegeten.
• Wil je kind zelf hapjes nemen? Prima. Geef hem kinderbestek en laat hem maar aanrommelen. Het is goed voor de motoriek en voor het zelfvertrouwen.
• Maakt je kind er een bende van? Bepaal dan voor jezelf hoe erg dat is. Gooien met eten is natuurlijk niet de bedoeling. Maar zelf leren eten gaat nu eenmaal gepaard met knoeien. Dus koop een grote slab, leg eventueel een laken onder de kinderstoel en laat hem gewoon zijn gang gaan.
• Haal na 15 minuten het bord weer weg en ruim de tafel af, of er nu gegeten is of niet. 15 minuten is voor de meeste kinderen echt lang genoeg om te kunnen eten. Het voelt voor kleine kinderen als een eeuwigheid om stil aan tafel te moeten zitten.
• Is er nog weinig of niets gegeten, vraag dan of je kind nog wat wil eten. Ja? Laat het dan nog 5 minuutjes staan. Nee? Ook goed, dan ruim je op.
• Laat je binnen 1 tot 2 uur na de maaltijd niet door je kind of door je eigen moedergevoel verleiden iets anders te eten klaar te maken. Dus niet nog even een banaan of een snee brood, omdat je het zo zielig vindt dat je kind zo weinig heeft gegeten! Zo klein als ze zijn, weten kinderen echt al heel snel dat er nog wel iets anders voor ze wordt klaar gemaakt wanneer ze niet eten. Niet doen dus!
• Is er meer dan 2 uur verstreken na een maaltijd en vraagt je kind zelf om iets te eten? Dan mag het best wel weer wat eten. Zelfs als je kind wel goed heeft gegeten, begint de eerste trek na 2 uur toch echt alweer op te komen. Geef wat gezonds en iets dat goed vult. Fruit, iets van yoghurt, snackgroentes of een cracker zijn goede tussendoortjes voor kleine kinderen.

Algemene tips

• Eet op tijd. Om 18.00 uur zijn kleine kinderen eigenlijk al te moe om nog goed te kunnen eten. Eet dus liever vroeger.
• Geef tussen de maaltijden door weinig tussendoortjes en tot een uur voor de maaltijd liever helemaal niet. Een kindermaagje is echt heel snel gevuld. Heeft je kind om 16.30 uur nog een cracker of bakje fruit op, dan heeft het een uur later vaak nog niet echt trek.
• Let ook op met drinken. Van drinken krijgen kleine kinderen al snel (tijdelijk) een volle maag. Een glas drinken kort voor de maaltijd zorgt voor een vol gevoel en minder trek in eten. Een uur later kunnen ze dan ineens wel weer trek hebben.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met kindereetcoach Diana van Dijken-Bonestroo.