Ga van strijd naar gezelligheid

Moeilijk doen, groenten weigeren, niet dooreten, niet aan tafel blijven zitten, bij veel gezinnen is er veel gedoe aan tafel. Terwijl we willen dat er gezond wordt gegeten in een prettige sfeer. Hoe kun je de alledaagse avondmaaltijd op een fijne manier invulling geven?

Voor de meeste kinderen geldt echt dat het een fase is. Het overgrote deel van de 2-jarigen die ‘slecht’ eten, eet op 4-jarige leeftijd weer prima. Het kan wel een vrij lange fase zijn. Daar moet je als ouder dan toch maar mee om zien te gaan. Uiteraard zie je graag dat je kind geniet van zijn eten. En dan bij voorkeur van de gezonde maaltijd die je op tafel hebt gezet. Wil hij dan weinig of niets eten, dan is dat bijzonder frustrerend. Je zou het wel naar binnen willen kijken!

Stel er liggen tien sperziebonen op het bord van je kind. Wat werkt beter? Aftellen tot het bord leeg is, nog negen, nog acht … Of: je kind mag ze opeten zonder zijn handen te gebruiken. Die keuze is niet moeilijk, maar het is wel lastig om creatief te zijn of een plan van aanpak paraat te hebben als je na een lange dag geconfronteerd wordt met gemopper aan tafel. Hieronder vind je tips die je helpen om van de avondmaaltijd met je gezin een gezellige boel maken. Weg met de strijd dus!

Maak heldere afspraken

Het begint bij structuur en duidelijkheid. Welke regels zijn afgesproken? Wat vinden jullie echt belangrijk aan tafel? Is dat stil blijven zitten, alles proeven, niet met eten spelen, niet met volle mond praten of niet zomaar weglopen van tafel. Maak keuzes en vertel je kind wat er van hem verwacht wordt. En bedenk: voor jonge kinderen is 15 minuten stil zitten al een hele opgave. Als de afspraken helder zijn kun je daar gemakkelijker op terugkomen als het mis dreigt te gaan.

Geduld en consistentie

Het is heel belangrijk om geduldig te zijn en steeds dezelfde regels te gebruiken als je kind moeite heeft met eten. Ook al zie je niet meteen verandering, blijf toch volhouden. Houd je aan de regels en routines die je hebt voor etenstijd. Geef niet steeds toe als je kind iets anders wil of niet wil eten. Als je dit doet, voelt je kind zich veiliger. En het helpt je kind om op de lange termijn beter te eten.

Psychologische aspecten van eetgewoonten

Hoe jij je gedraagt en hoe het aan tafel gaat, heeft veel invloed op hoe je kind denkt over zichzelf en over eten. Zorg dat het gezellig en ontspannen is als jullie eten. Zeg geen nare dingen over wat je kind kiest om te eten. Zeg juist liever iets positiefs als je kind gezond eet. Dit helpt je kind om goed over eten te denken. Het helpt ook om problemen met eten te voorkomen.

Betrokkenheid van kinderen bij het kookproces

Kinderen betrekken bij het bereiden van maaltijden kan een positieve invloed hebben op hun eetgedrag. Jongere kinderen kunnen helpen met eenvoudige taken zoals groenten wassen of ingrediënten mengen, terwijl oudere kinderen misschien zelfs kunnen helpen met snijden of het bereiden van eenvoudige gerechten. Deze betrokkenheid kan niet alleen helpen bij het ontwikkelen van kookvaardigheden, maar geeft kinderen ook een gevoel van trots en eigenaarschap over de maaltijd, wat hen kan aanmoedigen om te proberen wat ze hebben geholpen te maken.

Hoe om te gaan met snacks en tussendoortjes

Het beheren van snacks en tussendoortjes is essentieel om ervoor te zorgen dat kinderen tijdens de maaltijden honger hebben. Plan snacks zodanig dat ze niet te dicht bij de maaltijden liggen, en zorg ervoor dat ze voedzaam en bevredigend zijn. Vermijd het aanbieden van snacks als vervanging voor maaltijden of als beloning, en houd rekening met de totale calorie-inname van snacks om overeten te voorkomen.

Rol van smaakontwikkeling bij kinderen

De smaakvoorkeuren van kinderen zijn in ontwikkeling en het introduceren van nieuwe smaken kan een uitdaging zijn. Het is normaal dat kinderen in het begin terughoudend zijn met nieuwe smaken. Introduceer nieuwe voedingsmiddelen geleidelijk en zonder druk. Bied dezelfde nieuwe voedingsmiddelen meerdere keren aan, aangezien het soms meerdere pogingen kost voordat een kind aan een nieuwe smaak gewend raakt. Het combineren van nieuwe smaken met vertrouwde favorieten kan ook helpen bij de acceptatie.

Lees ook: Vegetarische recepten voor je kind

Wat te doen bij: ‘dat lust ik niet’

Volgens Opvoedkundige Tischa Neve moet je niet toegeven aan je kind door iets anders te maken of allerlei beloningen in het vooruitzicht te stellen. Daardoor gaan ze alleen maar meer zeuren de volgende keer. Maar wat kun je wél doen als je keer op keer hoort ‘dat lust ik niet’.

Tips om strijd aan tafel te voorkomen

• Kondig op tijd aan dat jullie aan tafel gaan. Halverwege een tv-programma of spelletje kun je niet verwachten dat je kind fluitend aan tafel komt. Probeer dat af te stemmen.
• Vermoeide kinderen hebben meer moeite met eten, dus eet op tijd of serveer een verantwoord voorafje zoals paprikareepjes of stukjes tomaat. Maak van eten een rustig ritueel: aan tafel.
• Negeer het. Besteed er zo min mogelijk aandacht aan, want hoe meer aandacht je eraan besteedt, hoe groter je het juist maakt.
• Vertel je kind dat het vast nog wel komt, dat het een smaak is die je pas lekker vindt als je groter bent.
• Je kunt afspreken dat jullie aan tafel alleen praten over datgene wat je wél lekker vindt. Alles wat je kind vies vindt, mag hij naar het randje van zijn bord schuiven, maar hij mag er niet over zeuren. Een stap verder is dat je afspreekt dat het eten waarover wél gemopperd wordt, de volgende dag weer op tafel komt. Maar dan in een ander gerecht. Als je dat ook echt doet, is de kans groot dat het gemopper minder wordt.
• Combineer groente waar je kind niet zo van houdt met zijn favoriete gerechten. Bijvoorbeeld beleg op een pizza of als extra ingrediënt in een pastasalade.
• Laat iedereen in het gezin een eigen maaltijd kiezen voor die week. Maak er geen probleem van als je kind weinig eet op een avond dat niet zijn favoriete gerecht op tafel staat.

Een fijne sfeer aan tafel draagt bij aan de eetlust. Met kleintjes is het nog lastig om tafelgesprekken te voeren, maar dat kun je wel stimuleren. Laat ze wennen aan en oefen met het sociale aspect van tafelen. Dit zijn concrete spelletjes en rituelen die je eens kunt uitproberen:

• Laat alle gezinsleden aan tafel om de beurt kiezen waar iedereen een hap van neemt. (En nu neemt iedereen een hapje visstick. En nu van de wortel.)
• Maak een bingokaart met afbeeldingen van groenten die kinderen kunnen aanstrepen als ze het geproefd of gegeten hebben.
• Schrijf 20 soorten groenten op een papiertje en laat je kind een cijfer geven als jullie die groente eten. Dat stimuleert het proeven!
• Zet een zandloper op tafel en zolang die loopt mag iedereen aan tafel iets over zijn of haar dag vertellen.
• Top of flop. Laat iedereen aan tafel iets leuks en iets stoms vertellen wat ze die dag beleefd hebben.
• Laat je kind een mini-spreekbeurt houden over een groente naar keuze. Stel vragen om je kind op weg te helpen: welke kleur(en), eet je dat warm of koud?

Meer tips voor een gezellige sfeer aan tafel?

Het invulboek Tafelklets van Gezinnig is speciaal gemaakt om ouders te helpen de sfeer aan tafel gezelliger te maken. Het boek staat bomvol leuke, verrassende vragen en opdrachtjes.

Van een cursus tafelmanieren tot interview je tafelgenoten en eet één minuut met één hand achter je rug. Geschikt voor kinderen vanaf 4 jaar.

Bestel hier

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met kindereetcoach Diana van Dijken-Bonestroo.