Waarom samen muziek maken goed is

Samen muziek maken met je kind is heel goed voor zijn ontwikkeling. Het draagt bij aan de taalontwikkeling, de motorische ontwikkeling, je kind wordt socialer, kan makkelijker leren en zich beter concentreren. Het klinkt haast te mooi om waar te zijn, maar muziek maken biedt echt veel voordelen voor je kind.

Alleen hoe begin je? En wat zing of doe je dan? Vaak wordt er ingewikkeld gedacht als het over muziek maken gaat met jonge kinderen. Moet je noten kunnen lezen? Moet je stem klinken als je geliefde artiest? Moet je er veel voor aanschaffen? Het antwoord op alle vragen is: nee. Want precies dát wat jonge kinderen juist zo’n voordeel geeft, is heel laagdrempelig. Muziek maken kan iedereen.

Om te beginnen: zing, daar groeit je brein van

Alle kinderen worden muzikaal geboren. Als je zingt met je kind of muziek aan zet, krijg je al snel een reactie. Zelf zingen met je kind heeft het meeste effect op de taalontwikkeling. Je kind ziet jouw mond bewegen en hoort heel duidelijk de klanken. Bovendien heb je samen interactie, je bent met elkaar in contact. Zelfs de allerjongste baby’s geven hier de voorkeur aan. Je hersenen maken sterkere verbindingen door het zingen en muziek maken omdat vele hersengebieden moeten samenwerken.

Vooral het taalgebied profiteert er sterk van als je veel muziek maakt, maar ook de concentratie van je kind neemt flink toe door vaak muziekspel aan te bieden. Hierdoor wordt het leren van nieuwe dingen wat makkelijker voor de kinderen die veel met muziek bezig zijn. Omdat je bij muziek heel goed moet luisteren en afstemmen wordt het sociale deel in je brein sterker. Daarom zeggen we altijd ‘muziek verbindt’ want het stimuleert het sociale vermogen sterk. Muziek is dus een zeer belangrijke voeding voor je brein.

Jouw stem wint het!

Een kind hecht zich het meest aan de verzorgers die het vaak ziet. Maar niet alleen naar jou kijken, maar zeker ook het horen van jouw stem draagt bij aan jullie band. Wanneer je even iets moet pakken en wegloopt van je eenkennige dreumes kan je je stem laten horen. Zo weet je kind dat je in de buurt bent, ook al kan die jou niet zien. Door te zingen breng je ook sfeer mee: dat stelt nog meer gerust. Daarom zal jouw stem het bij je kind altijd winnen van welke beroemde zanger of zangeres dan ook. Jij bent de winnaar!

Goed om te weten: omdat je thuis meestal ook gewoon alleen met je stem zingt zijn veel voorbeelden van liedjes waar in dit artikel naar gelinkt wordt, alleen met de stem ingezongen. Dus zonder extra muziekinstrumenten of gebruik van autotune. Zo klinkt het veel meer hetzelfde als bij jou!

De leukste muziekspelletjes: van baby tot kleuter

Bij veel kinderliedjes zitten leuke spelletjes: paardje rijden op schoot, gebaren, een dansje, knuffelen of dingen zoals een blokkentoren bouwen. Doe je mee met Muziek op Schoot? Daar doe je ontzettend veel inspiratie op voor dit soort stimulerend spel voor de ontwikkeling. Door deze muziekspelletjes oefent je kind de concentratieboog en cognitieve vaardigheden. Dat is terug te zien in het brein en de breinverbindingen: die groeien en worden sterker door deze activiteiten. En je kind? Die is hélemaal dol op deze muziekspelletjes! Om meteen te kunnen beginnen met muziek maken hebben we enkele fijne tips voor je op een rijtje gezet.

• Starten met muziek tijdens de zwangerschap
• Muziekspelletjes met je baby
• Liedjes en spelletjes voor je dreumes
• Liedjes en spelletjes voor peuters
• Liedjes en spelletjes voor kleuters

Starten met muziek tijdens de zwangerschap

Vanaf dat het gehoor van je ongeboren kind is ontwikkeld kan je al een band met je opbouwen via je stem en muziek. De stem van de moeder hoort het kind heel duidelijk, maar ook mannenstemmen komen goed door. Zijn er broertjes en zusjes of andere bekenden? Ook daar went de kleine baby in de buik al aan. Opnames die je draait komen op een gegeven moment ook door. Wil je weten hoe je baby het ongeveer hoort? Zet muziek aan en houd je hoofd onder water, bijvoorbeeld in bad. Dit is hoe een baby in de buik muziek ongeveer hoort. Het gehoor is ook het enige zintuig dat niet drastisch verandert na de geboorte. Daarom is het een perfect middel om straks je pasgeborene gerust te stellen met de (rustige of vrolijke) liedjes en muziek die je in de laatste maanden veel hebt gezongen en geluisterd.

Lees ook: Waarom steeds hetzelfde liedje zingen voor je kind een goed idee is

Muziekspelletjes met je baby

• Een jonge baby heeft veel reactietijd nodig. Daarom is het goed om heel veel te herhalen. Laat een rammelaar horen en wees even stil: kijkt je baby in de richting van het geluid? Doe het nog een keer of laat nu een andere klank horen.

• Ook kan je klankspelletjes met je stem spelen: kijk je baby aan en zing een liedje. Wees ook daarna weer even stil en wacht af wat er gebeurt: Wil je kind het nog een keer? Gaat je baby meebewegen? Maak ook een keer een korte klank met je stem, je kind zal je mondstand na gaan doen en proberen dezelfde klank te maken! Natuurlijk zorgt de ‘pppppp!’ voor een schaterlach!

• Aanraakspelletjes zijn erg fijn om te doen en dragen bij aan het lichaamsbesef van je baby. Aanraken is een levensbehoefte, dus hoe leuk is om hier samen met je kind een spelletje op muziek van te maken. Tip: probeer deze speciale liedjes en aanraakspelletjes.

Voorbeeldliedjes

• Hansje Pansje Kevertje
• Dit voetje dat voetje
• Of wieg je baby in je armen of op schoot met Ozewiezewo.
• Natuurlijk mogen slaapliedjes niet ontbreken! Wil je een keer wat anders dan ‘slaap kindje slaap’? Check dan deze lijst met slaapliedjes.

Liedjes en spelletjes voor je ontdekkende muzikale dreumes

• Zodra je kind zelf op onderzoek uit kan gaan is het tijd om veel actieve muziekspelletjes te gaan aanbieden. Samen klappen of petsen op je benen met ‘klap klap… en stop!’ wordt een hele ontdekkingstocht naar allerlei bewegingen die je met je lijf kunt maken.

• ‘Een Herenpaard’ is een super-populair versje waarin je steeds sneller gaat hoppen met je kind op schoot, waarna die op het einde tussen je benen door valt. Of speel ‘Op een grote paddenstoel’. De reactie van je kind? ‘Nóg een keer!’ Extra voordeel: jij oefent je beenspieren, terwijl je quality time hebt met je kind.

• Samen rondstappen en dan stoppen of jezelf laten vallen is ook een groot succesnummer, zoals met liedjes als ‘Stap stap… en stop!’. Bewegingen die lang hetzelfde blijven doen het nu erg goed, zoals ‘Zo gaat de molen’, ‘Deze vuist op deze vuist’ of ‘Mijn handen zijn verdwenen’. Hierdoor kan je kind het hele lied zelf doen en tegelijk ook nog gaan starten met zelf zingen. Door live te zingen kan je het tempo aanpassen aan de snelheid van je kind.

• Dreumesen zijn ook dol op het tikken op de verwarming of andere stevige geluiden. Ze hebben daar enorm veel plezier in en staan er soms zelfs bij te dansen. In plaats van je gek te laten maken door dat getik op de verwarmingsbuis is nu het moment aangebroken om je kind allerlei trommels, doosjes en andere geluidsspeeltjes aan te bieden. Het liefst echt geluidsspeelgoed waar je kind alles zélf mag doen zoals een xylofoon, een kleine piano, trommels en allerlei verschillende rammelaars. Dat is enorm stimulerend voor de motoriek, het gehoor en de creativiteit. Want als je gaat trommelen op dozen, kan je dat met je handen doen, je vingers, je nagels, met pollepels, aan de bovenkant of de zijkant … er valt zóveel leuks te ontdekken! Doe in het begin vooral gezellig mee. Zet ook gerust een ritmisch muziekje op om mee te doen, zo vergeet je kind die verwarming en werpt zich samen met jou helemaal op het trommelen.

Het rijke fantasieleven van je dansende peuter

• Vanaf ongeveer 2 jaar gaat je kind zich steeds meer bezighouden met ‘doen alsof’. In het begin is dat heel concreet: ik loop als een olifant rond en stamp met mijn voeten op de grond. Zing samen heel hard ‘Olifantje in het bos’, https://www.youtube.com/watch?v=vLUSDyUyewU&t=40s maar stamp en zing zachter als jullie lopen als de kleine baby-olifant.

• Je kind krijgt soms al echte helden zoals juf Roos, kapitein Winokio of K3, maar ook jullie eigen muziekjuf hoort in dit rijtje thuis. Wat je veel ziet bij de populaire liedjes zijn dansjes en gebaren die al wat sneller afwisselen. Dat gaat namelijk steeds beter, zoals ‘A ram sam sam’, ‘Jan huigen in de ton’. Of dans eens de ‘Flamenco’.

• Hoe leuk is het om naast ‘vaste dansjes’ ook vrolijke ritmische muziek op te zetten en samen heerlijk vrij te dansen! Kijk hoe je kind beweegt en doe dat mee. Maar geef je kind ook leuke nieuwe ideeën: hoe kan je met je handen zwaaien, met je billen draaien, je voeten bewegen? Verzin samen steeds weer andere moves en geniet met elkaar. Neem alle ruimte voor de energie die er is! Leuk om te weten: dit zelf verzinnen bevordert de creativiteit, waarmee je kind vaardiger wordt om oplossingen te bedenken, ook in andere situaties. Daarbovenop beleef je zo heel waardevolle momenten samen.

Het sociale leven van je creatieve kleuter

De start van de schoolleeftijd gaat samen met het steeds meer loslaten van je kind. Je kind bouwt vriendschappen op en komt daar ook de nodige hobbels in tegen. Door ook samen met vriendjes en vriendinnetjes die bij jullie thuis komen spelen muziek te maken, te dansen en te zingen versterken ze die band met elkaar. Daardoor kunnen ze meer van elkaar hebben. Jouw rol als ouder is nu heel wisselend: het ene kind wil graag dat je meedoet, waar het andere kind helemaal zelf met het vriendje of vriendinnetje muziek gaat maken en dansen.

Wanneer je van jongs af aan hebt gestimuleerd om ook je eigen bewegingen en muziek te maken, ga je op deze leeftijd merken dat ze steeds creatiever worden en heel originele muzikale spelletjes gaan bedenken.

Het helpt enorm wanneer er een beetje lege ruimte is om te bewegen: misschien zelfs met een spiegel om je dansmoves goed in te zien? Leg een doos of lade aan met allerlei muziekinstrumenten of geluidsspeelgoed. Je kan natuurlijk leuke kindermuziekinstrumenten kopen, maar een verzameling dozen, potten, pannen en buizen met stokken doen het ook altijd fantastisch! Wel even de buren waarschuwen.

Eens wat anders luisteren?

Hebben jullie behoefte aan ook wat minder drukke muziek om samen te luisteren? Probeer dan eens:

• Ageeth de Haan,
• Krulmuziek
• Thijs Borsten
• Loulou en lou

De voorbeelden hierboven bevatten muziek zonder overprikkeling. Je hoeft niet per se kindermuziek te draaien, want muziek is een universele taal. Zo is er veel klassieke muziek die heerlijk is voor kinderen (ja ook om op te dansen!), jazzmuziek, ritmische funkbands, vrolijke Zuid-Amerikaanse dansmuziek, heerlijke Afrikaanse ritmes. Het luisteren naar veel verschillende stijlen en ritmes draagt vanzelf bij aan de taalontwikkeling. Door veel verschillende muziekstijlen aan te bieden kan je kind bovendien een eigen keuze maken. Net als volwassenen kan ook jouw kind geraakt worden door bepaalde muziek en daar helemaal dol op zijn. Een kleine risico: dan hoor je wel meteen ‘nóg een keer’, en ‘nóg een keer’ en ‘nóg een keer’.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Muziek op Schoot.