Wijze raad van

Lois den Hollander

Schermtijd expert, ergotherapeut en pedagoog

1. Maak vooraf duidelijke afspraken

Voor kinderen is structuur heel belangrijk. Maak een dagindeling als het om schermtijd gaat, zet die op papier (of knutsel samen een schema in elkaar) en bespreek die uitgebreid met je kind(eren). Voeg er bijvoorbeeld ook start- en stoptijden aan toe. Zo wordt voor iedereen duidelijk, wanneer en voor hoe lang er gespeeld mag worden op bijvoorbeeld een smartphone of tablet. Ga daarnaast voor jezelf ook na wat een handig moment, zodat ook jij er wat aan hebt. Bijvoorbeeld door een filmpje te ‘plannen’ tijdens het koken, zodat je even je handen vrij hebt.

Handig: ontdek hier wat de maximale schermtijd is voor jouw kind.

2. Kies voor rustige programma’s en focus op sociaal contact

Kies bij voorkeur voor rustige kinderprogramma’s, zodat je kind minder snel overprikkeld raakt. Focus je ook op sociale interactie als het om schermtijd gaat. Van even videobellen met opa en oma leert je kind meer dan alleen maar naar een scherm staren. Iets om je bewust van te zijn.

3. Begeleid je kind bij kijken van filmpjes of spelen van spelletjes

Zorg altijd dat je weet wat je kind (online) kijkt. Geef je kind een keuze van twee of drie programma’s. Kijk mee en praat erover. Kijk regelmatig samen en deel emoties. Is het eng, grappig of mooi? Stel ook vragen zoals ‘ik vraag me af waarom dit gebeurt of waarom (naam uit filmpje) dit en dat doet. Zo open je een gesprek erover. Kinderen halen zelf niet altijd de onderliggende sociale lessen uit een tv-programma of serie, op deze manier kan je kind er wat van leren.

Kijk je kind alleen? Installeer bijvoorbeeld een internetfilter of gebruik een kinderbrowser. Wees duidelijk over welke video’s, tv-programma’s of games verboden zijn en leg uit waarom. Geef ook hier duidelijk aan hoe lang je kind mag spelen of kijken.

Tip! Ga actief op zoek naar leuke, geschikte filmpjes, apps en boeken die passen bij de leeftijd van je kind en bij wat je kind leuk vindt.

Lees ook: 6x zo is je kind veilig op internet en online media

Geef je kind een keuze van twee of drie programma’s. Kijk mee en praat erover. Stel vragen zoals ‘ik vraag me af waarom (ABC) gebeurt of waarom dit en dat doet. Dat opent ook een gesprek erover. Kinderen halen zelf niet altijd de onderliggende sociale lessen uit een tv programma, op deze manier kan ervan geleerd worden.

4. Schermtijd bewust inzetten voor sociaal contact

We leven in een tijd dat we ook via digitale manieren contact kunnen leggen met de buitenwereld. Jouw smartphone is natuurlijk het middel daarvoor. Zo kan je kind even videobellen met opa en oma, vriendjes of vriendinnetjes.

5. Niet op een beeldscherm spelen? Geef je kinderen alternatieven

Is het voor je kind moeilijk om te stoppen met kijken naar een beeldscherm? Dit kan voor wrijving zorgen. Kom met alternatieve activiteiten. Daag je kind uit om bijvoorbeeld een spelletje te komen doen, een boekje te lezen of buiten te spelen. Zo help je je kind verder de dag door. Een scherm geeft je kind veel prikkels en juist door te bewegen kan je kind deze prikkels verwerken. Zorg daarom voor afwisseling en stimuleer je kind om buiten te spelen door bijvoorbeeld naar een speeltuin in de buurt te wandelen. Daarbij is bewegen natuurlijk harstikke gezond en leuk!

6. Wees creatief met media

Waar beleef je samen met je kind plezier aan? Ga samen bewust met media aan de slag. Bijvoorbeeld:

• Probeer fit en gezond te blijven met z’n allen, bijvoorbeeld met YouTube-video’s. Of zet muziek aan en ga lekker dansen samen. Tip: doe een stoelendans op jullie favoriete liedjes.
• Maak samen een filmpje en deel deze bijvoorbeeld met familie.
• Houd een (voor)leesuurtje of zet een luisterboek op.

7. Extra tips voor grip op het mediagebruik van je kind

• Geniet zoveel mogelijk samen van media en praat over alles wat jullie zien: een goede begeleiding is essentieel om jonge kinderen te laten leren van beeldschermen.

• Kies bij voorkeur altijd voor zo groot mogelijk scherm en zorg voor voldoende kijkafstand door je kind te laten zitten, op de bank bijvoorbeeld. Dit is beter voor de ogen van je kind.

• Gebruik tv, tablet en computer zoveel mogelijk op vaste momenten. Doe dit alleen niet te kort op de bedtijd. Zorg dat er minimaal een uur tussen zit en bij voorkeur twee of drie uur. Daarnaast zorgen vaste momenten ervoor dat je voorkomt dat je kind op andere momenten gaat zeuren of niet meer wil stoppen met kijken.

• Zet automatisch afspelen uit bij de streamingsdiensten die je gebruikt.

• Laat je kind kijken op een moment dat jij kiest.

• Laat je kind niet zomaar de televisie aanzetten om te kijken wat er is. Als je kind vraagt of de televisie aan mag, geef je kind dan twee of drie progammakeuzes.

• Zet de tv overdag uit als er niemand naar kijkt.

• Filmpjes via een streamingsdienst kijken, is vaak een veiligere keuze dan kijken via YouTube. De kans bestaat dat je kind iets te zien krijgt, wat je liever niet hebt. Daarnaast is het beter om voor YouTube Kids te kiezen en je kunt overwegen om een betaald account te nemen, zodat je geen reclames meer tussendoor krijgt.

Bron: NJI, GroeiGids