Wijze raad van

Dorine Wiersma

Onderwijskundige

Welke soorten basisscholen zijn er?

Elk schooltype heeft zijn eigen unieke benadering van onderwijs, dus het is belangrijk om te bepalen welke methode het beste past bij jouw kind. In Nederland heb je de volgende basisschooltypes:

• Basisscholen voor openbaar onderwijs (open voor ieder kind, volgt geen godsdienst of levensbeschouwing).
• Bijzondere basisscholen die uitgaan van een godsdienst of levensovertuiging zoals katholiek, islamitisch of joods.
• Basisscholen met een bepaalde onderwijsmethode zoals Vrijeschool, Jenaplan, Dalton of Freinet
• Brede scholen met extra activiteiten (sport, muziek, extra taalles)
• Basisscholen voor kinderen met extra ondersteuning (speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs)

5 speciale onderwijsmethoden uitgelegd

We gaan in dit artikel verder in op scholen met speciale onderwijsmethoden. Het gaat om:

• Vrijeschool
• Montessori
• Dalton
• Jenaplan
• Freinet

Vrijeschool

De vrijeschool werkt met de antroposofische werkwijze van Rudolf Steiner. De ontwikkeling van de gehele mens wordt gestimuleerd: het hoofd (denken), het hart (voelen) en de handen (maken). Persoonlijkheidsvorming, natuur, muziek, filosofie en creativiteit spelen een belangrijke rol. Tot een leerling 7 jaar is, ligt de nadruk op spelend leren. Daarna leren de leerlingen met behulp van beelden en ervaringen. De lessen zijn klassikaal en de klas en leerkracht blijven deze periode bij elkaar. Het vak euritmie is een belangrijk onderdeel van de vrijeschool. Euritmie combineert woord met beweging, klank en ritme. De rol van de leerkracht verschuift van expert, naar adviseur, naar begeleider. Voor meer informatie kun je terecht op de website van de Vereniging van vrijescholen.

Montesorri

In het Montessori onderwijs is zelfstandigheid erg belangrijk. Leerlingen krijgen taken die ze binnen een bepaalde periode moeten afronden. In de kleuterperiode krijgen leerlingen dagtaken en op latere leeftijd werken ze met weektaken. Leerlingen beslissen zelf waar, wanneer en met wie ze de opdrachten doen. De leerkracht in het Montessori onderwijs is een begeleider en is daarvoor speciaal opgeleid. Hij zorgt dat de leerling de juiste materialen aangereikt krijgt om zich verder te ontwikkelen op zijn eigen niveau. Een leerling kan niet voor- of achter lopen op de groep. Het gaat erom dat het kind zelf vooruit gaat. Daarom worden er geen cijfers gegeven. De leerkracht houdt wel bij welke stappen het kind in de ontwikkeling heeft gezet. Op een montessorischool zitten meerdere jaargroepen in een klas. Een groep op een Montessorischool bestaat uit kinderen van verschillende leeftijden: van 4 tot 6 jaar, van 6 tot 9 jaar en van 9 tot 12 jaar. Voor meer informatie kun je terecht op de website van de Nederlandse Montessori Vereniging.

Dalton

Op een Daltonschool ligt de nadruk op keuzevrijheid voor de leerling, samenwerking en de ontwikkeling van zelfstandigheid. Ook hier krijgen leerlingen dag- of weektaken en mogen ze zelf plannen wanneer ze de opdrachten precies doen. Daarnaast spelen doelmatigheid en reflectie een belangrijke rol in het Daltononderwijs. Vaak bieden de opdrachten iets meer kaders dan binnen het Montessori onderwijs. Deze kaders gaan over hoe de opdracht uitgevoerd moet worden of over de samenwerking met andere leerlingen. Ook bij de Dalton onderwijsmethode krijgen leerlingen opdrachten die bij het niveau van het kind passen. Leerlingen zitten wel in groepen met kinderen van dezelfde leeftijd. Voor meer informatie kun je terecht op de website van de Nederlandse Dalton Vereniging.

Jenaplan

Het ideaal van het Jenaplanonderwijs is dat kinderen samen de wereld ontdekken door dingen zelf te ervaren en onderzoeken. Relaties spelen daarbij een belangrijke rol. De relatie met zichzelf, met anderen en de relatie met de wereld. In kringgesprekken kunnen leerlingen zelf thema’s aandragen, op basis waarvan ze op onderzoek uitgaan. Verder is een belangrijke factor binnen het Jenaplan onderwijs de ontwikkeling van creativiteit en sociaal-emotionele vaardigheden. Dit is even belangrijk als het leren van feiten, lezen, schrijven en rekenen. Op een Jenaplanschool zitten kinderen van meerdere leeftijden bij elkaar in een groep. Er wordt gewerkt met een (meestal vast) weekschema. Hierin is er tijd voor kringgesprekken, zelfstandig werken, samen werken aan een thema, creatieve vakken en vieringen. Ook op een Jenaplanschool werken de leerlingen meestal zelfstandig met dag- of weektaken. Voor meer informatie kun je terecht op de website van de Nederlandse Jenaplanvereniging.

Freinet

Op een Freinetschool zijn de ervaringen van kinderen het uitgangspunt voor het onderwijs. Leerlingen organiseren zelf in grote mate het werken in de klas. Individuele ontwikkeling is belangrijk, maar ook de interactie tussen leerlingen speelt een grote rol. Er wordt vanuit gegaan dat de leerlingen door hun omgeving, thuis, op school of waar dan ook, genoeg dingen tegenkomen om geïnteresseerd in te raken. In kringgesprekken dragen leerlingen thema’s aan, die ze zelf of samen met anderen gaan onderzoeken. De leerkracht brengt in het leerproces diepte en structuur aan. Een Freinetschool heeft veel weg van een Jenaplanschool. Toch is er wel een aantal verschillen: er is meer vrijheid voor leerlingen en ze werken individueler. Bij het Freinet onderwijs zitten kinderen van verschillende leeftijden bij elkaar in een groep. Voor meer informatie kun je terecht op de website van de Vereniging voor Freinetpedagogie.

Basisschool zoeken in jouw buurt?

Vind alle basisscholen bij jouw in de buurt via Scholenopdekaart.nl.

Bron: Rijksoverheid, Ouders & Onderwijs