De groeicurve van een kind van 1 tot 4 jaar

De lengtegroei wordt voor ongeveer 80% genetisch bepaald. Zo krijgen kleine ouders, kleine kinderen en grote ouders, grote kinderen. Ook zijn jongens gemiddeld groter dan meisjes. Het feit dat het hier om gemiddelden gaat, geeft aan dat er veel variaties mogelijk zijn. Er zijn maar weinig kinderen die precies voldoen aan het profiel van het gemiddelde kind. Maak je dus geen zorgen als je kind groter of juist kleiner is dan de waarden in de groeigrafiek. Een afwijking van acht centimeter boven of onder het gemiddelde is bijvoorbeeld heel normaal.

De meeste kinderen volgen wel de stijging van de lijn. Als je kind met anderhalf jaar iets kleiner is dan het gemiddelde kind, zal hij als hij ouder wordt in verhouding waarschijnlijk telkens iets kleiner blijven. Je kind volgt dan wel het gemiddelde groeipatroon. Overigens gebeurt het ook regelmatig dat een kind zijn eigen, individuele groeipatroon volgt. Pas als dat erg veel afwijkt van het gemiddelde groeipatroon is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts.

Lees ook: alles wat je wilt weten over het gewicht van je kind

Wat zijn de oorzaken van lengteverschillen?

De verschillen in lengte worden allereerst veroorzaakt door erfelijke factoren. Als jij en je partner allebei tamelijk lang zijn, is het erg waarschijnlijk dat jullie kind ook langer is dan het gemiddelde kind. Deze erfelijke factoren worden beïnvloed door omgevingsfactoren, zoals voeding en ziekte.

Een kind dat goed te eten krijgt en tijdens zijn jeugd niet wordt getroffen door ernstige ziekten zal langer worden dan zijn ondervoede en zieke broertje met dezelfde genen. Hoe lang je kind wordt, heeft ook te maken met zijn geslacht. Jongens worden gemiddeld dertien centimeter langer dan meisjes. Dit verschil openbaart zich meestal pas na de groeispurt die je kind in zijn puberteit doormaakt. Maar ook als dreumes en peuter zijn jongetjes vaak iets langer dan meisjes. Tijdens de kleutertijd valt dit verschil vaak weer weg.

Hoe meet je je kind op?

Om de lengte van je kind te meten, kun je het beste gebruik maken van een meetlat aan de muur. Zorg er voor dat deze precies op de juiste hoogte hangt. Als je geen meetlat hebt, kun je je kleine ook met zijn rug tegen de muur laten staan. Leg vervolgens een plat en stevig voorwerp op zijn hoofd (bijvoorbeeld een boek) en zet een streepje waar de onderkant van dit voorwerp tegen de muur aan komt.

Vervolgens meet je de afstand van het streepje naar de grond. Let er bij het meten goed op dat je kind met zijn voeten plat op de grond staat. Zijn rug moet recht tegen de muur liggen en hij moet zijn hoofd goed rechtop houden. Houd daarbij rekening met het verschil tussen ochtend en avond: ’s avonds is je kind iets kleiner dan ’s ochtends, omdat de zwaartekracht dan de hele dag op zijn ruggengraat heeft gedrukt.

Lengte voorspellen van je kind

Er bestaat een formule waarmee je de vermoedelijke uiteindelijke lengte van je zoon of dochter kunt voorspellen:

Formule jongen: (V + M + 13) : 2 + 3. ‘V’ staat voor de lengte van de vader en ‘M’ voor de lengte van de moeder.
Formule meisje: (V + M - 13) : 2 + 3. Bij de lengte van de ouders wordt dertien centimeter opgeteld of afgetrokken omdat jongens gemiddeld dertien centimeter langer worden dan meisjes.

De drie centimeter die bij het uiteindelijke getal wordt opgeteld, staat voor het verschil tussen de generaties: elke generatie is gemiddeld drie centimeter langer dan de vorige. Bedenk wel dat het hier gaat om een schatting. Je kind kan ook heel goed net iets langer worden of kleiner blijven dan het berekende getal. Anders zouden broertjes of zusjes immers altijd even lang zijn.

Er zijn verschillende formules die je kunt hanteren voor het voorspellen van de lengte van je kind. Onafhankelijk onderzoeksbureau TNO maakte op basis van jarenlange onderzoeksresultaten deze Groeicalculator voor Ouders.

De lengte van je kind berekenen met de skeletleeftijd

Een nauwkeurigere schatting van de toekomstige lengte van je kind kan met de skeletleeftijd gemaakt worden. Hierbij wordt de skeletleeftijd berekend aan de hand van de verkalking van botten. Je kind stopt met groeien als al het groeikraakbeen in de botten verkalkt is. Met behulp van een röntgenfoto is die verkalking goed zichtbaar en kan de skeletleeftijd worden vastgesteld. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij kinderen met een groeiachterstand. Zo kan met behulp van de skeletleeftijd een eventuele behandeling worden bepaald.