Als je een medische indicatie hebt, dan wordt er altijd gekozen voor een ziekenhuisbevalling. Je bent dan onder behandeling van een gynaecoloog en dit wordt een klinische bevalling genoemd. Als er geen medische noodzaak is en je in het ziekenhuis wilt bevallen, bespreek dit vooraf met je verloskundige. Je bevalt dan gewoon onder begeleiding van je eigen verloskundige en mag na de geboorte van je baby weer naar huis.

Mag je zelf een ziekenhuis kiezen?

Ja, je mag in Nederland zelf bepalen in welk ziekenhuis je wilt bevallen. Wanneer je dus kiest voor een poliklinische bevalling in een ziekenhuis kun je ook nog eens kiezen welk ziekenhuis. Je verloskundige zal je vertellen welke ziekenhuizen bij jou in de buurt kraamzorg aanbieden. Het meest logisch is dat je een ziekenhuis kiest die voor jou het meest in de buurt ligt.

Hoe verloopt een poliklinische bevalling?

Het eerste deel van de poliklinische bevalling is gelijk aan dat van een thuisbevalling. Zodra je weeën zijn begonnen en jij hebt aangegeven dat de bevalling is begonnen, komt je verloskundige om te bepalen hoever de ontsluiting is gevorderd. Als je halverwege bent, dan kun je naar het ziekenhuis. Je verloskundige belt om een verloskamer te reserveren en te laten weten dat je onderweg bent naar het ziekenhuis. Je verloskundige krijgt gedurende de rest van de bevalling assistentie van de verpleegkundige(n) op de afdeling. Mocht er een medische noodzaak ontstaan, dan neemt gynaecoloog van het ziekenhuis de bevallingsbegeleiding over.

Als je in het ziekenhuis bevalt, heb je toegang tot verschillende soorten pijnbestrijding. Als je zeker weet dat je een ruggenprik wilt, dan kun je van tevoren alvast een gesprek aanvragen met de anesthesist. Dit contact verloopt via je verloskundige.

Tips bij een poliklinische bevalling

• Zorg dat je ruim van tevoren je vluchtkoffer klaarzet. Tussen week 32 en 35 van je zwangerschap moet je zorgen dat je vluchtkoffer klaar staat. Dit is voor het geval je baby iets eerder komt dan verwacht.

• Een goed moment om te beginnen met inpakken is rond de 28e week, of aan het begin van je derde trimester. WIJ heeft een checklist voor je vluchtkoffer gemaakt om ervoor te zorgen dat je niets vergeet voor de komst van je baby.

• Oefen de route naar het ziekenhuis een keer. Als je weet waar je heen gaat en hoe je daar moet komen, is er minder stress in de auto. Je zal tijdens de weeën waarschijnlijk al genoeg spanning en stress hebben.

• Ga ook van tevoren alvast kijken bij het ziekenhuis van jouw keuze. Sommige ziekenhuizen zijn heel groot. Het is daarom goed om te kijken waar de kraamafdeling is en of er 24 uur per dag artsen aanwezig zijn. Sommige ziekenhuizen hebben speciale momenten waarop je kunt komen kijken op deze afdeling en in een vrije kamer.

• Schrijf een geboorteplan. Een geboorteplan is een verslag van wat je wilt dat er tijdens en na de bevalling gebeurt. Je hoeft geen geboorteplan te maken, maar als je dat wilt, kan je verloskundige je helpen. Lees hier 10 redenen waarom een geboorteplan kan helpen.

Verblijf in het ziekenhuis

Als je bevalling goed is verlopen en er geen complicaties zijn bij jou of je baby, dan mag je naar huis. Dit is vaak al op dezelfde of de volgende dag. Beval je in de avond of later in de middag, dan bestaat de mogelijkheid dat je een nachtje in het ziekenhuis blijft. De reden hiervoor is dat je kraamverzorgende op dezelfde dag moet kunnen komen als dat jij thuiskomt. Als er wel complicaties zijn, dan bekijken de zorgverleners wanneer het verantwoord is om weer naar huis te gaan. Heb je een keizersnede gehad, dan wordt dit beschouwd als operatie en verblijf je gemiddeld twee tot vijf dagen in het ziekenhuis.

Voordelen poliklinische bevalling

• Het kan de veiligste optie zijn mochten er alsnog complicaties ontstaan.

• Het is een veilige bevallingsomgeving voor jou en je baby.

• Het is dicht bij een operatiekamer. Als je een keizersnede nodig hebt (gepland of met spoed), is dit de enige plek waar je die kunt krijgen. Je hoeft dan niet halverwege de bevalling alsnog een autorit te maken.

• Het biedt de meest geavanceerde technologie. Kinderartsen en, in veel ziekenhuizen, geavanceerde medische technologie voor pasgeborenen zijn beschikbaar als je baby onmiddellijk medische zorg nodig heeft.

• Je hebt gemakkelijk toegang tot pijnbestrijding. Er zijn bijna altijd anesthesisten in dienst die op verzoek je pijnstillers kunnen verstrekken.

Lees ook: Met of zonder pijnbestrijding bevallen

Nadelen poliklinische bevalling

• Er zitten kosten aan verbonden die niet door alle zorgverzekeraars worden vergoed. Vraag dit na bij je verzekeraar.

• Je gaat in de meeste gevallen vrij snel weer naar huis. Als dit ’s avonds of ’s nachts is, krijg je pas de volgende dag kraamzorg. De verloskundige bepaald wanneer je naar huis kan. Dit is minimaal na 2 uur en maximaal 24 uur.

• Ziekenhuizen, vooral grotere, kunnen onpersoonlijk en intimiderend overkomen. Een rondleiding vooraf kan je helpen om je meer op je gemak te voelen in het ziekenhuis van je keuze.

• Zelfs privékamers zijn niet zo privé. Het is een komen en gaan in ziekenhuiskamers. Het lijkt vaak alsof er 24 uur per dag een draaideur van co-assistenten, verpleegkundigen en ander ziekenhuispersoneel rond je bed staan.

• Zelfs als je ervoor hebt gekozen om met je baby op een kamer te blijven, kunnen er soms toch momenten zijn waarop je door de ziekenhuisroutine wordt gescheiden.

• Het ziekenhuisbeleid geldt. Hoewel ziekenhuizen meer dan ooit openstaan voor alternatieve bevallingen, zijn ze gebonden aan protocollen en procedures.

Wat zijn de kosten voor een bevalling in het ziekenhuis?

In 2026 worden de kosten voor een ziekenhuisbevalling mét medische indicatie volledig vergoed door de basisverzekering. Dit betekent dat de zorg van de verloskundige, arts en het gebruik van de verloskamer en benodigde ziekenhuiszorg door de basisverzekering worden gedekt zonder eigen bijdrage of eigen risico voor de bevalling zelf.

Zonder medische indicatie

Bij een poliklinische bevalling zonder medische indicatie (dus een bevalling in het ziekenhuis waar je zelf voor kiest en waarbij geen medische noodzaak is vastgesteld) vergoedt de basisverzekering een vast bedrag van € 278 per bevalling voor moeder en kind samen.

Eigen bijdrage

De eigen bijdrage die je zelf moet betalen is het verschil tussen de totale kosten van de bevalling en deze vergoeding - dit kan per ziekenhuis verschillen en meestal bedraagt dit nog enkele honderden euro’s.

Het is belangrijk om te weten dat dit maximale vergoedingsbedrag van € 278 geldt voor zowel moeder als kind gezamenlijk. Als de totale kosten hoger zijn dan dit bedrag en je hebt geen aanvullende verzekering die de eigen bijdrage (deels) dekt, dan moet je dat verschil zelf betalen.

Wat dekt je (aanvullende) verzekering nog meer?

Sommige aanvullende verzekeringen vergoeden (een deel van) de eigen bijdrage bij een poliklinische bevalling zonder medische indicatie. Raadpleeg daarom altijd je polisvoorwaarden of neem contact op met je zorgverzekeraar voor specifieke informatie over jouw dekking.

Ook als je in het ziekenhuis bevalt, kun je vaak vooraf een kraampakket aanvragen via je verzekeraar (afhankelijk van je polis). Houd er rekening mee dat in de kraamtijd bepaalde hulpmiddelen zoals bedklossen nodig kunnen zijn zodat de controles van je kraamverzorgende goed uitgevoerd kunnen worden. Deze klossen huur je meestal via de thuiszorgorganisatie in jouw gemeente.

Lees ook: Dit kost een bevalling in 2026

Wanneer kies je waar je wilt bevallen?

Dit is afhankelijk van je verloskundige. Bij sommige verloskundige mag je nog tijdens je weeën besluiten om toch thuis of in het ziekenhuis te bevallen. Hoe goed je je ook voorbereid op een bevalling met bijvoorbeeld een geboorteplan, op het moment zelf kan alles nog veranderen. Je kunt bijvoorbeeld overvallen worden door een weeënstorm, waardoor er geen tijd meer is om naar het ziekenhuis te gaan.

Bron: NZA, Zorgwijzer.nl