Wil je van de wet afwijken, dan stel je een testament op. Zo behoud je zo veel mogelijk de regie over wat er gebeurt. Als je dit nu regelt, geeft dit rust en voorkom je nare situaties, als er met jou en/of je partner iets overkomt. Je regelt dit bij de notaris, die jouw wensen met je bespreekt en uitlegt wat het allemaal inhoudt. Wat zijn de belangrijkste redenen om in jouw situatie een testament op te laten stellen?

Ben je getrouwd of geregistreerd partner?

In jouw situatie is gelukkig al veel geregeld. In een testament kun je extra dingen vastleggen, zoals: de voogdij over je kinderen regelen, een bewindvoerder aanwijzen en een executeur vastleggen. Laatstgenoemde is een persoon die verantwoordelijk is voor de afwikkeling van de erfenis. Als jullie beiden overlijden en je kind is nog minderjarig, wil je dan dat hij op zijn 18e al de erfenis krijgt? Het is verstandig om een financieel bewindvoerder aan te wijzen en vast te leggen dat je kind pas erft als bijvoorbeeld zijn studie is afgerond.

Kan ik zelf een testament maken zonder notaris?

Het is mogelijk om zelf een testament op te stellen zonder de tussenkomst van een notaris, maar dit wordt doorgaans niet aanbevolen. Een zelfgemaakt testament, ook wel ‘holografisch testament’ genoemd, moet volledig met de hand geschreven, gedateerd en ondertekend zijn door de testateur om geldig te zijn. Het nadeel van een holografisch testament is dat het na jouw overlijden vaak tot juridische discussies kan leiden over de echtheid en interpretatie ervan. Bovendien moet het testament in veel rechtsgebieden alsnog door een rechter worden erkend, wat extra tijd en kosten met zich mee kan brengen.

Een notarieel testament zorgt voor meer zekerheid en duidelijkheid, omdat de notaris controleert of het testament voldoet aan alle wettelijke eisen en of je in staat bent om jouw wensen duidelijk te maken en vast te leggen. Daarnaast biedt de notaris advies over de inhoud en gevolgen van je laatste wensen, en wordt het testament geregistreerd en bewaard, waardoor het altijd teruggevonden kan worden. Om deze redenen is het raadzaam om een testament door een notaris te laten opmaken.

Bespaar op erfbelasting met een testament

Je kunt een clausule opnemen in je testament, waarmee veel erfbelasting kan worden bespaard. Die clausule heet het opvullegaat. Met het opvullegaat kan worden voorkomen dat door de langstlevende partner direct na overlijden erfbelasting moet worden betaald over de erfdelen van de kinderen. Voor het berekenen van de omvang van de erfenis, telt de eigen woning mee als vermogen. Partners en kinderen erven allemaal een gelijk deel. Als de kinderen meer dan € 25.187 (2024) erven dan moet hier gelijk na het eerste overlijden erfbelasting over worden betaald. Dat is vaak lastig als het vermogen voornamelijk in het huis zit en je dit bedrag niet op je bankrekening hebt staan. Met het opvullegaat heb je de flexibiliteit om na het eerste overlijden de erfenis te herverdelen.

Lees ook: Waarom een testament opstellen een slimme keuze is als je kinderen hebt

Wat moet er allemaal in een testament?

In een testament leg je jouw laatste wensen vast met betrekking tot je nalatenschap. De inhoud van een testament kan variëren afhankelijk van persoonlijke wensen en omstandigheden, maar over het algemeen bevat het de volgende elementen:

• Benoeming van erfgenamen: Je specificeert wie je bezittingen erft en in welke verhouding.
• Specifieke legaten: Je kunt specifieke bezittingen nalaten aan bepaalde personen of organisaties.
• Voogdij over minderjarige kinderen: Als je minderjarige kinderen hebt, kun je een voogd aanwijzen.
• Executeur: Iemand die is aangewezen om je nalatenschap af te wikkelen.
• Verdeling van je vermogen: Instructies over hoe je bezittingen en schulden na je overlijden moeten worden verdeeld.
• Bijzondere wensen: Bijvoorbeeld de bestemming van je laatste rustplaats of specifieke wensen voor je uitvaart.
• Voorwaarden en clausules: Eventuele voorwaarden of clausules, zoals een uitsluitingsclausule of een opschortende voorwaarde.

Het is belangrijk om je testament duidelijk en ondubbelzinnig op te stellen om misverstanden te voorkomen. Hoewel je zelf een testament kunt schrijven, is het verstandig dit door een notaris te laten opmaken om zeker te weten dat het juridisch correct is en geldig verklaard wordt na je overlijden.

Proces en tijdlijn voor het opstellen van een testament:

• Oriëntatie en voorbereiding (1-2 weken): Begin met het verzamelen van informatie over je bezittingen, schulden en wensen. Overweeg ook wie je als executeur, voogd en erfgenamen wilt aanwijzen.
• Eerste consultatie (1-2 uur): Maak een afspraak met een notaris om je situatie en wensen te bespreken. De notaris zal je adviseren over de mogelijkheden en wat het beste bij je persoonlijke situatie past.
• Documentatie voorbereiden (2-4 weken): De notaris stelt een concepttestament op gebaseerd op jouw instructies. Dit kan enige tijd in beslag nemen, afhankelijk van de complexiteit van je wensen.
• Review en feedback (1-2 weken): Je krijgt de tijd om het concepttestament door te nemen en eventuele wijzigingen of correcties aan te geven.
• Finalisatie en ondertekening (1 dag): Nadat alle wijzigingen zijn doorgevoerd, plan je een afspraak om het testament officieel te maken. Je ondertekent het testament in aanwezigheid van getuigen en/of de notaris, die het document notarieel bekrachtigt.
• Registratie (variabel): Het ondertekende testament wordt geregistreerd in het Centraal Testamentenregister. De notaris zorgt doorgaans voor deze registratie, die ervoor zorgt dat het testament na je overlijden gevonden kan worden.
• Nazorg (indien nodig): Als je na het ondertekenen vragen hebt of wijzigingen wilt aanbrengen, kun je altijd terug naar de notaris voor aanvullend advies of aanpassingen.

De totale tijd van begin tot eind kan variëren van enkele weken tot een paar maanden, afhankelijk van de snelheid waarmee je beslissingen neemt en de agenda van de notaris. Het is aan te raden om niet te haasten en voldoende tijd te nemen om ervoor te zorgen dat het testament precies weerspiegelt wat je wilt.

Woon je samen?

Dan heb je allereerst een samenlevingscontract nodig. Hiermee zorg je voor elkaar. Je erft van elkaar als partner, je hebt recht op de partnervrijstelling voor de erfbelasting (bijna 7 ton!) en op nabestaanden- en /of partnerpensioen. Als één van jullie wegvalt, dan zorgt het samenlevingscontract er ook voor dat de ander kan blijven wonen in de gezamenlijke koopwoning. Daarnaast heb je beiden een testament nodig om de zaken goed te regelen. Bijvoorbeeld door het eerdergenoemde opvullegaat. Ook leg je andere dingen vast voor je baby en toekomstige kinderen, zoals de voogdij. Denk eraan om een financieel bewindvoerder benoemen, die de erfenis van je minderjarige kind beheert, als jullie wegvallen.

Ben je alleenstaand?

Dan wil je er extra zeker van zijn dat er nóg iemand, als voogd, voor jouw kind klaarstaat. Je kunt ook een financieel bewindvoerder benoemen (zie boven). Dit en andere financiële zaken kun je eenvoudig regelen in een testament.

Let wel: heb je een testament geregeld vóórdat je kinderen kreeg? Check dan even of je kinderen worden genoemd in je testament.

Wat kost het om een testament op te maken?

De kosten voor het opstellen van een testament kunnen sterk variëren en zijn afhankelijk van verschillende factoren, zoals de complexiteit van je wensen, de tarieven van de notaris en de regio waar je woont. Een eenvoudig testament met standaard bepalingen is doorgaans goedkoper dan een testament met complexe voorwaarden, zoals het oprichten van een trust of het opnemen van meerdere specifieke legaten. De tarieven voor een testament liggen gemiddeld tussen enkele honderden euro’s, maar kunnen oplopen afhankelijk van de bovengenoemde factoren. Sommige notariskantoren bieden vaste tarieven aan, terwijl anderen maatwerkprijzen hanteren. Het is aan te raden om bij meerdere notarissen offertes aan te vragen en te vergelijken. Dit geeft je een goed beeld van de kosten die je kunt verwachten. Daarnaast is het verstandig om te informeren naar wat er precies is inbegrepen in de prijs, zoals adviesgesprekken, het opstellen van het document en de kosten voor het registreren van het testament in het Centraal Testamentenregister.

Voogdij regelen

Natuurlijk is het goed om financieel alles goed te regelen. Maar belangrijker is nog wat er met je kind(eren) gebeurt, als je overlijdt. Door een voogd te benoemen, zorg je ervoor dat je kind(eren) in een veilige omgeving kunnen opgroeien, als jullie iets overkomt.

Heeft jouw partner ook ouderlijk gezag? Dan krijgt hij automatisch je kind(eren) toegewezen. Overlijden jullie beiden, wie gaat er dan voor de kinderen zorgen? Je kunt de voogdij laten vastleggen in je testament of laten registreren in het gezagsregister. Als er niks is vastgelegd, dan benoemt de rechter een voogd.

Een overlijdensrisicoverzekering afsluiten

Heb je al aan een overlijdensrisicoverzekering gedacht? Je wilt je gezin ook financieel beschermen. Hoeveel kosten maak je voor je kinderen en wat gebeurt er als je er onverhoopt niet meer bent? Lees waarom het verstandig is een overlijdensrisicoverzekering af te sluiten.

Testament opstellen bij de notaris

Een testament laat je opstellen bij een notaris. Met de notaris bespreek je wat je precies geregeld wilt hebben. Jouw testament blijft geldig tot je dit laat aanpassen. Als er iets in je situatie verandert, kan het belangrijk zijn het testament te veranderen. Ook dit regel je via een notaris. Wist je dat je een testament ook heel makkelijk online kunt regelen? Net zo makkelijk.