Gezamenlijk gezag door erkenning

Sinds 2023 geldt dat ongetrouwde en niet-geregistreerde partners automatisch gezamenlijk ouderlijk gezag krijgen met de moeder. Dit gebeurt nu automatisch als je je kind gaat erkennen. Je hoeft het gezag niet langer samen aan te vragen bij de rechtbank.

Is je kind voor 1 januari 2023 erkend? Dan heb je niet automatisch gezamenlijk gezag. Ook niet als dit kind na 1 januari 2023 is geboren. Je kunt het gezamenlijk gezag samen met de moeder online aanvragen.

Automatisch gezag bij geregistreerd partnerschap

Zijn jij en je partner een geregistreerd partnerschap aangegaan, dan hebben jullie automatisch beiden het gezag over jullie kind(eren).

Waarom is gezamenlijk gezag belangrijk?

Het is belangrijk dat ouders gezamenlijk het gezag hebben over hun kinderen en dat je allebei nauw betrokken bent bij de verzorging en opvoeding.

Daarnaast is gezamenlijk gezag bijvoorbeeld belangrijk bij de volgende gebeurtenissen:

• Als je verhuizing doorgeeft of een reisdocument aanvraagt.
• Als je met een minderjarige naar het buitenland reist.
• Als je je kind inschrijft op school of een kinderdagverblijf.
• Als je een medische beslissing moet nemen of het medisch dossier van je kind wilt inzien.
• Gezamenlijk gezag is ook belangrijk bij de juiste berekening van toeslagen of als één van de ouders die gezag heeft overlijdt.

Het ouderlijk gezag komt met rechten en plichten. Welke dat precies zijn, lees je op deze pagina van Rijksoverheid.nl

Gezag moeder

Als biologische moeder krijg je automatisch het ouderlijk gezag. Er zijn een aantal uitzonderingen. Je krijgt als moeder geen gezag als je:

• Minderjarig bent
• Onder toezicht staat (curatele)
• Een geestelijke stoornis hebt, waardoor je het gezag niet kunt uitoefenen.

Wat als je als moeder 18 jaar of jonger bent?

Ben je de biologische moeder en 16 of 17 jaar? Dan vraag je een meerderjarigheidsverklaring aan om gezag over je kind te krijgen. Hiervoor moet je een advocaat inschakelen.

Ben je de biologische moeder en jonger dan 16 jaar? Dan krijg je kind een voogd totdat je 18 jaar oud bent. Een voogd is een niet-ouder met gezag.

Regels gezag voor vader of duomoeder

• Ben je getrouwd of ben je geregistreerd partners met de moeder op het moment van de geboorte? Dan krijg je automatisch het gezamenlijk gezag. Voor duomoeders geldt dit alleen als de donor onbekend is volgens de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting en daarvan een verklaring is overgelegd bij de geboorteaangifte.

• Trouw je of sluit je een geregistreerd partnerschap met de moeder ná de geboorte? Dan krijg je automatisch het gezamenlijk gezag. Voorwaarde is wel dat je als vader of duomoeder het kind hebt erkend.

• Ben je als niet-ouder getrouwd of heb je een geregistreerd partnerschap met de moeder op het moment van de geboorte? Dan krijg je alleen gezamenlijk gezag als er geen andere ouder is.

• Ben je niet getrouwd of heb je geen geregistreerd partnerschap met de moeder op het moment van de geboorte? En heb je het (ongeboren) kind erkend voor 1 januari 2023? Dan vraag je samen met de moeder gezamenlijk gezag aan met een formulier.

• Ben je niet getrouwd of heb je geen geregistreerd partnerschap met de moeder op het moment van de geboorte? En heb je het (ongeboren) kind erkend na 1 januari 2023? Dan deel je automatisch het ouderlijk gezag met de moeder, tenzij de uitzonderingen van toepassing zijn.

Echtscheiding of beëindiging relatie

Bij een scheiding of beëindiging van een relatie zonder huwelijk, blijven de ouders die gezamenlijk het gezag hebben, dit gezamenlijk uitoefenen. Uiteraard geldt dat beide ouders het gezag moeten hebben op het moment van echtscheiding. De gescheiden ouders kunnen de rechtbank verzoeken het gezag aan één van hen toe te kennen. Bij een dergelijk verzoek wordt door de rechtbank uitsluitend gekeken naar het belang van het kind.

Als alleen de moeder het gezag had, omdat - om welke reden dan ook - het gezamenlijk gezag nog niet was geregeld voor 1 januari 2023. Dan kan de vader ook na beëindiging van de relatie alsnog gezamenlijk gezag aanvragen via de rechter. Ook hier geldt dat er door de rechtbank wordt gekeken naar het belang van het kind. Ouders moeten in staat zijn om samen belangrijke beslissingen over het kind te kunnen nemen zonder dat het kind tussen de ouders in komt te staan.

Wanneer eindigt gezag?

Het gezag eindigt als je kind 18 jaar wordt. Je moet dan nog wel het kind onderhouden tot het 21 jaar is.

Regel zekerheid met een testament

Meestal hebben beide ouders het ouderlijk gezag of je kunt het regelen. Dat is fijn, want zo weet je zeker dat als één van jullie wegvalt, de ander de zorg voor je kleine op zich neemt. Maar wat nu als jullie beiden iets overkomt? Dan wil je zeker weten dat het goedkomt. Bijvoorbeeld door de voogdij en financiële bewindvoering te laten opnemen in een testament. Ook dát is liefde.

Bronnen: Rijksoverheid.nl, Rechtspraak.nl