Hoe werkt betaald ouderschapsverlof?

Ouderschapsverlof is niet nieuw, maar per augustus 2022 heeft er wel een wijziging plaatsgevonden. Beide ouders krijgen vanaf dan 9 weken (deels) betaald ouderschapsverlof. Je krijgt deze 9 weken voor 70% doorbetaald. Het betaald ouderschapsverlof komt bovenop de 16 weken zwangerschaps- en bevallingsverlof die je als moeder krijgt en de 6 weken geboorteverlof (vaderschapsverlof) voor de vader of je partner. Het grote voordeel van ouderschapsverlof is dat je op deze manier als ouder meer ruimte krijgt om te kiezen hoe je de zorgen voor je pasgeboren baby en je baan kunt combineren. Ouderschapsverlof is een hele fijne regeling, maar lang niet ieder gezin kan het zich veroorloven om minder te gaan werken. Met het deels betaald verlof is deze mogelijkheid er nu wel.

Geldt het betaald ouderschapsverlof met terugwerkende kracht?

Ja, voor sommige ouders die vóór 2 augustus 2022 een kind hebben gekregen kan het betaald ouderschapsverlof ook worden opgenomen. Het kind moet dan op 2 augustus 2022 jonger zijn dan 1 jaar. Ook moeten ouders op dat moment werknemer zijn en nog niet het volledige ouderschapsverlof hebben opgenomen.

Hoeveel krijg je betaald bij ouderschapsverlof?

Je vraagt je misschien af hoeveel het je kost om ouderschapsverlof op te nemen. Ouders die gebruikmaken van het betaald ouderschapsverlof krijgen van het UWV een uitkering ter hoogte van 70% van hun dagloon. Op de website van het UWV is te lezen dat ze het ouderschapsverlof als volgt berekenen.

• Het UWV pakt de datum van 1 maand voor je verlof. Als je per 4 weken betaald krijgt, dan neemt het UWV de datum van 4 weken voor je verlof.
• Vanaf die datum kijkt het UWV 1 jaar terug. Ze berekenen wat je totale sv-loon (sociale verzekeringsloon) in dat jaar was. Het sv-loon is het loon waarover je belastingen en sociale verzekeringspremies betaalt.
• Het sv-loon wordt gedeeld door 261 dagen. Dit is het gemiddelde aantal werkdagen per jaar. Korter dan een jaar in dienst? Dan deelt het UWV het sv-loon door het aantal werkdagen dat je betaald kreeg. De uitkomst hiervan is je dagloon.
• Let op: er geldt een maximumdagloon van € 256,54. De uitkering per dag die je krijgt is daarom nooit hoger dan 70% van het maximumdagloon.

Wanneer heb je recht op ouderschapsverlof?

Dit zijn de regels die gelden voor ouderschapsverlof in 2023.

• Je kunt ouderschapsverlof opnemen voor kinderen tot acht jaar. Dit is grotendeels onbetaald verlof. In totaal heb je recht op 26 keer het aantal uur per week dat je werkt.
• Om aanspraak te maken op de 9 ‘betaalde’ weken ouderschapsverlof, moet je deze in het eerste levensjaar van je kind opnemen. Doe je dit niet? Dan kun je die weken daarna gewoon nog inzetten, maar dan worden ze onbetaald.
• Ouders die gebruik maken van het betaald ouderschapsverlof krijgen van het UWV een uitkering ter hoogte van 70% van hun dagloon. Dit is nooit hoger dan 70% van het vastgestelde maximumdagloon (€ 256,54).
• Je kunt voor meerdere kinderen tegelijk ouderschapsverlof opnemen. Je hoeft dus niet eerst het verlof voor één kind op te maken.
• Beide ouders hebben recht op ouderschapsverlof.
• Bij een tweeling heb je recht op twee keer ouderschapsverlof en bij een drieling drie keer, enzovoorts.
• Je kunt ouderschapsverlof bij je werkgever aanvragen zodra je in dienst bent.
• Het verlof kan ook worden opgenomen voor adoptiekinderen, stiefkinderen en pleegkinderen. Voorwaarde is dat het kind bij jou woont.

Hoe vraag je betaald ouderschapsverlof aan?

Als je gebruik wilt maken van ouderschapsverlof, moet je dit minimaal twee maanden voor de ingangsdatum van het verlof schriftelijk melden aan je werkgever. In deze brief vermeld je op welke datum het verlof ingaat, of de vermoedelijke datum van het ouderschapsverlof afhankelijk is van bijvoorbeeld de datum van de bevalling en het einde van je bevallingsverlof. Je geeft in de brief ook aan hoe het aantal verlofdagen moet worden verspreid over de werkweek en hoe lang de verlofperiode gaat duren. Het is belangrijk dat je goed nadenkt over de invulling van het ouderschapsverlof, voordat je het verlof aanvraagt bij je werkgever. Je kunt namelijk alleen in bijzondere en onvoorziene omstandigheden terugkomen op de gemaakte verlofafspraken. Als je je verlof halverwege afbreekt, kan het resterende deel niet later alsnog worden opgenomen.

Kan een werkgever betaald ouderschapsverlof weigeren?

De werkgever mag het ouderschapsverlof niet weigeren, ook niet als het om betaald ouderschapsverlof gaat. Ga wel altijd in gesprek met elkaar om te kijken hoe je het verlof kunt inzetten. Je werkgever kan namelijk vanwege een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang wel vragen of je het verlof anders wilt indelen. Deze regel is ingegaan per 1 januari 2019. Het veranderde rooster geldt voor het hele ouderschapsverlof.

Hoe lang heb je recht op ouderschapsverlof?

Je hebt recht op 26 weken ouderschapsverlof. De uren voor het verlof worden berekend aan de hand van het aantal uren dat in je arbeidsovereenkomst staat. Daarnaast krijgt de vader, of je partner, ook vijf dagen geboorteverlof en heeft deze nog recht op vijf weken aanvullend geboorteverlof.

Lees ook: partners kunnen tot vijf weken aanvullend geboorteverlof opnemen.

Ziek tijdens ouderschapsverlof

Bij ziekte loopt je ouderschapsverlof gewoon door. Er is één uitzondering: als je als vrouw met je werkgever hebt afgesproken om het ouderschapsverlof aansluitend op je bevallingsverlof op te nemen, en je na afloop van je bevallingsverlof nog niet in staat bent om te werken. In dat geval krijg je verlengd bevallingsverlof en gaat het ouderschapsverlof pas in na afloop van het verlengde bevallingsverlof. Lees meer over ziek tijdens ouderschapsverlof.

Naast ouderschapsverlof, moeten er nog meer praktische zaken geregeld worden rondom de geboorte van jullie kind. Rijksoverheid heeft een checklist, waarin je precies ziet wanneer er wat geregeld moet worden.

De eventuele gevolgen van ouderschapsverlof

Houd er rekening mee dat zogenoemde ‘inkomensafhankelijke regelingen’ (zoals huurtoeslag, kinderopvangtoeslag en de bijdrage voor thuiszorg) zijn gekoppeld aan je salaris. Door onbetaald verlof op te nemen, kan je inkomen veranderen en dit kan gevolgen hebben voor de toeslagen. Of de pensioenopbouw doorloopt tijdens het verlof, is afhankelijk van de pensioenregeling. Vraag dit van te voren na bij je werkgever.

Aanvullende bijstand

Wanneer je door het onbetaalde ouderschapsverlof onder het sociaal minimum uitkomt, is het mogelijk dat je aanvullende bijstand kunt aanvragen. Neem hiervoor contact op met het UWV of je gemeente.

Feestdagen

Valt jouw ouderschapsverlof samen met een feestdag? Dan geldt die dag gewoon als ouderschapsverlof. Als je werkloos raakt, stopt het ouderschapsverlof op de eerste dag dat je werkloos bent.

Bouw je vakantie op als je ouderschapsverlof hebt?

Over het onbetaald ouderschapsverlof bouw je geen vakantiedagen op. Over de betaalde ouderschapsuren wel. Sommige werkgevers hebben hier andere afspraken over. Vraag dit dus altijd na bij je werkgever.

Ouderschapsverlof en gedeeltelijk arbeidsongeschikt

Het is wettelijk mogelijk ouderschapsverlof op te nemen als je (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt bent. Maar het verlof kan problemen geven bij de re-integratie. Het is belangrijk dat je zo snel mogelijk weer aan het werk kunt. De bedrijfsarts of arbodienst kan in eerste instantie adviseren of het verlof de re-integratie in de weg staat. Overleg daarom goed met je werkgever en maak duidelijke afspraken om problemen te voorkomen.

Ouderschapsverlof en een nieuwe baan

Heb je een nieuwe baan en nog ouderschapsverlof over? Dan kun je dit verlof opnemen bij je nieuwe werkgever. Je nieuwe werkgever kan vragen of je al ouderschapsverlof hebt opgenomen bij een vorige werkgever. Daarom vraag je jouw vorige werkgever om een verklaring waaruit blijkt op hoeveel ouderschapsverlof je nog recht hebt.Probeer ervoor te zorgen dat in ieder geval het nabestaandenpensioen doorloopt.

Ouderschapsverlof onderbreken of stoppen

In de volgende gevallen kunt je ouderschapsverlof onderbreken of beëindigen:

• Je gaat zwangerschapsverlof, bevallingsverlof, adoptieverlof of pleegzorgverlof opnemen.
• Er is een bijzondere onvoorziene situatie ontstaan. Bijvoorbeeld: je partner wordt werkloos en daardoor gaat je gezinsinkomen achteruit, er komt een plaats vrij voor je kind in de kinderopvang, je hebt extra kosten, bijvoorbeeld door een verhuizing, waardoor je meer inkomen nodig hebt of je bent (langdurig) ziek geworden.

Bron: Rijksoverheid, UWV