Moet je antwoord geven op de vraag of je kinderen hebt?

Het antwoord is nee, in de meeste gevallen is dat niet relevant. Vragen over je privéleven zoals kinderwens, kinderen of opvang, horen niet bij het beoordelen van je geschiktheid. Je hoeft er dus ook geen antwoord op te geven volgens de Rijksoverheid. Twijfel jij over wat je wel of niet wilt delen? Lees dan meer over kinderen op je CV vermelden.

Is het toegestaan vragen te stellen over kinderen?

De Autoriteit Persoonsgegevens is duidelijk over dit onderwerp. Je bent niet verplicht om te vertellen dat je zwanger bent of een kinderwens hebt. Stelt een recruiter of werkgever toch deze vraag? Dan hoef je die niet (naar waarheid) te beantwoorden. Afwijzen op zwangerschap of kinderwens is verboden.

Veel organisaties werken met de NVP Sollicitatiecode. Volgens deze code mogen werkgevers alleen vragen stellen die relevant zijn voor de functie. Je kunt vragen verwachten over:

• Vakbekwaamheid: niveau, opleiding, kennis en ervaring
• Gedrag: hoe ga je om met een bepaalde situatie?
• Persoonlijke kwaliteiten: eigenschappen die aansluiten op het profiel

Vragen naar (plannen voor) zwangerschap of jouw huidige gezinssamenstelling horen daar niet bij. Toch kan in een sollicitatiegesprek het onderwerp kinderen en gezin naar voren komen, soms toevallig, maar soms ook bewust.

Zo kun je professioneel antwoorden

Je kunt op verschillende manieren reageren op vragen over kinderen of een kinderwens. Je kunt simpelweg zeggen dat je dit niet wilt delen of dat je dit een privévraag vindt die je liever niet bespreekt. Geef aan dat je liever over je werkervaring praat. Zo stel je een duidelijke grens. Vind je dat lastig en wil je liever een ander antwoord geven, dan kun je onderstaande reacties overwegen.

Kort en neutraal, terug naar je kwalificaties

“In mijn privéleven is alles goed geregeld. Ik vertel graag wat ik meebreng in deze rol.” Dit is effectief, omdat je geen privézaken deelt en het gesprek leidt naar je sterke punten.

Beleefd begrenzen met een wedervraag

“In welke zin is deze vraag relevant voor de functie? Dan kan ik beter antwoord geven.” Of: “Ik houd privé en werk graag gescheiden. Waarover kan ik meer vertellen dat voor deze functie belangrijk is?” Dit is assertief, maar netjes. Veel jobcoaches raden deze aanpak aan.

Je wilt wel iets delen, maar kort

“Ja, ik heb twee kinderen en de opvang is geregeld. Ik ben beschikbaar op (dagen/tijden). Wat ik vooral belangrijk vind voor deze functie is mijn ervaring met onderwerp X.” Je beantwoordt de praktische vraag en verlegt de focus direct weer naar jouw waarde als medewerker.

Vraag naar de onderliggende zorg

“Gaat dit over beschikbaarheid of reistijd? Dan licht ik graag mijn planning toe.” Soms zit er een praktische vraag achter. Haal die naar voren en geef een helder, werkbaar antwoord.

Blijf altijd professioneel en rustig.

• Bereid één zin voor. Oefen die hardop. Dan weet je precies wat je kunt zeggen als de vraag komt.
• Adem en pauzeer. Een korte stilte is oké.
• Herhaal je kernboodschap. “Ik ben inzetbaar en ik lever X en Y op.”
• Check het gevoel. Als grenzen herhaaldelijk worden overschreden, kun je jezelf afvragen of je daar überhaupt wilt werken.

Lees ook: Wanneer is er sprake van zwangerschapsdiscriminatie?

Wat als ze blijven doorvragen?

In dit geval kun je bij jezelf nagaan of je wilt werken bij een organisatie die ongepaste vragen stelt en mogelijk mensen uitsluit omdat ze zwanger zijn, kinderen hebben of een kinderwens hebben. Ondanks dat het lastig is kun je de volgende stappen ondernemen:

1. Noteer na het gesprek wat er besproken is (datum, namen, vragen).
2. Twijfel je aan gelijke behandeling? Zwangerschap of kinderwens mag geen reden zijn voor afwijzing. Laat je informeren bij het College voor de Rechten van de Mens of vraag om juridisch advies.

Wel of niet op je CV benoemen dat je kinderen hebt?

Meestal is het niet nodig. Werkgevers kijken vooral naar jouw vaardigheden en ervaring. Persoonlijke details voegen niet altijd iets toe.

Wanneer is het wel relevant om kinderen op je CV te benoemen?

Als de baan direct met kinderen te maken heeft (onderwijs, jeugdzorg, kinderopvang) dan kan jouw ervaring als ouder relevant zijn. Benoem het dan niet bij je persoonsgegevens, maar kort bij vaardigheden of nevenactiviteiten. Bijvoorbeeld “Ervaring met organiseren van sportevenementen op school”.

Gat in je CV door zorg voor je kinderen?

Leg het kort en positief uit, bijvoorbeeld “2019 - 2021: zorgverlof; projectplanning en communicatievaardigheden onderhouden via vrijwilligerswerk”. Dat helpt misverstanden te voorkomen.

Sollicitatiegesprek-checklist

• Beschikbaarheid paraat. Dagen/tijden en eventuele flexibiliteit.
• Oefen je reactie. Bijvoorbeeld: “Ik houd privé en werk gescheiden; ik vertel graag iets meer over mijn technische vaardigheden.”
• Voorbeelden klaar. Twee tot drie concrete resultaten die passen bij de functie.
• Plan B. Als de vraag alsnog aan bod komt: verwijs naar je kwalificaties.
• Evaluatie na afloop. Reflecteer op jouw ervaring met het gesprek. Is de cultuur een match? Dat is waardevolle informatie om te analyseren.

Lees ook: 6 gouden tips voor werkende moeders