Kieswijzer 2025 voor ouders

Om je te helpen met je politieke keuze hebben Ouders & Onderwijs en Stichting Voor Werkende Ouders een speciale kieswijzer voor ouders ontwikkeld: Kieswijs Ouders. Op basis van 20 stellingen over onderwerpen als onderwijs, verlof, kinderopvang, wonen en jeugdgezondheidszorg krijg je een stemadvies. Super handig, aangezien je als ouder vaak niet de tijd hebt om alle partijprogramma’s door te spitten en je zo toch snel kunt ontdekken welke partij het beste bij jou en je gezin past. Want iedere stem telt, ook die van jou!

Overzicht grootste partijen en hun plannen voor ouders

Benieuwd naar de standpunten van een specifieke partij over bijvoorbeeld kinderopvang, toeslagen, onderwijs, wonen en verlofregelingen? Kies hieronder een partij en ontdek snel wat zij voor jou en je gezin in petto hebben.

• BBB
• CDA
• ChristenUnie
• D66
• DENK
• Forum voor Democratie
• GroenLinks-PvdA
• JA21
• NSC
• Partij voor de Dieren
• PVV
• SGP
• SP
• Volt
• VVD

BBB

Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van de BBB voor jou en je gezin.

Gezin & ouderschap

• Zorg voor rust, zekerheid en kwalitatief, bereikbaar onderwijs en kinderopvang.
• Bouwen aan een Noaberstaat: toegankelijke basisvoorzieningen in stad én platteland, waarbij je zorgt voor elkaar en respect en vertrouwen hebt in elkaar.
• Verbind GGD, onderwijs en zorg beter; signaleer vroeg en maak samen met gezinnen uitvoerbare plannen.
• Houd streekziekenhuizen zo veel mogelijk open; bied zorg dichtbij (huisarts, fysio).
• Zorg voor ontmoetingsplekken (dorpshuis, chillplek, sportkantine, bibliotheek).
• Stimuleer sport op elk niveau.
• Voorkom ouderverstoting: kom in actie als afspraken over contact niet worden nageleefd, met hulp van Veilig Thuis en jeugdhulp; onderzoek wat er echt speelt; kijk altijd naar wat goed is voor het kind en zorg dat straffen helpen om het contact te herstellen

Kinderopvang

• Voer zo snel mogelijk een kinderopvangstelsel in met beperkte eigen bijdrage voor wie werkt in loondienst, als ondernemer, vrijwilliger of mantelzorger.
• Zorg voor voldoende toegang tot gastouderopvang voor ouders met wisselende of flexibele diensten.

Onderwijs

• Richt het onderwijs zo in dat kinderen weer goed leren lezen, schrijven en rekenen.
• Betrek onderwijzers, leraren en docenten intensief bij opzet en uitvoering van het onderwijs.
• Leg de focus op de ontwikkeling van het kind; werk in de driehoek school-ouder(s)-kind.
• Houd basisscholen in dorpskernen open voor leefbaarheid; geef prioriteit aan het openhouden van regionale scholen.
• Behoud kleine basisscholen zo lang mogelijk, ook onder de huidige landelijke leerlingengrens.
• Zorg per regio voor een dekkend aanbod van beroepsopleidingen.
• Versterk passend onderwijs voor leerlingen met een ontwikkelingsachterstand.
• Laat speciaal onderwijs streven naar diploma of baan bij uitstroom; investeer in personeel en lesaanbod.
• Geef scholen een buurtfunctie; vorm ‘Brede Scholen’ per situatie met maatwerk.
• Evalueer en verhoog de basisbeurs als die te laag blijkt.
• Bied eerlijke compensatie aan de pechgeneratie; schaf rente op bestaande studieschuld af en laat deze schuld niet meetellen bij hypotheekaanvragen.
• Leer kinderen dat zij meer zijn dan een label; erken ieders talent.
• Bied speciaal onderwijs dichtbij of regel goed vervoer.

Wonen

• Help jongeren en gescheiden ouders aan woonruimte; pak lange wachttijden en samenwoningsnood aan.
• Bouw moderne bejaardenhuizen in de eigen omgeving van ouderen.
• Maak familie-wonen (2 of 3 generaties) weer mogelijk; schrap de limiet van 2 adressen per postcode.
• Sta kangoeroewoningen en een extra kleine woning op het erf makkelijker toe.
• Geef voorrang bij huurwoningen aan lokaal gebonden mensen, urgente gevallen en mensen die bijdragen aan leefbaarheid.
• Sta bouwen aan randen van dorpen en steden toe.
• Geef lokale jongeren en andere lokaal gebonden woningzoekenden voorrang bij sociale huur en verkoop van nieuwbouw.
• Sta bouw van een extra woning voor familie op het erf toe.
• Breid startersleningen uit voor starters met lagere inkomens, samen met gemeenten.
• Stimuleer optoppen (extra verdieping) van woningen.
• Laat ouderen of anderen met te grote huurwoning hun huidige huur meenemen naar een kleinere woning.

Meer lezen? Bekijk het complete programma van BBB.

CDA

Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van het CDA voor jou en je gezin.

Gezin & ouderschap

• Verhoog en voeg kinderbijslag en kindgebonden budget samen tot één regeling.
• Voer één ruimere regeling in voor betaald verlof voor beide ouders in het eerste jaar.
• Regel deelgezag met het belang van het kind voorop.
• Vereenvoudig en verhoog kindregelingen; breng verantwoordelijkheid bij één minister met jaarlijkse Staat van het Gezin.
• Versterk ouderbetrokkenheid van nieuwkomers bij onderwijs.
• Maak schenken aantrekkelijker dan erven om kinderen en kleinkinderen te helpen.
• Sta voor alle gezinsvormen; richt beleid op gelijke kansen en tijdige hulp.

Kinderopvang

• Maak kinderopvang bijna gratis; houd voor hogere inkomens een inkomensafhankelijke bijdrage.
• Betaal kinderopvangtoeslag direct aan opvangorganisaties.
• Vereenvoudig het stelsel en verklein risico’s voor financieel kwetsbare gezinnen.
• Houd gastouderopvang toegankelijk naast reguliere opvang.
• Breng kindregelingen, kinderopvang en jeugdbeleid onder bij één minister.

Onderwijs

• Voeg kinderbijslag en kindgebonden budget samen tot één eenvoudiger regeling met hoger vast en lager variabel deel; keer automatisch uit door één instantie.
• Bied op indicatie gratis voor- en vroegschoolse programma’s voor peuters van 2 en 3 jaar die dit nodig hebben.
• Verplicht Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) voor kinderen van statushouders; start vroege taal tijdens asielprocedure; rond inburgering binnen max. 3 jaar af.
• Behoud de Maatschappelijke Diensttijd (12-30 jaar) voor inzet in samenleving of zorg.
• Investeer in mentale veerkracht via school, werk en wijk.
• Geef gratis schoolfruit op de basisschool.

Verlof

• Vereenvoudig en verruim verlof: naast zwangerschaps- en bevallingsverlof één regeling voor betaald verlof voor beide partners in het eerste jaar.
• Richt verlofstelsel in langs drie pijlers: zorg voor kinderen, zorg voor naasten, persoonlijk verlof.
• Regel rouwverlof wettelijk, ook bij verlies van een ongeboren kind.
• Versterk mantelzorgverlof.

Wonen

• Schaf de kostendelersnorm af, zodat volwassenen een huis kunnen delen zonder boete.
• Bouw minimaal 100.000 woningen per jaar, waarvan tweederde betaalbaar (30% sociale huur).
• Breid ‘straatje erbij’ uit naar ‘buurtje erbij/wijkje erbij’, zodat jongeren in het eigen dorp kunnen blijven.
• Laat gemeenten via Huisvestingswet nieuwbouw reserveren voor eigen inwoners en cruciale beroepen.

Sociale media & kinderen

• Bescherm kinderen tegen kindermarketing; voer verplichte leeftijdscheck voor social media in.
• Stel richtlijnen op voor scholen en ouders; voer leeftijdsverificatie via een ‘Kijkwijzer’-aanpak voor specifieke apps in.
• Stel strengere regels voor kindvloggers en voor finfluencers (financiële influencers).
• Pak kindgerichte marketing en in-game aankopen aan; breng onlinekanalen onder de Kijkwijzer.

Meer lezen? Bekijk het complete programma van CDA.

ChristenUnie

Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van de ChristenUnie voor jou en je gezin.

Gezin & ouderschap

• Laat opvoeding primair bij ouders; bescherm pedagogische relaties in en rond het gezin.
• Waarborg onderwijsvrijheid; respecteer normen, waarden en geloofsovertuiging van ouders bij schoolkeuze.
• Zet het belang van kinderen en biologisch ouderschap centraal; geef recht op afkomstinformatie.
• Bouw interlandelijke adoptie zorgvuldig af.
• Blijf tegen draagmoederschap en commerciële spermadonatie; verbied internationaal draagmoederschap en spermadonatie.
• Stel €4.500 per kind per jaar beschikbaar in plaats van huidige kinderbijslag en kindgebonden budget; maak het verlagen van kinderarmoede wettelijk doel.
• Maak kinderopvang en gastouderopvang (zo goed als) gratis; vereenvoudig verlofregelingen.
• Vervang toeslagen door alternatieven: maak huurtoeslag tot huursubsidie (op basis van inkomen 2 jaar terug, met vangnet) en vervang andere toeslagen door verzilverbare heffingskorting.
• Veranker gezinsbeleid in de Grondwet; geef een minister expliciete verantwoordelijkheid en publiceer jaarlijks de Staat van het Gezin.
• Vergoed relatietherapie en pak ouderverstoting aan.
• Beperk uithuisplaatsing tot uiterste middel; geef voorkeur aan pleeggezinnen/gezinshuizen; verbeter rechtsbescherming.
• Geef jongeren en ouders meer zeggenschap; beloon organisaties die uithuisplaatsing voorkomen.

Kinderopvang

• Vereenvoudig en betaal kinderopvang; maak organisaties non-profit; sluit private equity uit, zodat het geld in de opvang blijft en niet naar investeerders gaat.
• Maak het betalen voor voorschoolse opvang makkelijker, zodat kinderen van verschillende achtergronden samen kunnen spelen en leren.

Verlof

• Voer één regeling voor maatschappelijk verlof (zorg voor kinderen, naasten, jezelf).
• Introduceer langduriger betaald mantelzorgverlof (2 maanden, verspreid, max. 70% loon).
• Introduceer rouwverlof; laat ouderschapsverlof op te nemen zijn t/m 12 jaar.

Onderwijs

Investeer in Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) en nieuwkomersonderwijs; sta pal voor artikel 23 (onderwijsvrijheid).

• Beperk extra deugdelijkheidseisen; houd personeelsbeleid en lumpsum met extra middelen voor identiteit en kleine scholen.
• Versterk ouderbetrokkenheid; bied scholen middelen voor ondersteuning van ouders.

Wonen en leefbaarheid

• Bouw 100.000 woningen per jaar, met minstens 2/3 betaalbaar (waarvan 30% sociale huur).
• Breid dorpen uit met buurt erbij om jongeren en starters te houden; behoud voorzieningen.
• Investeer in leefbare buurten en voorzieningen; stimuleer burgerinitiatieven.

Sociale media en digitale opvoeding

• Verbied toegang tot social media voor kinderen onder 14 jaar; voer adequate leeftijdsverificatie in (ook voor expliciete content, gokken, alcohol, BNPL).
• Maak het voor 18-jarigen mogelijk om hun gegevens permanent te wissen.
• Verplicht platforms om minder verslavend te ontwerpen.
• Verban smartphones uit scholen; stimuleer ‘Smartphonevrij opgroeien’.

Meer lezen? Bekijk het complete programma van ChristenUnie.

D66

Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van D66 voor jou en je gezin.

Gezin & Ouderschap

• Voeg kindgebonden budget en kinderbijslag samen tot één duidelijke bijdrage.
• Voeg jaarlijkse tandartscontrole toe in het basispakket.
• Zet wettelijke gezondheidsdoelen, bv. voor kinder-overgewicht.

Kinderopvang

• Maak kinderopvang bijna gratis en bouw op termijn naar volledig gratis.
• Geef elk kind recht op vijf dagen opvang per week, ook als één ouder werkt.
• Bouw aan één publieke voorziening voor kinderen van 1-15 jaar; laat verschillen tussen opvangvormen verdwijnen.

Onderwijs

• Geef elke school een goed gevulde schoolbibliotheek.
• Investeer vanaf de start in taal, rekenen, burgerschap en digitale vaardigheden.
• Laat kinderen later selecteren. Geef kinderen langer de tijd om hun talenten te ontwikkelen door de schoolniveau-keuze later te maken
• Pak achterstanden aan via brede brugklas en extra hulp voor kwetsbare leerlingen.
• Zorg voor passend onderwijs en meer ondersteuners.
• Zorg voor een vaste huisarts voor iedereen (voor betere, effectieve zorg).
• Geef extra middelen en ontwikkelingsprofessionals aan scholen voor leerlingen die extra steun nodig hebben.

Verlof en ouderschap

• Breid ouderschapsverlof uit; stel een wettelijke minimum stagevergoeding in (start bij overheid).
• Leg meerouderschap en draagmoederschap wettelijk vast.
• Ondersteun mantelzorgers en informele zorgverleners.

Wonen

• Bouw tien nieuwe steden met snelle OV-verbindingen.
• Bouw vooral woningen voor ouderen om doorstroming te stimuleren; maak ruimte voor jongeren en gezinnen.
• Investeer in sociale huur, middenhuur en betaalbare koop; eis min. 30% sociale huur bij nieuwbouw per gemeente.
• Voer Nationaal Actieplan Dakloosheid (Iedereen een thuis) uit.

Sociale media & digitale veiligheid

• Verbied smartphones in de klas en op het schoolplein.
• Stel leeftijdsgrens van 15 jaar in voor verslavende apps.
• Verplicht techbedrijven om nepinformatie (deepfakes) binnen 24 uur te verwijderen.
• Laat platforms online haat verwijderen; maak bedrijven aansprakelijk als zij dat niet doen.
• Geef iedereen auteursrecht over eigen gezicht, lichaam en stem (bescherming tegen deepfakes).

Overig

• Versterk gezinnen en buurten om jeugdzorg te voorkomen.
• Investeer in opvoedondersteuning, ouder-kindcentra en buurtinitiatieven.
• Maak gebiedsplannen die natuur, water en landbouw combineren.
• Maak bindende afspraken voor inclusieve zorg.

Meer lezen? Bekijk het complete programma van D66.

DENK

• Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van DENK voor jou en je gezin.

Gezin & ouderschap

• Houd gezinshereniging mogelijk; scheid nareizende kinderen niet van ouders.
• Maak het voor kinderen die hier geboren en opgegroeid zijn, maar geen papieren hebben, makkelijker om Nederlander te worden.
• Voer generaal kinderpardon in: een brede regeling waarmee alle langdurig in Nederland verblijvende kinderen zonder verblijfsvergunning alsnog recht krijgen om hier te blijven.
• Herstel rechtvaardigheid na toeslagenschandaal: zorgen dat alle gedupeerde ouders volledig en eerlijk gecompenseerd en erkend worden voor het aangedane onrecht.
• Halveer de maximumtermijn voor abortus naar 12 weken. Herstel de bedenktermijn van 5 dagen.

Kinderopvang

• Vervang kinderopvangtoeslag door gratis kinderopvang.
• Bied gratis opvang aan lage en middeninkomens; bewaak en verbeter kwaliteit van opvang.

Onderwijs

• Gebruik onderwijs als motor voor inclusie; laat kinderen van verschillende achtergronden elkaar ontmoeten.
• Maak schoolgebouwen gezonder; verhoog bekostiging.
• Bevorder meertaligheid via ‘Taalvriendelijke scholen’.
• Voer zero-tolerance bij stagediscriminatie.
• Garandeer een stageplek voor elke jongere.
• Voer een Wet minimumstagevergoeding in.

Wonen

• Pak de woningcrisis aan; help jongeren, starters en jonge gezinnen aan betaalbare woningen.
• Help ouderen die naar kleiner willen met een financiële bonus, zodat woningen vrijkomen voor gezinnen.
• Stimuleer generatiewoningen in dezelfde buurt.

Kinderen & Veiligheid

• Verhoog straf voor ernstig seksueel kindermisbruik naar levenslang.
• Voer verplichte chemische castratie in voor pedoseksuelen.
• Verhoog straffen voor ronselaars van kwetsbare jongeren; zet in op preventie.

Meer lezen? Bekijk het complete programma van DENK.

Forum voor Democratie (FvD)

Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van Forum voor Democratie voor jou en je gezin.

Ouders & gezinnen

• Versterk gezinnen via belastingverlaging en gezinsgericht beleid.

Kinderopvang

• Schaf kinderopvangtoeslag af; financier opvang direct zodat opvang goedkoper en toegankelijker wordt.

Onderwijs

• Richt basisonderwijs op kennisoverdracht: lezen, schrijven, rekenen.
• Herstel onderwijsvrijheid; laat scholen eigen didactiek bepalen.
• Schaf ‘genderideologie’ in het onderwijs af; behandel geen gender/ seksuele diversiteitsthema’s.
• Investeer in kleinere klassen en meer leraren.
• Geef meer aandacht aan praktijkonderwijs en ambachtsscholen.
• Geef schoolbesturen terug in handen van ouders.

Wonen

• Geef starters en jonge gezinnen voorrang; start bouwprogramma voor betaalbare gezinswoningen.
• Maak wonen aantrekkelijker voor gezinnen via betaalbare koop en lagere belastingen.
• Laat mensen regie nemen over eigen leven; verminder betutteling.
• Geef gemeenten beleidsvrijheid (ook fiscaal) en stimuleer concurrentie tussen gemeenten.
• Behoud de menselijke maat in stedenbouw; bouw leefbare, herkenbare wijken.

Sociale media & kinderen

• Bescherm kinderen tegen schadelijke invloeden van social media en digitale technologie.

Meer lezen? Bekijk het complete programma van Forum voor Democratie.

GroenLinks-PvdA

Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van GroenLinks-PvdA voor jou en je gezin.

Gezin & ouderschap

• Vergroot ruimte voor ouders via lagere leerplichtleeftijd, langer ouderschapsverlof en betere toegang tot kinderopvang.
• Handel schade toeslagenschandaal sneller en eenvoudiger af.
• Bied kansrijke start met publieke kinderopvang en Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE); voer Wet reductie kinderarmoede in.
• Verbeter jeugdzorg en jeugdbescherming; bouw gesloten jeugdzorg af; geef jongeren meer zeggenschap.
• Investeer in aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling; schaf eigen bijdrage in jeugdzorg af.

Kinderopvang

• Maak kinderopvang, voorschool, peuterspeelzaal en bso tot publieke voorziening en dus gratis; schaf kinderopvangtoeslag af.
• Houd de kosten in toom met tariefregulering en maximale topbeloningen. Sluit private equity uit de kinderopvang, zodat het geld in de opvang blijft en niet naar investeerders gaat.

Onderwijs

• Investeer in onderwijskwaliteit, kansengelijkheid en verbeter werkklimaat voor leraren.
• Zorg dat scholen gemengder worden (qua afkomst, inkomen en niveau), zodat de kansen eerlijker verdeeld zijn en niet afhankelijk van waar je wieg staat of in welke wijk je naar school gaat.
• Leerplicht vanaf 4 jaar (nu is dat vanaf 5 jaar). Daarnaast willen ze de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) versterken. Denk aan programma’s op peuterspeelzalen en kinderdagverblijven die jonge kinderen (vooral met taalachterstand of andere ontwikkelachterstanden) extra voorbereiding geven op de basisschool.
• Organiseer inclusief onderwijs met voldoende ondersteuning.
• Bied brede schooldagen met sport, cultuur, techniek en natuur.
• Geef leraren meer tijd en vertrouwen; verklein klassen.
• Laat commerciële bijlesbureaus omzetbelasting betalen; organiseer toegankelijke bijles via scholen.
• Betaal eerlijke stagevergoeding (€750 p/m bij fulltime) aan alle stagiairs.
• Vergroot mediawijsheid en digitale geletterdheid.

Verlof

• Breid ouderschapsverlof uit.
• Breid geboorteverlof en rouwverlof uit; geef ook ouders met zorgintensieve kinderen recht op verlof.

Wonen

• Bouw >100.000 woningen per jaar, betaalbaar voor iedereen.
• Richt Woningbouwcorporaties Nieuwe Stijl in en verhoog inkomensgrenzen.
• Bescherm huurders tegen woekerhuren en slechte isolatie; maak vast contract de norm.
• Wijs jongeren makkelijker woningen toe in de eigen regio.
• Onvrijwillige dakloosheid in 2030 beëindigen door er te voor zorgen dat mensen allereerst een dak boven het hoofd krijgen (Housing First).
• Bestrijd speculatie (afromen winsten, opkoopbescherming, aanpak leegstand).
• Start isolatie-offensief om energierekeningen te verlagen.
• Bied maatwerk voor starters met studieschuld.

Sociale media

• Maak mediawijsheid en digitale geletterdheid vast onderdeel van curriculum.
• Stel leeftijdsgrenzen voor apps met verslavende algoritmen; ontwikkel digitale kijkwijzer met schermtijdadvies.
• Pak verslavende en privacy-schendende algoritmen en desinformatie aan.

Meer lezen? Bekijk het complete programma van GroenLinks-PvdA.

JA21

Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van JA21 voor jou en je gezin.

Gezin & ouderschap

• Verlaag btw op energie en zet in op betaalbare energie om gezinskosten te drukken.
• Stel striktere regels voor gezinshereniging van minderjarigen: alleen voor erkende vluchtelingen en beperken tot ouders.
• Stop de praktijk waarbij kinderen vooruit worden gestuurd om later gezinshereniging af te dwingen.

Onderwijs

• Leg de lat hoog; besteed meer geld aan lesgeven en minder aan overhead en tijdelijke projecten; zet reserves in.
• Versterk de lerarenopleiding en kwaliteit van docenten.
• Laat het oordeel van de leraar leidend zijn bij leerling-adviezen.
• Beperk overmatige tijd voor een kleine groep met gedragsproblemen zodat de rest van de klas niet de dupe is.

Wonen

• Maak de koopwoning weer bereikbaar voor jonge gezinnen via fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen (zoals huurkoop).
• Help jonge gezinnen met lager inkomen aan starterswoningen; geef hen perspectief op een eigen huis.

Meer lezen? Bekijk het programma van JA21.

Nieuw Sociaal Contract (NSC)

Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van NSC voor jou en je gezin.

Gezin & ouderschap

• Voer een overzichtelijk en toegankelijk kindpakket in naar Vlaams voorbeeld: voorspelbare kinderbijslag/kindgebonden budget met het principe ‘hebben is houden’.

Kinderopvang

• Bouw kinderopvangtoeslag af en financier opvanginstellingen direct; behoud kleinschalige gastouderopvang; laat ruimte voor opvang in dorpen en krimpregio’s.

Onderwijs

• Hanteer solidariteit bij schaarste: geef scholen met veel kwetsbare kinderen de meeste middelen om aanbod en tijd op peil te houden.
• Vergroot basisaanbod op scholen (bijv. digitale leermiddelen, periodiek schoolreisje); laat vrijwillige ouderbijdrage mogelijk, maar voorkom uitsluiting.
• Keer je tegen doorgeschoten inclusiviteit die tot overbelasting leidt; versterk middelen voor passend onderwijs.
• Breid plekken in speciaal onderwijs en onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen uit.
• Houd schoolbereik binnen 45 minuten; evalueer leerlingenvervoer en garandeer vervoer van kwetsbare kinderen.

Wonen

• Herstel bestaanszekerheid met betaalbare, passende woningen; voorkom dat studies, banen of gezinnen worden uitgesteld door woontekort.
• Maak woningruil mogelijk tussen te groot en te klein wonen; vraag corporaties en gemeenten dit te faciliteren.
• Sta tijdelijke woonunits bij bestaande woningen eenvoudiger toe (bijv. voor mantelzorg).
• Bouw meer seniorenwoningen en stimuleer gemengde woonprojecten voor jong en oud.
• Pak studentenhuisvesting aan; steun campusplannen voor betaalbaar wonen.

Kinderen & jongeren

• Pak meervoudige gezinsproblemen integraal aan met één regievoerder.
• Stuur landelijk op transformatie naar ambulante (hoog)specialistische jeugdzorg met langdurige financiering.
• Zorg voor voldoende kleinschalige voorzieningen (gezinshuizen/pleeggezinnen) dichtbij het eigen gezin; versnel afbouw gesloten jeugdzorg.
• Verleng jeugdzorg tot min. 23 jaar en langer indien nodig; start programma Zelfstandig, maar niet alleen.

Meer lezen? Bekijk het programma van NSC.

Partij voor de Dieren

Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van Partij voor de Dieren voor jou en je gezin.

Gezin & ouderschap

• Vervang ingewikkelde toeslagen door toegang tot basisvoorzieningen (zorg, onderwijs, opvang) zonder drempels.
• Geef lokale overheden budget voor gerichte ondersteuning, bij voorkeur door herkenbare professionals.
• Vergoed anticonceptie en sterilisatie voor alle leeftijden.

Kinderopvang & voorschool

• Richt één gratis publieke voorschoolse voorziening in voor alle kinderen, ook als ouders niet werken.

Onderwijs

• Verban mobiele telefoons uit de hele school.
• Bied praktische en culturele vaardigheden ruim aan; financier handarbeid, schoolzwemmen, bewegingsonderwijs, cultuur en schooltuinen.
• Maak passend, toegankelijk en inclusief onderwijs tot kernwaarde; geef leerrecht en maatwerk, ook voor zeer hoogbegaafde kinderen en kinderen met beperkingen.
• Vergroot het aantal handen in de klas; verklein klassen; versterk basisvaardigheden taal en rekenen.
• Laat de inspectie meer kijken naar ontwikkeling dan naar cijfers.
• Laat basisscholen de doorstroomtoets overslaan als aan eisen anderszins is voldaan.
• Stimuleer brede brugklassen zodat leerlingen kunnen ontdekken wat past.
• Democratiseer scholen; geef leraren, leerlingen en ouders meer invloed.
• Verdring frisdrank- en fastfoodinvloed op en rond scholen.
• Bied op en rond scholen alleen gezond voedsel; stimuleer schoolmoestuinen met lesprogramma.

Wonen

• Bouw meer woningen voor jongeren, studenten en starters.
• Stimuleer gemengde woonprojecten van studenten en ouderen.
• Maak collectieve en gemeenschappelijke woonvormen eenvoudiger.

Sociale media & kinderen

• Bescherm kinderen online tegen verslaving, uitbuiting, nepnieuws en privacyschending.
• Stel minimumleeftijd 14 jaar voor smartphonebezit en 16 jaar voor social media.
• Leg handhaving bij socialmediabedrijven en beboet zij die falen.

Meer lezen? Bekijk het programma van Partij voor de Dieren.

PVV

Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van de PVV voor jou en je gezin.

Kinderopvang

• Richt een betrouwbaar stelsel van kinderopvang van hoge kwaliteit in voor alle kinderen.

Onderwijs

• Herstel basisvaardigheden: lees, schrijf en reken goed.
• Geef les in vaderlandse geschiedenis.
• Verban Islamitisch onderwijs.
• Houd leraren politiek neutraal.
• Schaf klimaat- en ‘woke’-indoctrinatie op school af.
• Schaf Week van de Lentekriebels in het basisonderwijs af.
• Breng orde, rust en gezag terug in de klas; geen onbevoegde leraren.
• Pak pesten hard aan; herintroduceer schoolzwemmen.
• Spreek op school en schoolplein Nederlands.
• Voer bacheloropleidingen volledig in het Nederlands; beperk buitenlandse studenten.
• Verhaal schade van gewelddadige demonstraties op relschoppers.
• Besteed max. 20% van onderwijsbegroting aan overhead; min. 80% naar de klas.
• Zorg voor rust en orde op school en in de samenleving; steun mbo als springplank en voor vakmanschap.

Wonen

• Verlaag sociale huren met 10%; verhoog inkomensgrenzen voor betaalbare huur.
• Geef statushouders geen voorrang (ook niet met urgentie); trek verblijfsvergunning in bij fraude en vorder opbrengsten terug.
• Schrap verplichte huisvestingstaakstelling voor statushouders.
• Maak woningbouw nationale topprioriteit, binnenstedelijk én buitenstedelijk; beperk bezwaren; stel geen nieuwe duurzaamheidseisen of verplichte warmtepompen.

Overig

• Schaf het eigen risico in de zorg af; neem tandartszorg op in het basispakket.
• Verbeter medicijnvoorziening; benadruk belang van leren zwemmen via schoolzwemmen.

Meer lezen? Bekijk het programma van de PVV.

SGP

Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van de SGP voor jou en je gezin.

Gezin & ouderschap

• Leg het gezin vast in de Grondwet.
• Informeer ongehuwde/ ongeregistreerde vaders actief over ouderlijk gezag.
• Start campagne over sterke relaties en schade van scheiden.
• Leg verantwoordelijkheid bij ouders; bescherm het klassieke huwelijk.
• Neem professionele relatie- en gezinstherapie op in het basispakket.
• Faciliteer gemeenten bij laagdrempelige relatieondersteuning; vergoed professionele relatie- en gezinstherapie.
• Breid buurtgezinnen uit voor kinderen uit kwetsbare gezinnen.
• Bespreek het recht op een familiegroepsplan beter met ouders/familie.
• Voer een eenvoudige kinderbijdrage in (kinderbijslag, kindgebonden budget en kinderopvangtoeslag samengevoegd), zonder terugvorderingen en met keuzevrijheid.
• Richt toeslagen op wie ze echt nodig heeft (lage en middeninkomens, alleenstaanden).
• Voer wettelijk betaald rouwverlof in; verruim mantelzorgverlof.
• Voer campagnes over relatiebehoud; wijs regelingen zoals meerouderschap af; verbied draagmoederschap; bescherm biologische band; beperk adoptie tot noodsituaties.

Onderwijs

• Bescherm onderwijsvrijheid (art. 23) en ouderverantwoordelijkheid voor opvoeding.
• Vergroot financiële steun aan kleine scholen in dunbevolkte gebieden.
• Regel leerrecht beter om thuiszitters te verminderen.
• Besteed meer aandacht aan ethiek van technologie; versterk verbinding onderwijs-jeugdhulp; rol STORM-aanpak breed uit.
• Laat druk op hoge schooladviezen niet ten koste gaan van brede vorming.

Verlof en werk-privé

• Herzie het verlofstelsel volgens SER-advies; verruim mantelzorgverlof.
• Erken mantelzorgers structureel met vergoeding; laat langdurige mantelzorgers pensioen opbouwen.
• Stimuleer vrijwilligerswerk landelijk, met minder regels.
• Behoud zondagsrust.

Sociale media en bescherming kinderen

• Verbied misbruik van AI om kinderen te dwingen of te misleiden.
• Bevorder of verplicht ‘app blockers’.
• Verbied sociale media onder 15 jaar; voer leeftijdsverificatie op app-store-niveau in met privacy-waarborgen en ouderrechten.
• Verbied blootstelling van <18-jarigen aan onzedelijke beelden; geef meer onderwijs over ethiek en social media.

Kinderen & jongeren

• Maak jeugdhulp laagdrempelig en snel; vergroot budget voor verbinding onderwijs-jeugdhulp; leg wettelijke basis voor geestelijke verzorging.
• Richt jeugdhulp op gezinssituatie; hervorm jeugdbescherming; geef kinderrechters meer tijd/middelen; zorg voor voldoende opties voor vrijheidsbeperking in gesloten jeugdhulp.
• Wonen en huisvesting
• Geef gezinnen zwemlesbonus (€1.000 voor elk vierjarig kind).
• Laat gemeenten winkeltijden reguleren passend bij gezin en omgeving.
• Vergroot vergunningsvrije ruimte voor mantelzorgwoningen; stimuleer knarrenhofjes en kangoeroewoningen; trek extra budget uit voor geschikte woonvormen voor ouderen.
• Verminder dak- en thuisloosheid; ondersteun woon-zorgplannen.

Meer lezen? Bekijk het programma van de SGP.

SP

Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van de SP voor jou en je gezin.

Kinderopvang

• Maak kinderopvang gratis om werk, zorg en elkaar te combineren; verlaat het toeslagenstelsel; maak werk in de opvang aantrekkelijker en kleinschaliger met betere lonen en lagere werkdruk.

Onderwijs

• Voer één landelijke doorstroomtoets in die kansen vergroot en aansluit bij wat kinderen echt kunnen.
• Verplicht scholen om ieder kind te accepteren; voer algemene acceptatieplicht in.
• Kies voor openbare, inclusieve scholen; verbied privé-onderwijs met drempels.
• Investeer in leraren; geef hen ruimte en vertrouwen.
• Schaf lumpsumfinanciering af; geef zeggenschap terug aan leraren en ouders.

Wonen

• Bouw duizenden jongerenwoningen op campussen, in steden en dorpen.
• Bied veilige, begeleide woonplekken voor kwetsbare jongeren (o.a. weeskinderen).
• Zorg voor betaalbare, toegankelijke woonvormen voor mensen met een beperking.
• Pak huisjesmelkers aan met verhuurvergunning en kwaliteitseisen; trek vergunningen in bij misbruik.
• Zorg voor gelijke woonkansen in elke regio.

Verlof

• Betaal de eerste 3 maanden na geboorte volledig door; geef samen 12 maanden ouderschapsverlof.
• Voer wettelijk rouwverlof van twee weken in.

Sociale media & kinderen

• Stop gestuurde verspreiding van haat en nepnieuws; pak intimidatie aan.
• Verbied verslavende elementen op telefoons en social media.
• Verban social media voor <15 jaar; hanteer op school “thuis of in de kluis” voor mobieltjes.

Overig

• Maak € 100.000 per kind belastingvrij bij erfenis om ongelijkheid te verkleinen.

Meer lezen? Bekijk het programma van de SP.

Volt

• Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van Volt voor jou en je gezin.

Gezin & ouderschap

• Begeleid jonge gezinnen in kwetsbare positie extra; stimuleer veilige hechting en stabiele leefomgeving; besteed aandacht aan kinderwens bij instabiele situaties.

Kinderopvang

• Zorg dat kinderopvang voor iedereen beschikbaar is.
• Combineer onderwijs, voorschool en opvang in ontwikkelplekken vanaf 2 jaar, min. 3 dagen per week, voor alle kinderen.
• Maak 3 dagen opvang per week gratis voor alle kinderen, met optie voor inkomensafhankelijke bijdrage voor hoge inkomens (>€100.000 samen).
• Verruim verlofregelingen zodat ouders ook kunnen kiezen voor langer thuis.
• Verlaag administratiedruk in de opvang met slimme digitale middelen en vertrouwen.

Onderwijs

• Garandeer gelijke kansen; verbeter toegang tot onderwijs en opvang, ongeacht regio of inkomen.
• Laat Onderwijsinspectie strenger toezien op les over seksuele- en genderdiversiteit; geef inclusieve seksuele vorming.
• Draai bezuinigingen terug; verhoog totaal budget voor onderwijs, onderzoek en wetenschap.
• Schaf privéscholen en IGBO/IGVO-regelingen af; maak alle scholen publiek toegankelijk.
• Stop met financieren van religieus onderwijs.

Verlof

• Voorkom inkomensval bij ouderschapsverlof; laat doorbetaling niet onder minimumloon zakken.

Wonen

• Maak betaalbaar, veilig en prettig wonen mogelijk; stimuleer woningdelen en hospitaverhuur.
• Start nationaal doorstroomoffensief voor senioren; maak doorstromen aantrekkelijk zodat huizen vrijkomen.
• Geef meer groepen urgentie (jeugdzorgverlaters, opvangbewoners, slachtoffers huiselijk geweld code oranje).
• Schaf kostendelersnorm in de Participatiewet volledig af (ook >27 jaar).

Sociale Media

• Onderzoek structureel de impact van social media; zorg voor begeleiding en kennis bij jongeren, ouders en professionals.

Meer lezen? Bekijk het programma van Volt.

VVD

Hieronder vind je de belangrijkste standpunten van de VVD voor jou en je gezin.

Gezin & Ouderschap

• Verplicht voorschoolse educatie voor kinderen van inburgerende ouders.
• Regel meerouderschap en meeroudergezag wettelijk volgens adviezen Staatscommissie.
• Bescherm recht op veilige, toegankelijke abortus; laat abortuspil door huisarts; werk aan alternatief buiten strafrecht.
• Reguleer draagmoederschap zorgvuldig, met recht op afstammingsinformatie.
• Laat PGT-screening op dragerschap van ernstige erfelijke ziekten toe bij ivf.

Kinderopvang

• Schaf kinderopvangtoeslag af en maak kinderopvang bijna gratis voor werkende ouders; maak 4e en 5e dag op termijn gratis; geef voorrang aan ouders die meer uren werken.

Onderwijs

• Focus op basisvaardigheden; verwerk taal en rekenen in elk vak; maak curriculum minder overladen; vernieuw vakkenpakket periodiek.
• Los lerarentekort op met goede voorwaarden, begeleiding, doorgroei en meerurenmaatwerk.
• Verlaag leerplicht naar 4 jaar; laat gemeenten Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) verzorgen voor risicokinderen.
• Versterk speciaal onderwijs; haal barrières weg in regulier onderwijs; bied plusklassen en voltijds hoogbegaafdheidsonderwijs; maak landelijke handreiking.
• Maak scholen veiliger met Wet vrij en veilig; pak pesten aan met bewezen methodes; verbied wapens; geef personeel bevoegdheid om te fouilleren/kluisjes te controleren bij redelijke verdenking.
• Houd landelijke afspraken over mobieltjes op school in stand.
• Stimuleer samenwerkingsscholen en vervang kleine-scholentoeslag door dunbevolktheidstoeslag.

Wonen en Gezinnen

• Bouwen, bouwen, bouwen: wijs 30 grootschalige woonwijken aan met betaalbare huizen; bouw vooral aan randen van steden/dorpen; zorg voor OV, sport, water, groen.
• Splitsen en ombouwen: maak splitsen van panden en ombouwen van leegstand makkelijker; sta microwoning in de achtertuin toe (student, starter, mantelzorger); verlaag overdrachtsbelasting bij verkoop van gesplitste woningen.
• Zet Rijksmiddelen vooral in voor betaalbare koop; bestrijd grondspeculatie.
• Bouw veel meer betaalbare huur; maak investeren in huur weer lonend.
• Investeer in 20 kwetsbare wijken via Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid; pak kraken harder aan; verhoog straffen; regel schadevergoeding en herstel rechtsorde.

Sociale media en online veiligheid

• Voer leeftijdsadvies/verbod voor social media uit; zet grote platforms onder streng toezicht; verbied schadelijke/verslavende algoritmen.
• Haal seksuele deepfakes binnen een uur offline.
• Verban content online die offline strafbaar is; onderzoek verbod en actieve verwijdering.
• Geef burgemeesters bevoegdheid om online opruiing te laten verwijderen.

Meer lezen? Bekijk het programma van de VVD.

Dit artikel is gemaakt in samenwerking met Stichting Voor Werkende Ouders.