Dubbele achternaam kiezen: wat is er mogelijk?

Het wetsvoorstel over het kiezen van een dubbele achternaam voor je kind werd in september 2022 al aangenomen. Onder de nieuwe wet mogen ouders de naam van de vader (of duomoeder) en de moeder (of duovader) combineren, of kiezen voor één van de achternamen. Een koppelteken is niet mogelijk.

Een kind van bijvoorbeeld Ellen Bakker en Theo Jansen heeft straks dus vier verschillende opties:

• Bakker
• Jansen
• Bakker Jansen
• Jansen Bakker

Adoptiekinderen kunnen ook de achternaam van de biologische ouder(s) kiezen en deze combineren met de achternaam van een van de adoptieouders. Meer over de huidige mogelijkheden en regels rondom het kiezen van een achternaam voor je kind lees je in dit artikel.

Gebruikelijk in andere landen

Mayra (33) is geboren in Ecuador en emigreerde op haar twaalfde met haar moeder naar Nederland. Ze draagt de achternaam van haar vader en haar moeder. “In Latijns-Amerika heeft eigenlijk iedereen dat”, vertelt ze. Mayra’s zoon (4) en dochter (1,5) hebben op dit moment de achternaam van hun vader, maar zodra de wet voor de dubbele achternaam in werking treedt, zal ze daar haar eigen achternaam aan toevoegen. “Zo hebben ze een beetje van papa en een beetje van mama.”

Niet alleen in Spaanstalige landen is het mogelijk om je kind een dubbele achternaam te geven. Ook in de Verenigde Staten, Canada en in veel landen in de Europese Unie is dit toegestaan. In ons land moet je als ouder op dit moment nog kiezen tussen de achternaam van de vader of de moeder, maar dankzij een wetsvoorstel van minister Dekker van Rechtsbescherming is dat vanaf januari 2024 niet meer zo. En dat geldt niet alleen voor kinderen die nog geboren moeten worden: ook ouders van kinderen die vanaf 1 januari 2016 geboren zijn, kunnen hier met terugwerkende kracht gebruik van maken. Deze overgangsregeling geldt tot 1 januari 2025. Dit kost € 75 voor het eerste kind en € 50 voor elk volgend kind. Als de ouder al een dubbele achternaam heeft, zoals in veel andere landen al gebruikelijk is, wordt die nu als één achternaam gezien. De achternaam van het kind van Fernando Garcia Rodriguez en Marit Bakker kan dus nu met de nieuwe regeling Garcia Rodriguez Bakker OF Bakker Rodriguez Garcia heten van zijn achternaam.

Niet voor mij

Celine (34) is moeder van een zoon van anderhalf en in verwachting van haar tweede kind. Haar zoon draagt de naam van haar partner en dat geldt ook automatisch voor zijn aanstaande broertje of zusje. “Ik vind het heel mooi dat het straks mogelijk is om een dubbele achternaam te kiezen als je dat belangrijk vindt, maar toch zou ik het zelf niet doen. Al kan ik eerlijk gezegd niet goed uitleggen waarom niet”, vertelt ze.

Poll: 82% kiest voor achternaam van partner

Celine is zeker niet de enige die - misschien uit gewoonte - kiest voor de achternaam van de partner. Uit een poll onder ruim 2300 WIJ-lezeressen, blijkt dat 82 procent haar kind het liefst alleen de achternaam van de partner geeft. 7,2 procent kiest voor de eigen achternaam, 6,8 procent voor een dubbele achternaam die begint met de naam van de partner en slechts 4 procent voor de dubbele variant die begint met de eigen naam.

Uit een peiling die Dienst Justis onder duizend respondenten hield over het wetsvoorstel blijkt ook dat de meeste ouders voor de voorkeur hebben voor enkel de achternaam van de vader (54 procent). Een kwart zegt voor een dubbele achternaam te gaan en 10 procent voor alleen de naam van de moeder. 11 procent had geen mening.

Ook Emmy (33), moeder van twee dochters (12 en 4), gaf haar kinderen de achternaam van haar partner. Ze vindt dat de dubbele achternaam altijd al een mogelijkheid had moeten zijn. Toch zou ze nu dezelfde keuze maken. “Als ik een andere achternaam had gehad, was dat misschien anders geweest. Maar ik ben in mijn jeugd vaak gepest vanwege die naam omdat het rijmt op een aantal scheldwoorden”, legt ze uit.

Wat als je kind met dubbele achternaam kinderen krijgt?

De meeste ouders zullen ondanks de wetswijziging kiezen voor een enkele achternaam. Maar wat gebeurt er wanneer mensen met een dubbele achternaam kinderen krijgen? Ook daar is over nagedacht, meldt de Volkskrant. Ouders moeten in dat geval kiezen voor een van de achternamen van de ouders óf een combinatie van de naamsdelen van beide ouders. Dat zijn in totaal tien opties. Mensen die nu al een dubbele achternaam hebben, mogen die als een enkele achternaam beschouwen.

Als Evelien Bakker Jansen en Oliver Santos Bennett samen een kind krijgen, dan hebben zij voor hun kind de volgende keuzes:

• Bakker Jansen
• Santos Bennett
• Bakker Santos
• Jansen Santos
• Bakker Bennet
• Jansen Bennet
• Santos Bakker
• Santos Jansen
• Bennet Jansen
• Bennet Bakker

De ouders kiezen samen welke namen zij doorgeven en in welke volgorde. De gekozen naam geldt voor alle kinderen van diezelfde ouders. Je regelt de naamskeuze bij de gemeente.

Mayra zal de achternaam van haar vader doorgeven aan haar kinderen, wat in de meeste Latijns-Amerikaanse landen gebruikelijk is. Ze is blij met de wetswijziging. Niet alleen omdat ook haar achternaam nu in de stamboom blijft staan, maar ook omdat het haar moederland een beetje dichterbij brengt. “Met een dubbele achternaam leven mijn roots voort in de namen van de kinderen, dat vind ik een mooie gedachte.”

De namen in dit artikel zijn om privacyredenen gefingeerd.

Bronnen: Rijksoverheid.nl, Eerstekamer.nl, Volkskrant