Als je zwanger bent, hoor je blij te zijn

In onze maatschappij is de verwachting dat je blij en vrolijk bent over het feit dat je in verwachting bent. We noemen het niet voor niets ‘in blijde verwachting’. Bij mij ging het anders, ik was niet in ‘blijde’ verwachting. Alleen duurde het even voor ik echt door had wat er aan de hand was. Door wat te googelen en rond te vragen o.a. bij de verloskundige kwamen mijn man en ik erachter dat ik een prenatale depressie heb, ook wel bekend als zwangerschapsdepressie.

Het is iets wat bij 5 tot 10% van de vrouwen voorkomt. Het is eigenlijk raar dat er weinig over gesproken wordt en een zwangerschapsdepressie niet zo bekend is. Het lijkt zelfs een taboe om erover te praten. Alles wat ik in deze blog schrijf weet ik alleen uit eigen ervaring. Ik vertel wat de zwangerschapsdepressie met mij heeft gedaan en wat voor effect het heeft. Ook vertel ik welke stappen ik heb genomen en wat mij echt geholpen heeft. Ik weet dat een zwangerschapsdepressie bij iedereen anders is en zich anders uit. Dus vandaar dat ik het alleen vanuit mijn eigen ervaring kan schrijven, maar wie weet helpt het jou ook.

Onzichtbaar lijden

Een van de lastige dingen vond ik dat mensen vaak niet aan mij zagen dat er iets niet goed zat. Als je bijvoorbeeld lichamelijke klachten hebt, zoals een gebroken been, dan zien mensen jouw gipsen been en is er vaak begrip voor. Een zwangerschapsdepressie zien mensen niet aan de buitenkant. Ik zei dan bijvoorbeeld wel dat ik moe was, of lusteloosheid ervaarde, maar dan stuitte ik op onbegrip. Niemand dacht erover na dat die oververmoeidheid misschien een andere oorzaak had. Ik heb het zelf ook niet aan veel mensen kunnen én durven vertellen en dat speelde natuurlijk ook mee dat mensen niet wisten van mijn depressie.

Het had misschien beter geweest om dit wel te vertellen, maar ik durfde dat niet door meerdere redenen. Ik deel er een paar met je;

• uit angst wat anderen wel niet zouden denken;
• vanwege de maatschappelijke druk/sociale druk dat je moet genieten van een zwangerschap;
• angst voor onbegrip en ‘domme’ reacties;
• omdat het toch bijzonder is dat er een mensje in je groeit;
• omdat het niet vanzelfsprekend is om zwanger te zijn, ‘het is een cadeautje’.

Wat ervaar je tijdens een zwangerschapsdepressie?

Ik heb zelf moeten uitzoeken dat ik een zwangerschapsdepressie had en daarom wil ik delen wat ik tijdens mijn depressie ervaarde. Sommige punten kwamen vaker voor en andere punten een enkele keer. Hieronder volgt een lijstje met soms een toelichting.

• Ik voel weinig tot geen binding met het kind in mijn buik.

• Ik wil en kan mijn buik haast niet aanraken, ook niet als de baby schopt/beweegt.
  Soms lukt het wel, maar meestal vind ik het confronterend om mijn buik aan te raken. Het insmeren van mijn buik lukte meestal wel, maar dan zit je ook maar even aan je buik en niet met als reden om het kind te voelen, maar meer uit praktisch oogpunt.

• Als de baby schopt of beweegt doet het niet zoveel met me.
  Ik voel meestal geen emotie als ik de baby voel bewegen. Ik zou blij moeten zijn dat de baby (goed) beweegt en actief is, maar dat kan ik niet. Ik ben ook niet boos of verdrietig, maar meer emotieloos. Het doet me niet veel tot niks als de baby beweegt. Meestal kan ik het wel vertellen aan mijn man, zodat hij het kan voelen, want ik vind het belangrijk dat hij binding kan krijgen met het kind. Dit doe ik niet altijd, want ik vind het niet altijd fijn en soms erg lastig als iemand anders aan mijn buik zit.

• Soms vind ik het moeilijk als mijn man mijn buik aanraakt, en heel soms ook als de verloskundige dit doet.
  Dit is wisselend. Bij de verloskundige is het nog maar een enkele keer gebeurt. Ik kan me er wat beter ‘overheen zetten’ omdat ik weet dat het noodzakelijk is dat er gecontroleerd wordt hoe het met de baby gaat. Met mijn man is het anders. Ik zeg het ook niet altijd als ik de baby voel bewegen, omdat ik dan niet wil dat hij mijn buik aanraakt om het te voelen.

• Niet blij met hoe mijn buik eruit ziet.
  Anderen zeggen dat ik een mooie buik heb, maar zelf zie ik dit niet. Ik vind het er eerder uitzien alsof ik erg dik ben. Ik vind het lastig om in de spiegel naar mijn buik te kijken, op bed kan ik soms wel naar mijn buik kijken en naar de activiteit van de kleine.

• Ik kan niet tegen de baby praten, dat voelt onnatuurlijk en raar.
  Dit heb ik eigenlijk de hele zwangerschap niet kunnen doen. Wel praten over het kleintje, maar meer dan dat is het nooit geweest. Echt praten tegen de baby heb ik niet gekund. Ik heb het wel geprobeerd, maar het voelde raar en gek dus stopte ik er maar weer mee.

• Ik vind het lastig om in de babykamer te zijn;
  De kamer laten zien aan anderen is soms confronterend. Maar hier is het ook deels angst en onzekerheid van wat komen gaat en hoe het allemaal zal gaan. Als ik bijvoorbeeld gewassen babykleding in de kast moet leggen, heb ik er geen last van, misschien omdat ik dan met een doel in die kamer ben en niet om de babykamer op zich te bekijken.

• Er zijn momenten dat ik geen zin of puf heb om dingen te doen waar ik normaal wel van geniet, zoals koken en/of bakken, creatief bezig zijn, serie kijken met mijn man. Soms als ik begin met iets dan ervaar ik (achteraf) wel plezier en rust erin, maar mijzelf ertoe zetten is dan lastig.

• Geen zin/puf hebben om de alledaagse dingen zoals wassen en schoonmaken te doen.
  Vervolgens voel ik mij dan schuldig dat dit allemaal bij mijn man komt te liggen en dan stond ik soms weer met de tranen op mijn wangen af te drogen. Ik kon niet verklaren waarom, maar het gebeurde gewoon. Ik voelde mij dan machteloos en waardeloos, omdat ik bijna niks kon doen in het huishouden en alles bij mijn man kwam te liggen, die ook zijn werk had en lange dagen maakte.

• Vaker vermoeid voelen, wat vaak gepaard gaat met concentratieverlies.

• In fases verminderde eetlust. Soms had ik dagen dat ik bijvoorbeeld geen avondeten eet en overdag minimaal. Dit baarde mijn man zorgen. Soms at ik echt minimaal, puur omdat ik wist dat mijn kind het nodig had, maar het liefst at ik op zo’n moment niks. De dagen erna kon ik dan vaak weer wel normale porties eten.

• Sociale druk voelen en ervaren.
  “Je moet blij zijn dat je zwanger bent, er zijn er zoveel mensen die dit alleen maar kunnen wensen en zouden willen ervaren.” Dat ik een sociaal gewenst antwoord moet geven, i.p.v. eerlijk zeggen wat er (mentaal) in mij omgaat. Vaak zeg ik dan fysiek gaat het goed en laat het daarbij. Sommigen vragen door, maar anderen horen de dubbele boodschap in mijn antwoord niet.

• Moeite om andere zwangere dames te zien.
  Zoals tijdens de zwangerschapscursus en dan zien dat zij wel kunnen genieten van het zwanger zijn.

• De ene keer voel ik me goed en blij, de andere keer helemaal niet.

Tips van een doula bij een prenatale depressie

Ook heb ik een gesprek gehad met een doula. Zij gaf mij tips en punten om over na te denken. Dit heb ik hieronder beschreven met een korte toelichting.

• Ik heb geen controle over het lijfje dat in mijn groeit en beweegt. Ik heb er geen invloed op, wanneer het wel of niet beweegt en wat het doet. Dit geeft mij het gevoel van onmacht.

• Ik hoop dat bij het zien van het kind er wel binding komt. Dit is echt een stille hoop en wens van mij. Ik zie naar het moment uit dat ik het kind in handen kan hebben, en hoop dan met heel mijn hart dat de zwangerschapsdepressie weg is.

• Ik probeer er naar uit te zien, naar het moment dat de baby bij mij ligt, huid op huid en om de eerste keer (borst)voeding geven.

• Het feit dat je baby groeit en het hartje klopt betekent dat het goed is. Het kind is veilig bij mij en daar mag ik op vertrouwen.

• Praat er (veel) met je partner over. Bij mij heeft hij mij echt gesteund en was hij er voor mij.

• Accepteer dat je met de zwangerschapsdepressie te maken hebt. Accepteren en niet jezelf (ver)oordelen. Omarm jezelf met de zwangerschapsdepressie. Het is op dit moment wie je bent, misschien niet wat je had verwacht, maar het is nu zo.

• Als je niet lekker in je vel zit, zet dan een muziekje op, of doe iets wat je normaal zou doen ter ontspanning.

• Vertrouwen = ontspannen = overgave.

Ik hoop heel erg dat vrouwen die ook met een zwangerschapsdepressie kampen zich hierin herkennen, zich gehoord voelen en dat ik ze kan helpen met mijn tips. Of dat mensen op deze manier meer begrip kunnen tonen als een bekende in deze situatie zit. Inmiddels ben ik bevallen van een gezonde zoon, direct toen Elliott op mijn borst lag voelde ik een connectie. De connectie die ik nog niet eerder had gevoeld. Inmiddels gaat het dus een stuk beter, op de vermoeidheid na dan, haha.