Als ik aan de laatste drie bevallingen denk waarbij ik ben geweest, dan zijn dat drie compleet verschillende verhalen. Thirza en Morris die moeten wachten tot 41 weken voordat de weeën beginnen. Ze willen heel graag een thuisbevalling, maar helaas schiet de ontsluiting niet op en we gaan alsnog naar het ziekenhuis. Na ruim 11 uur geduld hebben, kunnen zij eindelijk hun zoontje ontmoeten.

Anneke en Damian die hun derde kind thuis krijgen bij 39 weken, in het bevalbad in de woonkamer. Binnen drie uurtjes is het gepiept. Een groot contrast met Annekes twee eerdere bevallingen die moeizaam waren en bol stonden van de medische ingrepen. En Emine en Yousef waar de dag voordat de inleiding gepland staat bij 41+6, toch ineens spontaan de weeën beginnen. Elke vijf minuten komt er een wee, maar ze duren helaas maar kort. Ongeveer 20 tot 30 seconden per keer. We kijken het de hele dag aan, maar de krampen zorgen niet voor ontsluiting … wel voor uitputting. In overleg besluiten we het ziekenhuis in te schakelen voor slaapmedicatie. Dit doet zijn werk. In de nacht word ik gebeld door de klinisch verloskundige dat Emine eventjes heeft kunnen slapen en dat ze nu échte knalweeën heeft en al ruim zeven centimeter ontsluiting! Snel ga ik naar het ziekenhuis om de zorg weer over te nemen en een aantal uurtjes later wordt er een prachtige dochter op de baarkruk geboren.

Drie verschillende stellen, drie verschillende geboorteverhalen

De overeenkomst tussen deze drie is de betrokkenheid van de vaders. Allemaal op hun eigen manier zijn ze aanwezig. Morris die in gesprek bleef met de artsen om hun geboortewensen te bewaken, ondertussen natte washandjes over het gezicht van Thirza halend. Damian die Anneke aanspoorde om van houding te wisselen in het bad, omdat hij had geleerd dat dit helpend is. Het zorgt namelijk voor een vlottere ontsluiting en persfase. En Yousef die zorgde dat Emine steeds slokjes drinken kreeg, haar hielp herinneren om te gaan plassen omdat een lege blaas belangrijk is bij de bevalling en liefdevol haar rug masseerde.

Je doet het samen

Gelukkig zijn we ons er steeds meer bewust van dat de zwangerschap niet iets is wat de vrouw alleen moet doen. Ik word er heel erg blij van om betrokken partners te zien in de spreekkamer, tijdens de bevalling, of in de kraamtijd. Er zijn namelijk heel veel voordelen! Een betrokken papa in spé is niet alleen een betere steun voor de aanstaande moeder, maar hij voelt zich ook letterlijk vader worden. De baby in de buik hoort de stem van de papa en dit draagt bij aan een betere hechting. Als partners meer tijd met hun kind doorbrengen, raken ze meer betrokken bij de zorg en ontwikkeling. En kinderen met een betrokken vader hebben minder kans om op latere leeftijd een depressie of angststoornis te ontwikkelen. Aan alle kanten win-win dus.

Ik mis een handboek voor stellen

Dit jaar werk ik 11 jaar als verloskundige en de geboortezorg is allang niet meer zo als 50 jaar geleden. Toch is er de laatste vijf jaar veel veranderd op het gebied van gelijkwaardig ouderschap. Partners (niet alleen vaders, maar ook duo-moeders) doen hun best om aanwezig te zijn bij afspraken en echo’s. Iedereen weet: de komst van een kind zet je wereld op zijn kop, dus je wilt zo goed mogelijk weten wat er gaat gebeuren, wat je moet kopen en wat je moet regelen. Stellen gaan dus gericht op zoek naar informatie. Tegenwoordig is er zo’n enorme stroom aan informatie, dat je soms door de bomen het bos niet meer ziet. Wat is betrouwbaar, wat is eerlijk? Wat moet je vooral links laten liggen en waar moet je juist wel samen over praten? Geregeld kreeg ik van mijn cliënten de vraag of ik een boek kon adviseren die antwoord geeft op de meest gestelde vragen. Natuurlijk, er zijn tientallen boeken om je voor te bereiden op de komst van een baby. Deze zijn gericht op de zwangere vrouw, óf ze zijn geschreven door mannen voor mannen. Een handboek speciaal voor koppels, dat was er nog niet. Steeds vaker borrelde het idee in me op dat ik dat boek dan zelf maar moest schrijven …

Ik kon opeens persoonlijke- en werkervaring mixen in mijn boek

Zo gezegd zo gedaan, ik begon met alle belangrijke informatie op te schrijven en te bundelen. Terwijl ik lekker bezig was met orde scheppen in deze ‘chaos’, gebeurde er iets prachtigs. Ik raakte in verwachting van onze dochter. Iets waar we ongelofelijk dankbaar voor zijn, omdat we zeven maanden daarvoor een miskraam hadden doorgemaakt. Al deze ervaringen - zowel de verdrietige als de blije - zorgden voor nieuwe inspiratie. Ik kreeg na mijn werkervaring als verloskundige ineens ook mijn persoonlijke ervaring erbij. Wat kwam ik veel onderwerpen tegen waar ik iets over wilde delen, waarvan ik voelde: dit moet algemeen bekend zijn! Een perfecte timing dus.

Urenlang praten, hoe ga je het doen?

De sleutel tot een gezin met twee betrokken ouders is praten. Hoe gaan jullie de rollen binnen het gezin verdelen? Maar bespreek ook het verschil tussen ouderschap en opvoeding. Dat hebben wij ook gedaan. Urenlang hebben mijn man en ik gepraat. Tijdens het koken of tijdens lange autoritten, en we voerden ook gesprekken met vrienden en familie. Het was leuk en bijzonder om direct alle inspiratievragen uit het boek in de praktijk te brengen en te filosoferen over onze wensen. Steeds meer kreeg alles vorm, steeds beter voelden we allebei: we zijn er klaar voor!

Zoals verwacht loopt alles anders

Geen enkele zwangerschap of bevalling verloopt volgens plan. Gaandeweg komen er dingen op je pad waardoor je soms moet schakelen of bijsturen. Dat gebeurde bij ons ook. Toen ik net een week verlof had, bleek bij de 35 weken echo dat ons kind niet goed genoeg groeide. We moesten plotseling dagelijks naar het ziekenhuis voor controles, zoals echo’s en hartfilmpjes. De gynaecoloog bereidde ons erop voor dat we mogelijk de 37 weken grens niet zouden halen. Dat gaf veel stress en onzekerheid. We werden geïnformeerd over de verschillende onderwerpen en keuzes waarmee we te maken konden krijgen. Gaandeweg pasten we onze (geboorte)wensen aan.

Zoveel mogelijkheden, zoveel keuzes

In de praktijk merk ik dat het maken van goede keuzes voor aanstaande ouders niet altijd makkelijk is, terwijl de zwangerschap juist een periode is waarin je heel veel beslissingen moet nemen. Wil je wel of geen onderzoek naar aangeboren afwijkingen? Wil je thuis bevallen, in het geboortecentrum of in het ziekenhuis? Hoe denk je over pijnbehandeling tijdens je bevalling? Ga je borst- of kunstvoeding geven? Hoe denk je over kraambezoek? Wat als het anders loopt, dan je vooraf had gehoopt? Ik vind het belangrijk dat ouders weten dat ze zelf de touwtjes in handen hebben. De persoonlijke situatie van jou en je partner én je persoonlijke voorkeuren bepalen wat voor jou een goede keuze is.

3 vragen aan je verloskundige

Bij ieder keuzemoment kan het helpen om drie vragen te stellen aan je verloskundige:

• Wat zijn mijn mogelijkheden?
• Wat zijn de voor- en de nadelen?
• Wat betekent dat in onze situatie?

In mijn boek help ik ouders om deze thema’s zelf te onderzoeken én stimuleer ik ze om vragen hierover te stellen aan de eigen verloskundige of andere zorgverleners. Het helpt om een bredere kijk te krijgen op de situatie, maar ook om een keuze te maken die helemaal klopt voor jou. Tegelijkertijd doorloop je deze periode samen met je partner wat jullie dichter bij elkaar brengt. Het zal jullie allebei voldoening geven als je samen de verdieping gaat opzoeken en verbanden gaat zien. Je hebt nog meer het gevoel dat het een proces van jullie beiden is, zonder dat de zwangere als een heilige wordt gezien en de partner erbij ‘hangt’. Jullie zijn allebei ontzettend belangrijk voor de groei en ontwikkeling van de baby!

Ik ben erg blij met het boek en ik hoop dat het veel stellen gaat helpen. De ideeën, kennis, tips, inspiratievragen, de handige checklists en natuurlijk de leuke praktijkverhalen: alles helpend op weg naar een goede uitkomst. Maar stap voor stap, en één ding tegelijk! Zo kan het zo maar eens de mooiste periode uit jullie leven worden.

Benieuwd geworden? Bestel ’m hier: Alles over zwangerschap, bevalling en kraamtijd.

Deze column heeft in magazine WIJ gestaan en is geschreven door verloskundige Marlies Koers. Marlies is ook WIJ Deskundige.