Recent las ik dat 48% van de meisjes en 17% van de jongens voor zijn of haar 18e een strafbare vorm van fysiek seksueel geweld meemaakt. Deze cijfers zijn schrikbarend hoog en dat betekent dat de kans dat ik iemand ken die misbruikt is, groot is. Dat geldt voor ons allemaal en dat is iets wat weinig mensen beseffen. Wist je dat er in iedere basisschoolklas gemiddeld twee kinderen zitten die slachtoffer zijn van seksueel misbruik? Stel je eens voor dat jouw kind één van die twee is … Verschrikkelijk! Daarom wil ik hier over schrijven, om bewustzijn te creëren. We moeten samen op onze kinderen passen en ervoor zorgen dat we ‘de veilige haven’ zijn waar je kind terecht kan als er toch eens iets gebeurt. Je kunt je kinderen namelijk niet tot ze volwassen zijn 24/7 bij je houden, dus het kan helaas toch gebeuren.

Wat is seksueel misbruik?

Er is sprake van seksueel misbruik als een volwassene of een ouder kind seksuele handelingen pleegt met een (jonger) kind. Je noemt het ook seksueel misbruik wanneer dit gebeurt in situaties waarbij de pleger misbruik maakt van het leeftijdsverschil of machtsverschil. In gevallen van seksueel misbruik is er altijd sprake van ongelijkwaardigheid, zoals tussen een volwassene en een kind, een hulpverlener en een cliënt, of een docent en een leerling.

Iemand in jouw omgeving

Dat iedereen dus eigenlijk iemand kent die dit heeft meegemaakt, blijft in mijn hoofd spoken. Ik weet niet of ik de enige ben, maar ongewild ga je toch iedereen in je omgeving af. Wie in mijn omgeving zijn de slachtoffers en wie zijn er daders? Ik weet dat je er ook niet te lang bij stil moet staan. Toen ik zelf nog geen kinderen had was ik er ook niet zo mee bezig, maar nu ik zelf moeder ben van twee kleine kinderen denk je hier toch meer over na. Bij wie mogen ze na schooltijd wel spelen en bij wie niet? En op basis van wat beslis je dat? Je kan je kinderen waarschuwen dat ze buiten niet met vreemden moeten praten of met ze mee gaan. Maar dat de enge man in de bosjes je kinderen misbruikt, is een beetje een cliché beeld. Slechts 7% van de kinderen wordt misbruikt door een volstrek onbekende. In de meeste gevallen zijn het vertrouwde bekenden van je kind, en dus ook van jou als ouder.

Wees de veilige haven voor je kind

Wat ik denk dat belangrijk is, is dat jouw kind weet dat hij altijd bij jou terecht kan. Dit klinkt als een open deur. “Mijn kind kan natuuuurlijk bij mij terecht, ik ben toch zijn moeder?!” Maar ik denk dat niet alle kinderen altijd bij hun ouders durven aan te kloppen, zeker als ze zelf al het gevoel hebben dat hun verhaal een staartje gaat krijgen.

Wat mijn man en ik proberen te doen is om de verhalen van onze kinderen altijd serieus te nemen. Ik bedoel dan natuurlijk niet de verhalen dat ze op een paarse scooter over de regenboog hebben gereden, maar als ze een gebeurtenis op school of bij opa en oma vertellen. Dat kan iets kleins zijn, zoals dat oma toch ander broodbeleg op brood deed, of dat op school iemand zegt dat ze een stomme jas hebben. Als je kind niet het gevoel heeft dat je serieus ingaat op zaken die voor hem van belang zijn, zoals de kleine voorbeelden die ik eerder noemde, waarom zou je dan wel serieus ingaan op grotere problemen?

Ik denk dat het helpt om bepaalde dingen tegen je kind te zeggen. Denk dan aan:

• Goed dat je mij dit verteld.
• Je mag mij alles vertellen, ik zal je altijd helpen.
• Als je iets spannend vindt om te vertellen, zal ik rustig luisteren.
• Als iemand iets doet wat jij niet fijn vindt, kan je dat vertellen, ook als het gaat over iemand die mama heel lief vindt.
• En ook als je denkt dat mama het niet leuk vindt.

Als je het idee hebt dat er iets speelt bij je kind kun je zelf vragen of er iets is. Als je kind niks wil vertellen kan je iets zeggen als: om je goed te kunnen helpen, moet ik wel weten wat er aan de hand is.

Zorg dat je kind weet wat wel en niet mag in hun broek

Al vanaf jongs af aan leg ik mijn kinderen uit dat niemand iets te zoeken heeft in hun broekje. Alleen papa en mama mogen dat. Ik vertel er wel bij, dat als opa of oma oppassen, zij dat wel mogen. Als ze helpen op de wc, afdrogen na het douchen of een luier om doen. En niet op andere momenten dan dit, dan hoort het niet. Ik hoop dat ik op deze manier duidelijk maak voor mijn kinderen wanneer er dingen gebeuren die niet horen. Als ouder moet je vertellen dat mensen daar niet naar mogen kijken of aan mogen zitten, voor die kleintjes zijn hun billen net zo gewoon als hun armen. Zij hebben het gevoel van schaamte of bescherming voor die lichaamsdelen nog niet.

Lees ook: Seksuele voorlichting bij peuters

Heb je het vermoeden dat jouw kind seksueel is misbruikt?

Probeer je kind zijn verhaal bij jou te laten doen. Het klinkt makkelijker dan het is, maar probeer jouw emoties bij je te houden. Als jij tijdens het verhaal gaat zitten huilen, ziet je kind dat zijn verhaal jou verdriet doet. Het kan zijn dat je kind zijn verhaal dan niet meer deelt uit bescherming voor jou. Probeer ook om je kind zelf zijn verhaal te laten doen. Ga dus geen handvatten geven voor het gesprek, dan zou je het verhaal onbedoeld kunnen sturen en zegt je kind misschien dingen die niet zo zijn gegaan.

Is er echt iets voorgevallen, dan kun je terecht bij verschillende professionele instanties.

Bron: WijzijnM, Academie praten met kinderen, Centrum Seksueel Geweld