Flinke zorgen over de toekomst van de kinderopvang
Ik pleit al jaren voor een kinderopvang die goed is, ouders niet zoveel kost en eigenlijk voor ieder kind toegankelijk is. Het huidige toeslagensysteem is in 1 woord: verschrikkelijk! Het is te ingewikkeld, te onzeker en schrikt ouders eerder af dan dat het ze steunt. Bovendien zorgt het er helemaal niet voor dat je als ouder meer wilt werken door de inkomensafhankelijke bijdrage. Het werkt averechts. Hoog tijd dat het systeem wordt aangepast.
Nieuw financieringsstelsel op komst
Het kabinet is het daarmee eens mede door de afschuwelijke toeslagenaffaire. Het moet anders. Vanaf 1 januari 2025 gaat het kabinet de kinderopvangtoeslag afschaffen en vervangen door een nieuw financieringsstelsel waarbij de overheidsbijdrage inkomensonafhankelijk wordt. De overheid betaalt 96% van de rekening tot het maximum uurtarief rechtstreeks aan de kinderopvangorganisatie. Ouders betalen dan 4% plus de prijs boven het maximum uurtarief. Goed nieuws, maar zorgt ook voor veel discussie. Mag een organisatie die zoveel rechtstreeks betaald krijgt door de overheid nog winst maken? Deze vraag hebben we daarom met Ouders & Onderwijs voorgelegd aan ouders. De resultaten zijn duidelijk:
72% van de ouders vindt dat winsten weer geïnvesteerd moeten worden in de kinderopvang na de invoering van het nieuwe financieringsstelsel. De winst moet naar het personeel, de zorg voor kinderen en kwaliteit van de kinderopvang en niet naar bestuurders of derden.
78% van de ouders verwacht dat de uurprijs zal stijgen met de komst van het nieuwe stelsel.
76% Van de ouders is voor een prijsplafond in de kinderopvang. Ouders maken zich zorgen over de betaalbaarheid en toegankelijkheid, zeker voor ouders met een kleine portemonnee.
85% van de ouders vindt dat personeel in de kinderopvang niet meer dan de Balkenendenorm mag verdienen.
75% van de ouders vindt dat de kinderopvang net als het onderwijs een basisvoorziening moet worden. Wel wordt hierbij aangetekend dat ouders hun keuzevrijheid willen behouden en niet verplicht willen worden hun kind 5 dagen per week te moeten brengen. Ook uiten zij hun zorgen over het mogelijk ontstaan van een toetscultuur zoals in het onderwijs.
Flinke zorgen bij ouders
Voor mij zijn deze cijfers helder. Ouders maken zich zorgen. Daar moet naar geluisterd worden. Simpel voorbeeld: als de prijzen stijgen, wat een logisch gevolg is van veel vraag en weinig aanbod, en ouders straks nog steeds het stuk boven het maximum uurtarief zelf moeten betalen, dan wordt de kinderopvang alsnog onbetaalbaar voor een grote groep ouders en kinderen. Het wordt een elitaire voorziening, draagt niet bij aan de arbeidsparticipatie en maakt de kansenongelijkheid alleen maar groter.
De financiële belangen zijn groot
Echter gaat het in het politieke, maatschappelijke debat eigenlijk alleen nog maar over winst maken, winstmaximalisatie, prijsplafonds, administratieve lasten voor de kinderopvang, enzovoort enzovoort. Commerciële organisaties maken zich zorgen over of ze wel winst mogen maken. Kleine organisaties of ze hun hoofd boven water kunnen houden. Alles draait om geld en iedereen tuimelt maar over elkaar heen. Dit zal de aankomende maanden nog verder toenemen, vrees ik. De financiële belangen zijn namelijk groot.
Maar waar inmiddels volledig aan voorbij wordt gegaan is aan de kinderen. Wat is goed voor het kind? En voor zijn ouders? Als je die voorop gaat stellen, zijn de keuzes dan niet zo gemaakt? Is het niet eens tijd dat iedereen over zijn schaduw en over het geld heen stapt en het kind voorop gaat zetten? Of laten we het kind letterlijk de rekening betalen? Ik hoop toch van niet!
Marjet is initiatiefnemer van Stichting Voor Werkende Ouders.