Beoordeeld door

Barbara de Ruiter

Expert kraamzorg

Wanneer komt je kraamverzorgende?

Vaak is je kraamverzorgende al aanwezig bij je bevalling als je thuis of in het ziekenhuis (poliklinisch) bevalt. Bij een medische ziekenhuisbevalling komt zij nadat je thuis bent gekomen. Het is verstandig om tijdens je kraamweek zoveel mogelijk te rusten. Zo kom je er sneller weer bovenop.

Herstelperiode na je bevalling

De herstelperiode na de bevalling is voor iedere vrouw anders. De ene vrouw voelt zich snel weer goed en kan na een paar uur al door het huis lopen. De andere vrouw heeft meer tijd nodig en brengt de eerste dagen vaak in bed door. Het belangrijkste is om naar je eigen gevoel te luisteren. Vraag hulp uit je omgeving. Laat bijvoorbeeld kraambezoek koken, eten meebrengen of even stofzuigen, boodschappen doen, een was ophangen. Alle beetje helpen.

Daarbij, doe rustig aan met kraambezoek. Natuurlijk wil je heel graag jouw kleintje aan iedereen laten zien, maar bedenk je ook dat familie en vrienden ontvangen, heel vermoeiend kan zijn. Plan kraambezoek op een manier die fijn voor jou is en neem voldoende rust.

Welke controles krijg je in je kraamweek?

Tijdens de kraamtijd worden jij en je baby goed in de gaten gehouden. De kraamverzorgende komt regelmatig langs en controleert of alles goed verloopt. Dit zijn de belangrijkste controles voor jou:

• Temperatuur: je lichaamstemperatuur wordt gemeten om te kijken of je geen infectie hebt. Bij een infectie heb je meestal een verhoogde temperatuur.

• Bloedverlies: je kraamverzorgende controleert hoeveel bloedverlies je hebt, dit is normaal, maar wordt goed in de gaten gehouden.

• Baarmoederkrimp: na de bevalling moet je baarmoeder weer in de juiste grootte krimpen. Dit wordt gecontroleerd.

• Hechtingen: als je hechtingen hebt, worden deze gecontroleerd en gekeken of ze goed genezen.

• Bloeddruk: je bloeddruk wordt regelmatig gemeten om te voorkomen dat je bijvoorbeeld een hoge bloeddruk ontwikkelt. Meestal op 24 en 48 uur na de bevalling en nog eens op dag 8. Had je tijdens je zwangerschap last van te hoge bloeddruk? Dan wordt je bloeddruk vaak dagelijks gemeten.

Daarnaast wordt je baby gecontroleerd op:

• Temperatuur: de temperatuur van de baby wordt gemeten om te zien of hij het goed doet.

• Plassen en ontlasting: je baby wordt gecontroleerd op het aantal plas- en poepmomenten. Dit is belangrijk voor de gezondheid.

• Hielprik: de baby krijgt de hielprik om te testen op zeldzame aandoeningen.

• Gehoorscreening: tegelijkertijd met de hielprik wordt het gehoor van je baby gecheckt met een gehoortest. Het gehoor wordt al vroeg getest omdat een slecht gehoor grote gevolgen heeft voor de ontwikkeling van je baby.

• Navelstreng: Het restje van de navelstreng droogt in en valt er een paar dagen na de bevalling af. Je kraamverzorgende houdt in de gaten dat dit goed gaat.

Hulp met borstvoeding tijdens de kraamtijd

Borstvoeding is niet alleen goed voor je baby, maar ook voor jou. Het helpt je baarmoeder om sneller terug te krimpen na de bevalling, wat je herstel versnelt. Borstvoeding is een moment van rust en contact voor jou en je baby, wat zorgt voor een emotionele band. Moedermelk bevat alle voeding die je baby nodig heeft om gezond te groeien. In de kraamtijd krijg je vaak hulp van de kraamverzorgende of een lactatiekundige om te zorgen dat alles goed gaat, bijvoorbeeld begeleiding bij het goed aanleggen van je baby en het voorkomen van problemen zoals tepelkloven of hulp als je moeite hebt met melk produceren. Zo kun je met vertrouwen borstvoeding geven.

Lees ook: Borstvoeding: de eerste keer aanleggen

Gezonde voeding in de kraamtijd

Na de bevalling heeft je lichaam veel energie nodig om te herstellen. Gezonde voeding is hierbij heel belangrijk. Het helpt je om snel weer op krachten te komen. Eet gevarieerd en zorg ervoor dat je voldoende vitamines en mineralen binnenkrijgt.

Goede voedingsmiddelen zijn bijvoorbeeld:

• Groenten en fruit voor vitamines en vezels.
• Volkorenproducten zoals brood, pasta en rijst voor energie.
• Eiwitten uit vis, kip of peulvruchten voor herstel van spieren en weefsels.
• Gezonde vetten uit noten, avocado’s en olijfolie.
• Gevulde soepen zijn voedzaam, makkelijk te maken, en bevatten vaak een goede mix van groenten, eiwitten (zoals kip of linzen) en vezels. Soepen kunnen ook hydrateren, wat belangrijk is na de bevalling.

Als je borstvoeding geeft, drink dan voldoende. Dit helpt je lichaam gehydrateerd te blijven.

Lees ook: 6 heerlijke maaltijden om in te vriezen voor je kraamweek

Ayurvedische voedingsprincipes voor je kraamtijd

Ayurveda is een geneeskunst die duizenden jaren oud is en wordt beschouwd als het oudste gezondheidssysteem ter wereld. Ayurveda wordt door de WHO erkend als een traditionele geneeskunde. In de ayurveda wordt veel nadruk gelegd op het eten van warme, goed gekookte voedingsmiddelen om het spijsverteringssysteem te ondersteunen. De voorkeur gaat uit naar makkelijk verteerbare, voedzame maaltijden die het lichaam helpen herstellen.

• Warme, voedzame soepen en stoofschotels: deze zijn goed volgens de ayurvedische leer, omdat ze gemakkelijk te verteren zijn en het lichaam snel de benodigde energie leveren. Ze bevatten vaak een mix van groenten, specerijen en eiwitten, zoals linzen of kip.

• Kruiden en specerijen: ayurvedische kruiden en specerijen, zoals gember, kurkuma, kaneel, en komijn, worden vaak gebruikt in de voeding. Deze kruiden hebben ontstekingsremmende eigenschappen, bevorderen de spijsvertering en ondersteunen het herstel van het lichaam.

• Gezonde vetten: ghee (geklaarde boter) wordt vaak aanbevolen in de ayurveda vanwege de veronderstelde voedende en kalmerende eigenschappen. Het wordt vaak toegevoegd aan maaltijden om de spijsvertering te bevorderen en het lichaam te helpen herstellen.

• Vermijden van te veel koud voedsel: in de ayurveda wordt koud voedsel, zoals rauw fruit en koude dranken, vaak afgeraden in de kraamtijd, omdat dit het spijsverteringssysteem kan verzwakken. Er wordt geadviseerd om voedingsmiddelen te eten die verwarmend en voeden, zoals gekookte groenten, rijst en soepen.

• Voldoende rust: ayurveda benadrukt ook het belang van voldoende rust en slaap, omdat dit essentieel is voor het herstel. Het advies is om het lichaam de tijd te geven om te genezen en bepaalde energie weer in balans te brengen, wat helpt bij het herstellen van het lichaam en het kalmeren van de geest.

Eerlijk is eerlijk: soms is die roze wolk er niet

Als je op social media kijkt, kun je het gevoel krijgen dat alle kersverse moeders op een roze wolk zitten. Alles lijkt perfect te gaan en na de bevalling zie je ze stralend van geluk poseren met hun pasgeboren baby. Weet dat dit gevoel van euforie na de bevalling zeker kan bestaan, maar besef ook dat dit in veel gevallen helemaal niet zo voelt. Bij veel vrouwen kan het even duren voordat ze echt dat geluksgevoel ervaren.

50 tot 80% van de vrouwen ervaart kraamtranen

Misschien voel je je moe, verdrietig of zelfs overweldigd door de komst van je kleintje. Je denkt dan: waarom voel ik mij zo? Is er iets mis? Weet dat het is heel normaal om gemengde gevoelens te ervaren in je kraamtijd. Je hebt veel meegemaakt en je lichaam moet herstellen en is hard aan het werk om je borstvoeding op gang te brengen. En dan heb je ook nog een stel hormonen die de boel flink ontregelen. Een aantal dagen na de bevalling krijgen veel moeders daardoor last van kraamtranen. Maar liefst 50 tot 80% van de vrouwen ervaart dit. Geef er dus maar lekker aan toe, praat erover met je partner, kraamverzorgende of een vriendin en weet dat de tranen vaak vanzelf weer verdwijnen.

Voel je daarbij niet schuldig, weet dat het erbij hoort en jouw emoties er mogen zijn. Er zijn ook vrouwen die helemaal geen kraamtranen en babyblues na de bevalling ervaren. Ook dat is normaal. Iedere moeder ervaart de kraamtijd op haar eigen manier, en de ‘roze wolk’ komt voor iedereen op een ander moment.

Lees ook: Tips bij kraamtranen en babyblues

Moeilijke start accepteren

Het kan ook zijn dat de eerste uren na je bevalling anders verlopen dan je gehoopt had, bijvoorbeeld door een plotselinge vroeggeboorte of doordat de conditie van je baby niet is zoals het hoort te zijn. Je hebt je misschien verheugd op het ‘gouden uurtje’, waarbij je huid-op-huid-contact maakt met je baby en jij en je kleintje elkaar rustig leren kennen. Als je bevalling anders loopt, zijn die eerste uren vaak gevuld met zorgen over je baby, in plaats van met genieten. Hoe lastig het ook is, probeer deze moeilijke start te accepteren. Praat erover met je partner, vrienden en familie. Zij kunnen je helpen moeilijke gebeurtenissen te verwerken en je net dat zetje geven om te accepteren hoe de situatie is, zodat je uiteindelijk kunt gaan genieten van je baby.

Heb je het gevoel dat het sombere gevoel nog lang blijft aanhouden? Of komen je klachten later terug? Dan is het goed om te kijken of er meer speelt, zoals een postnatale depressie of PMS/PMDD.

Doen: veel buidelen met je baby

Jouw baby heeft veel behoefte aan huid-op-huidcontact. Niet alleen direct na de geboorte, maar ook daarna. Buidelen heeft veel positieve effecten: het bevordert de hechting, het stimuleert de borstvoeding, het vermindert stress en het heeft een positief effect op de groei en ontwikkeling van je baby.

Bij buidelen of kangoeroeën wordt je baby met alleen een luier aan, op jouw huid gelegd met een omslagdoek over hem heen. Het is de ideale manier om de overgang van warme baarmoeder naar de wereld erbuiten te verzachten. Door huid-op-huidcontact wordt je kind rustiger en zijn hartslag wordt regelmatiger. Daarnaast daalt zijn bloeddruk en verbetert de vertering van voedsel. Hierdoor verbruikt je baby minder energie en groeit hij beter.

Hoe ervaren andere moeders de kraamweek?

Iedere moeder ervaart haar kraamweek anders. Op de redactie stromen er regelmatig persoonlijke verhalen binnen, waarbij moeders eerlijk vertellen hoe zij hun eerste week ervaren hebben. Nieuwsgierig? We hebben er een aantal voor je op een rij gezet.

• Bianca: ‘Een roze wolk? Niet hier …’
• Nadia: ‘Deze 5 dingen over de kraamweek wist ik niet’
• Naomi: Mijn kraamverzorgende was de heldin van de kraamweek
• Isolde: ‘Had ik mij maar beter voorbereid’
• Stèfanie: ‘Ik zat bij mijn tweede kind absoluut niet op een roze wolk’

Ontdek meer tips en adviezen van deskundige Barbara de Ruiter.