Wat is een fopspeen?

Een fopspeen bestaat uit een zuiggedeelte en een schildje. Het zuiggedeelte is gemaakt van rubber of siliconen. Het rubberen of harde schildje voorkomt dat je baby ‘m per ongeluk inslikt.

Waarom een fopspeen?

Een baby heeft een grote zuigbehoefte. Maar je kunt (of wilt) hem niet altijd de borst of een flesje geven. De fopspeen is dan een handige vervanging. Zuigen op een speentje kan je baby kalmeren en troosten. Het helpt onrustige baby’s om zich meer comfortabel te voelen. De fopspeen biedt een aantal voordelen. Hieronder vind je een overzicht.

• Troost bieden

Om je baby te troosten, kun je hem bij je dragen, wiegen en zingen. Als dit niet helpt, dan kan zuigen in de vorm van een fopspeen troost geven als je baby onrustig is of zich niet fijn voelt. Een fopspeen kan baby’s het gevoel voor comfort en veiligheid geven, hierdoor is het makkelijker om te ontspannen of in slaap te vallen.

• Pijn verlichten

Fopspenen kunnen een bron van verlichting zijn voor baby’s die last hebben van doorkomende tandjes of als ze net vaccinaties hebben gehad. De zachte zuigbeweging leidt ze af van het ongemak en biedt troost tijdens ongemakkelijke situaties.

• Activeert de zuigreflex

Baby’s hebben een sterke behoefte om te zuigen, ook naast de voedingsmomenten. Fopspenen kunnen een oplossing zijn om hun natuurlijke reflexen op elk moment te kalmeren.

• Hulpmiddel bij het slapen

De ene baby slaapt makkelijk, andere kleintjes hebben hier wat meer moeite mee. Het ontspannende effect van een speentje kan helpen om je baby in slaap te sussen.

• Minder kans op wiegendood

Verschillende studies wijzen uit dat een fopspeen de kans op wiegendood vermindert. De theorie is dat zuigen de ontwikkeling van de mond- en kaakspieren stimuleert, waardoor de tong meer naar voren staat en de luchtweg vrij blijft. Speenzuigers slapen ook minder diep, draaien minder in bed en leren eerder hun hoofdje opzij te draaien. Anders drukt de speen in hun gezichtje. Dit verkleint de kans dat je baby met zijn neus en mond tegen het matras ligt. Er wordt op dit moment nog aanvullend onderzoek gedaan.

• Alternatief voor duimzuigen

Duimzuigen zorgt er op den duur voor dat de kaakstand blijvend verandert en heeft dus gevolgen voor het volwassen gebit. Bij de speen is dit maar tijdelijk, omdat hij minder druk geeft op de tandjes. Als je je baby een speentje geeft, dan kun je dit makkelijker afleren. Speenzuigen heeft daarom geen effect op het uiteindelijke gebit en is bovendien makkelijker af te leren dan duimzuigen.

Ook wordt de fopspeen in ziekenhuizen gebruikt bij te vroeg geboren baby’s of baby’s met startproblemen. Het zuigen stimuleert de zuigreflex, bevredigt de zuigbehoefte en helpt baby’s, bijvoorbeeld bij sondevoedingen, om het zuigen met een volle maag te associëren. Baby’s die in het ziekenhuis verblijven, hebben vaak meer stress. Ook hierbij biedt een fopspeen meer comfort.

De speen die past bij iedere baby

Ken je de fopspenen van het Deense kwaliteitsmerk BIBS al? Ze zijn gemaakt van natuurrubber of van siliconen, waardoor de speen vormt naar de mond van je baby. Je hebt de keuze uit verschillende vormen: van rond tot anatomisch. BIBS spenen zijn 100% veilig, hebben een stijlvol designs en zijn verkrijgbaar in talloze kleuren.

Ontdek BIBS

Verschil tussen speen en zuigen op duim of vingers

Sommige baby’s weten na de geboorte meteen hun duimpje te vinden of sabbelen op hun vingers. Ze doen dit om dezelfde redenen als waarvoor het fopspeentje is bedoeld. Is het verstandig om het zuigen op het duimpje of vingers te vervangen door een speentje? Het korte antwoord is ‘ja’. Want je baby heeft altijd zijn duimpje bij zich en kan er dus ook altijd op zuigen. Geef je de fopspeen, dan ben jij degene die bepaalt wanneer en hoe lang je kind erop zuigt. Bovendien geeft de fopspeen minder druk op het gebit en de kaken dan een duim. En is het gebruik van een fopspeen makkelijker af te leren dan duimen.

Vanaf welke leeftijd fopspeen gebruiken?

Je kunt een fopspeentje vanaf de geboorte gebruiken of later pas aanbieden. Als je borstvoeding geeft, start dan twee weken na de geboorte met het fopspeentje als dit voor jou en je baby een goede aanvulling is op de zuigbehoefte. Naarmate je baby groeit is het belangrijk om in de gaten te houden dat je op tijd een grotere maat speen geeft.

Silicone of latex (natuur)rubber fopspenen

Fopspenen zijn gemaakt van siliconen van latex (natuur)rubber. Siliconen speentjes zijn stevig en kunnen meer druk uitoefenen op de kaken en het gehemelte. Dit soort speentjes scheurt minder snel. Een (natuur)rubber speentje is zachter en kan vervormen. Door te zuigen kan de speen iets groter worden en zich naar het mondje vormen. Hierdoor is er minder druk op het gehemelte en minder effect op de stand van de kaken en tandjes. Spenen die gemaakt zijn van 100% natuurlijk rubber, bevatten geen stoffen in die je niet in een speentje wilt hebben, zoals BPA. Bij BIBS heb je de keuze tussen silicone en natuurlijk latex rubber. Kies voor jezelf wat je voorkeur heeft.

Een tabel met de verschillen in materiaal

Waarom is een BPA-vrije speen belangrijk?

Let erop dat de fopspeen van jouw keuze BPA-vrij is of dat er ‘Bisphenol A 0%’ op de verpakking staat . Bisfenol A (BPA) is chemische synthetische stof die werkt zoals het hormoon oestrogeen. Het verstoort de natuurlijke hormoonbalans in het lichaam. BPA komt voor in onder andere verpakkingsmateriaal van voedsel (hard plastic), bouwmaterialen, elektronica, plastic flessen en speelgoed. In kleine hoeveelheden kan het in ons voedsel terecht komen. Ook via moedermelk kunnen kinderen BPA binnenkrijgen. Baby’s, jonge en zelfs ongeboren kinderen zijn gevoeliger voor de effecten van BPA, omdat hun lichaam zich nog sterk ontwikkelt. Het is belangrijk dat de blootstelling aan BPA voor zwangeren, vrouwen die borstvoeding geven, pasgeborenen en jonge kinderen zo laag mogelijk is. BIBS spenen zijn volledig vrij van BPA, PVC en ftalaten. Ook de schildjes van al hun fopspenen zijn gemaakt van 100% food-safe materiaal (polypropyleen).

Soorten fopspenen

Voor elke leeftijdsfase is er een geschikt speentje. Bij BIBS hebben ze vier maten;

• Onesize: 0+ maanden
• Size 1: 0+ maanden
• Size 2: 6+ maanden
• Size 3: 18+ maanden

De verschillen zitten vooral in de grootte van het speengedeelte in de mond, maar ook verschillen de spenen in vorm en van schildje. Om de beste speen te vinden kun je experimenteren met verschillende speenvormen om te zien hoe je baby reageert. Als je baby begint te huilen, ongemakkelijk lijkt of de fopspeen uitspuugt is dat een teken dat die fopspeen niet de juiste match is. Probeer dan een andere speen.

Anatomische speen

De anatomische fopspeen is erop gericht om de mondmotoriek extra te stimuleren. Deze speen heeft een bolle en een platte kant, waardoor je baby meer grip heeft en het speentje beter in de mond kan houden. Terwijl het ronde hoofd de natuurlijke zuigtechniek ondersteunt, maakt de afgeplatte onderkant een zachte tongplaatsing mogelijk die een gemiddelde hoeveelheid mondkracht vereist. De dental speen heeft een platte, schuin aflopende vorm. Daardoor valt hij minder snel uit het mondje van je baby. Tandartsen noemen deze speen het meest tandvriendelijk.

Ronde speentje (kersspeen)

Het ronde speentje, ook kersspeen genoemd, is ideaal voor baby’s die borstvoeding krijgen. Het speentje heeft ronde top, ofwel tepelvorm, die je baby herkent en makkelijk accepteert. De vertrouwde tongplaatsing en zuigtechniek kunnen helpen bij het voorkomen van tepelverwarring, en het vereist meer mondkracht dan andere speenvormen.

Symmetrische speen

De platte, symmetrische speen heeft een dunne schacht. Dit minimaliseert de ruimte tussen de boven- en onderkaak en zorgt hiermee voor een vrije tongbeweging. Het symmetrische ontwerp zorgt altijd voor een juiste pasvorm en ondersteunt een zuigtechniek die een minimale hoeveelheid mondkracht vereist.

Schildopties

Schildjes, het buitenste deel van de fopspeen waaraan de speen is bevestigd, heb je in verschillende vormen en maten. Probeer zelf uit wat past bij jouw baby. De twee meest voorkomende vormen zijn:

• Brede schilden: deze schilden buigen zachtjes naar de mond en zorgen voor een veilige pasvorm die vereist is als je kleintje wat minder hard zuigt. Brede schilden hebben wat meer ruimte voor de neus van je kind.

• Ronde schilden: deze schilden buigen iets weg van de mond, waardoor de mond van je kind eromheen minder vochtig is, wat huidirritatie kan voorkomen.

Welke fopspeen past bij de leeftijd van je kind?

Kies altijd een fopspeen die past bij de leeftijd van je kind. Dit kan je zien op de verpakking. Zo zijn er newborn speentjes voor de allerkleinsten, spenen voor 6+ maanden en speentjes vanaf 1 jaar met meer afgeplatte zuigvorm, om de mondmotoriek te stimuleren.

Welke speen voor premature baby?

Te vroeg geboren baby’s hebben een grote zuigbehoefte. Maar reguliere spenen zijn vaak te groot en zwaar voor deze kleintjes. Prematuur fopspeentjes zijn specifiek ontwikkeld voor vroeggeboren baby’s en wegen de helft van andere fopspeentjes. Ze zijn gevormd naar kleinere gezichtjes en kunnen goed worden gecombineerd met eventuele neusslangetjes en andere apparatuur.

Welke speen blijft het best in het mondje zitten?

Je kind bepaalt zelf welk speentje hij het prettigste vindt. Over het algemeen blijft een dental speentje beter in het mondje zitten. Een speen met natuurlijke (ronde) vorm wordt doorgaans makkelijker geaccepteerd.

Slapen met een fopspeen

De fopspeen zou het risico op wiegendood verminderen. Er wordt nog nader onderzoek gedaan naar de relatie tussen fopspeengebruik en de volgende effecten hiervan.

• Een kind met fopspeen ligt minder snel met neus en mond op het matras. Hij leert sneller het hoofdje opzij te draaien, omdat de speen anders in het gezichtje drukt.

• Het zuigen stimuleert de spierontwikkeling in mond en kaak. De tong komt hierdoor meer naar voren te staan. Dit houdt de luchtwegen vrij.

• Met een fopspeen ademt een kind door de neus. Het zal daardoor minder snel onder het beddengoed raken, omdat het de neus wil vrijhouden.

• Kinderen met een fopspeen draaien minder in bed.

Hoe een natuurrubbere fopspeen schoonmaken?

Baby’s hebben een kwetsbaar immuunsysteem en daarom is het essentieel om ze te beschermen tegen schimmels, bacteriën en virussen die zich gemakkelijk aan fopspenen kunnen hechten. Zorg ervoor dat je nieuwe fopspenen altijd steriliseert voor je ze gebruikt. En herhaal dit daarna regelmatig.

Steriliseren (vóór het eerste gebruik)

1. Plaats de fopspenen voorzichtig in een pan met kokend water en laat ongeveer vijf minuten weken
2. Verwijder de fopspenen en laat ze drogen op een schone handdoek.
3. Knijp overtollig water uit het nippelventiel.
4. Zorg ervoor dat de fopspeen volledig is afgekoeld, voordat je hem aan je baby geeft.

Kokend water in een kom

Na de eerste sterilisatie via de kookmethode in een pan, kun je de fopspenen ook in een schone, hittebestendige kom plaatsen. Giet er voldoende kokend water overheen en laat gedurende vijf minuten weken.

Steriliseren in de magnetron

Siliconen fopspenen kunnen hogere temperaturen verdragen dan latex van natuurlijk rubber en kunnen daarom in 60 seconden in de magnetron worden gesteriliseerd. Controleer of de instellingen maximaal 800 W, 100 °C zijn en plaats de fopspenen in een kom met water of een speciaal sterilisatiezakje of -bakje. Plaats de speen niet los in de magnetron.

Frequentie

Voor de gezondheid van je baby is het belangrijk om regelmatig de fopspenen te reinigen, maar je moet ook niet overdrijven. Teveel hitte kan schadelijk zijn voor de speen. Een algemene aanbeveling is om de fopspenen dagelijks in een kom kokend water te leggen of te steriliseren in de magnetron. Een ander idee is om de speentjes te roteren zodat je baby niet steeds dezelfde speen gebruikt. Controleer altijd de verpakking voor de instructies van de fabrikant, het kan zijn dat zij een bepaalde reinigingsmethode aanraden of juist afraden.

Wanneer fopspeen vervangen?

In principe vervang je een fopspeen elke vier tot zes weken. Controleer in de tussentijd of er geen scheurtjes of andere beschadigingen in zitten. Trek even aan het zuiggedeelte en je ziet het snel genoeg. Controleer ook of de speen veranderd is qua vorm, structuur of qua grootte. Beschadigingen kunnen ontstaan door te lang gebruik, uitdroging of juist door speeksel. Is dit het geval? Vervang de speen dan meteen. Als je baby tandjes krijgt, is het belangrijk om de fopspenen vaker te checken. Is je baby een bijtertje? Geef dan een bijtring.

Tips voor kopen fopspeen

Wil je een fopspeentje kopen, let dan op de volgende aankooptips.

• Juiste maat Kijk goed naar de leeftijdsindicatie op de verpakking. De lengte van het zuiggedeelte hoort niet te lang te zijn en te diep in het mondje te komen.
• Kwaliteit De speen wordt vaak gebruikt, dus het is belangrijk dat hij zorgvuldig is gemaakt. Spenen die snel kapot gaan, werken niet, maar zijn ook gevaarlijk voor je baby.
• Materiaal Kies je voor een (natuur)rubberen speen of een siliconen speen? Aan jou (en je baby) de keuze. Zorg in elk geval dat de fopspeen BPA (Bisfenol A)-vrij is.
• Ventilatiegaatjes Door een speen te kiezen met ventilatiegaten zorg je ervoor dat je kind nog steeds kan ademen, mocht de speen, in een zeldzaam geval, vast komen te zitten in zijn mond.
• Met of zonder ring Een speen zonder ring is handig voor het slapen (comfortabeler). Aan een speen met ring kun je een knuffeldoekje of speenkoord vastmaken. Laat je kind nooit alleen met een speen waar een speenkoord aanzit om onveilige situaties te voorkomen.