Wanneer prematuur?

Als je baby voor 37 weken zwangerschap al geboren wordt, dan spreken we van een vroeggeboorte, oftewel een prematuur geboren baby. Van alle kinderen wordt 7 tot 8% voor de 37e zwangerschapsweek geboren. Als je baby voor de 32 weken zwangerschap wordt geboren, dan spreken we van een ernstige vroeggeboorte. Er zijn verschillende oorzaken voor een vroeggeboorte, zoals vroegtijdig gebroken vliezen of weeën. Ook kan het zijn dat besloten wordt om je baby eerder geboren te laten worden vanwege complicaties bij jou of de baby.

Mogelijk oorzaken vroeggeboorte

Ongeveer 7% van de baby’s in Nederland worden prematuur geboren, dat wil zeggen vóór de 37e week van de zwangerschap. Het exacte aantal prematuur geboren baby’s kan van jaar tot jaar variëren en wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder de gezondheidszorg en medische voorzieningen. Andere mogelijke oorzaken kunnen zijn:

• Infectie
• Koorts
• Pre-eclampsie of HELLP-syndroom
• Te vroeg gebroken vliezen
• Vroege weeënactiviteit
• Bloedverlies
• Placentacomplicaties
• Overgewicht
• Roken
• Groeivertraging bij je baby
• Afwijking bij je baby

Behandeling (dreigende) vroeggeboorte

Van alle vroeggeboortes treedt 80% spontaan op en de overige 20% wordt kunstmatig opgewekt. Het kan nodig zijn om vroegtijdig in te grijpen doordat je baby achterblijft in groei of wanneer het met jou niet goed gaat door bijvoorbeeld pre-eclampsie. Er wordt continu een afweging gemaakt wat het beste is voor jou en je baby. Daarbij wordt gekeken naar de duur van je zwangerschap, de conditie van jou en je baby en de mate van ontsluiting. Indien mogelijk krijg je weeënremmers om de bevalling uit te stellen. Ook kun je longrijping - corticosteroïden - toegediend krijgen; deze zorgen voor een snellere rijping van longen en andere organen bij je baby.

Lees ook: “Mijn meisje woog 570 gram tijdens de geboorte.” De dochter van Kayleigh werd met 27 weken te vroeg geboren. Lees hier haar complete verhaal.

De neonatologieafdeling en NICU

Pasgeboren baby’s die intensieve medische zorg nodig hebben, worden vaak in een speciale ruimte van het ziekenhuis geplaatst die de neonatale intensive care unit (NICU) wordt genoemd. De NICU beschikt over geavanceerde technologie en getrainde zorgverleners om speciale zorg te bieden aan de allerkleinste patiëntjes. Sommige ziekenhuizen hebben echter geen eigen NICU en baby’s moeten naar een ander ziekenhuis worden overgebracht voor intensieve zorg.

De geboorte van een zieke of premature baby kan voor elke ouder onverwacht zijn en de NICU kan overweldigend lijken. In deze informatie leer je waarom een baby in de NICU kan worden opgenomen en krijg je inzicht in de procedures die nodig kunnen zijn voor de verzorging van je baby.

De couveuse

Couveuses zijn een essentieel onderdeel van de NICU en worden gecombineerd met andere apparatuur en procedures om baby’s die extra ondersteuning nodig hebben te voorzien van een optimale omgeving en voortdurende monitoring.

Je kunt ze zien als een soort tweede baarmoeder die speciaal is ontworpen om baby’s te beschermen en de ideale omstandigheden te bieden voor hun ontwikkeling. Premature baby’s hebben vaak extra tijd nodig om hun longen en andere vitale organen volledig te ontwikkelen. Ze kunnen zo gevoelig zijn dat normaal licht en geluid schade kunnen veroorzaken.

Bovendien hebben extreem vroeggeboren baby’s niet genoeg vet onder hun huid ontwikkeld om zichzelf warm te houden, dus hebben ze hulp nodig om een comfortabele lichaamstemperatuur te behouden.

Na de geboorte

Na de geboorte bekijken de artsen direct hoe het met je baby gaat; is je kind gezond of is de situatie zorgwekkend? In de meeste gevallen is het nodig dat je kind de couveuse ingaat. Vaak verblijft je baby daar langere tijd, afhankelijk van hoeveel weken te vroeg hij geboren is.

Complicaties prematuur

Niet alle premature baby’s ondervinden gezondheidsproblemen, maar vroeggeboorte kan zowel op korte als lange termijn medische uitdagingen met zich meebrengen. Over het algemeen geldt: hoe vroeger de geboorte plaatsvindt, hoe groter het risico op complicaties. Daarnaast speelt het geboortegewicht een cruciale rol. Terwijl sommige problemen direct na de geboorte merkbaar zijn, kunnen andere zich pas later manifesteren.

Korte termijn complicaties bij vroeggeboorte omvatten:

• Ademhalingsproblemen: Premature baby’s kunnen moeite hebben met ademhalen vanwege onvolgroeide longen. Sommigen hebben behandeling nodig voor het ademnoodsyndroom. -Hartproblemen: Veelvoorkomende hartproblemen zijn de ‘patent ductus arteriosus’ (PDA) en lage bloeddruk, die behandeling vereisen. Patent ductus arteriosus (PDA) is een hartafwijking waarbij de normale verbinding tussen de longslagader en de lichaamsslagader bij een baby open blijft, wat de normale bloedcirculatie verstoort.
• Hersenproblemen: Het risico op een hersenbloeding neemt toe bij vroeggeboorte. Dit kan blijvend hersenletsel veroorzaken.
• Problemen met temperatuurregeling: Premature baby’s kunnen moeite hebben om hun lichaamstemperatuur te behouden, wat kan leiden tot onderkoeling. Kleine premature baby’s hebben vaak extra warmte nodig.
• Spijsverteringsproblemen: Het spijsverteringsstelsel van premature baby’s is vaak onvoldoende ontwikkeld, wat tot aandoeningen zoals necrotiserende enterocolitis (NEC) kan leiden.
• Bloedproblemen: Premature baby’s lopen risico op bloedarmoede en geelzucht, waarvoor soms behandeling nodig is.
• Stofwisselingsproblemen: Vroeggeboren baby’s kunnen problemen hebben met hun stofwisseling, waaronder een laag bloedsuikergehalte.
• Immuunsysteemproblemen: Het onvolgroeide immuunsysteem van premature baby’s maakt hen vatbaarder voor infecties, waaronder sepsis.

Op de lange termijn kunnen vroeggeboorten leiden tot diverse gezondheidsproblemen, waaronder:

• Cerebrale parese: Deze aandoeningengroep kan problemen met beweging, spierspanning en houding veroorzaken, en kan ontstaan door infecties, slechte doorbloeding of hersenletsel tijdens de zwangerschap of kort na de geboorte.
• Leerproblemen: Kinderen die te vroeg geboren zijn, lopen een verhoogd risico op leerachterstanden in vergelijking met voldragen baby’s.
• Gezichtsproblemen: Vroeggeboren baby’s kunnen last krijgen van retinopathie van vroeggeboorte, een aandoening waarbij abnormale bloedvaten het netvlies beschadigen, wat in sommige gevallen kan leiden tot blindheid.
• Gehoorproblemen: Gehoorverlies komt vaker voor bij premature baby’s, en daarom moeten alle pasgeborenen een gehoortest ondergaan voordat ze het ziekenhuis verlaten.
• Gebitsproblemen: Premature baby’s hebben een hoger risico op tandglazuurdefecten, vooral bij extreem vroeggeborenen.
• Gedrags- en geestelijke gezondheidsproblemen: Te vroeg geboren kinderen lopen mogelijk een groter risico op mentale gezondheidsproblemen en ontwikkelingsachterstanden.

Aanhoudende gezondheidsproblemen: Premature baby’s hebben meer kans op langdurige gezondheidsproblemen, waaronder ziektes, astma, voedingsproblemen en een verhoogd risico op wiegendood (SIDS), waarbij een kind onverklaarbaar overlijdt, meestal tijdens de slaap.

Gelukkig gaat het ook vaak gewoon goed en gaan baby’s na een couveuseperiode zonder complicaties naar huis. Dit heeft ook alles te maken met de zwangerschapsduur; een baby geboren met 28 weken heeft een andere weg af te leggen dan een baby geboren met 35 weken

Hoe lang blijft een prematuur in het ziekenhuis?

Hoe lang een prematuur in het ziekenhuis blijft, hangt af van factoren zoals hoe vroeg ze zijn geboren, hun gezondheid en eventuele complicaties. Sommige prematuur geboren baby’s zijn er maar even, terwijl anderen weken of zelfs maanden in de NICU doorbrengen. Het zorgteam van artsen en verpleegkundigen houdt de baby nauwlettend in de gaten en bepaalt wanneer het veilig is om naar huis te gaan. Het ziekenhuisverblijf kan sterk variëren per baby, maar de zorg die ze krijgen is essentieel voor hun gezondheid en ontwikkeling.

Kenmerken van een premature baby

• Het eerste dat opvalt, is natuurlijk hoe klein je baby is. Dat hangt uiteraard af van de zwangerschapsduur en de groei van je kleine in de buik. Het hoofd ziet er daarentegen groot uit vergeleken met de romp.

• De huid is dun en bijna doorzichtig. Onderliggende bloedvaten, spieren en vooral ribben zijn duidelijk zichtbaar. De huidskleur varieert al naargelang de toestand van je baby (roze, blauw, grauw, geel). Opvallend bij extreem vroeggeborenen is het laagje fijn donshaar (lanugo), vooral op de schouders, rugje en armpjes.

• Premature baby’s zien er slap uit. Dit komt doordat de spieren en zenuwen nog niet zijn volgroeid. Ook maken ze vaak ongecontroleerde, schokkende bewegingen, ‘fladderen’ genaamd.

• Een prematuur geboren baby heeft wel degelijk een zuigreflex, het is belangrijk om dit met een speentje te stimuleren. Echt drinken gaat pas vanaf 32 weken (zwangerschap), maar dan nog gaat dit erg moeizaam omdat snel nog het teveel energie kost voor je baby.

Je baby kan milde symptomen van vroeggeboorte vertonen, maar in sommige gevallen kunnen er ook ernstigere gezondheidsproblemen optreden.

Enkele indicatoren van vroeggeboorte zijn onder andere:

• Kleiner formaat met een relatief groter hoofd ten opzichte van het lichaam.
• Kenmerken die scherper en minder rond zijn dan die van een voldragen baby vanwege een tekort aan vetopslagcellen.
• Fijn haar dat een groot deel van het lichaam bedekt.
• Een lage lichaamstemperatuur, vooral kort na de geboorte in de verloskamer.
• Ademhalingsproblemen.
• Voedingsproblemen.

Moeilijke tijd

Veel ouders ervaren de periode rondom de vroeggeboorte van hun baby als heftig. Vaak kom je van het ene op het andere moment in een veel te vroege bevalling terecht of word je plotseling ernstig ziek. Na de geboorte moet je baby meteen gecontroleerd worden door de kinderarts, waardoor je misschien wel de eerste belangrijke momenten hebt gemist. Je maakt je zorgen om je baby en je brengt weken in het ziekenhuis door, inclusief je kraamweek. Kortom, het verloopt allemaal anders dan je van tevoren gehoopt had.

Meestal wordt er verwacht dat je als nieuwe moeder dolblij en gelukkig bent, waardoor je misschien wel schuldgevoelens hebt als je je helemaal niet zo blij voelt. Weet dat je niet de enige bent. Een aanzienlijk aantal moeders van een te vroeg geboren kind ontwikkelt een posttraumatische stressstoornis (PTSS) of een postnatale depressie. Heb je het gevoel dat het niet goed gaat met je of het vermoeden dat je een trauma hebt opgelopen, trek dan aan de bel. Ga in gesprek met je partner, familie, huisarts en het ziekenhuis. Zo vergroot je het begrip van de mensen om je heen en kun je de juiste hulp vinden. Het is niet jouw schuld en je bent zeker niet alleen!

Wil je meer weten over vroeggeboorte en prematuur geboren baby’s of zoek je contact met andere couveuseouders? Kijk dan op couveuseouders.nl.