Wat zijn de symptomen van hand-, voet- en mondziekte?

De eerste tekenen van hand-, voet- en mondziekte kunnen zijn:

• Een zere keel
• Een hoge temperatuur
• Niet willen eten

Hand-, voet- en mondziekte wordt gekenmerkt door kleine (2-5 mm. grote) blaasjes in de mond die vrij makkelijk stuk gaan en dus kleine oppervlakkige beschadigingen van het slijmvlies veroorzaken. De afwijkingen lijken in de mond vaak op aften. Deze plekken in de mond zijn vaak pijnlijk en bemoeilijken het eten en drinken wanneer ze in grote aantallen voorkomen.

Gevolgen

Kort nadat de plekken in de mond zijn verschenen, ontstaan kleine blaasjes op de handpalmen en voetzolen (in aantal variërend van vijf tot meer dan 100). Eerst verschijnen kleine rode vlekjes die verder uitgroeien tot kleine blaasjes met een rood randje eromheen. De blaasjes zijn vaak pijnlijk. Uiteindelijk verdwijnen alle blaasjes weer na ongeveer één week zonder littekenvorming. Ze vervellen vaak en laten een zweer achter, een pijnlijke plek met een roodachtige onderkant. De voetzolen en handpalmen kunnen uitslag vertonen die eruit kunnen zien als platte rode vlekken of rode blaren.

Symptomen

De symptomen van hand-, voet- en mondziekte zijn meestal hetzelfde bij volwassenen en kinderen, maar kunnen erger zijn bij baby’s en kinderen onder de 5 jaar. Vooral jonge kinderen (tot 10 jaar) zijn gevoelig voor het ontwikkelen van hand-, voet- en mondziekte. Kinderen in de kinderopvang zijn extra kwetsbaar omdat de infectie zich daar makkelijk verspreidt. De aandoening is zeer besmettelijk en wordt daarom vaak in kleine epidemieën in de zomermaanden.

Je kind kan ook de volgende symptomen hebben:

• Koorts, spierpijn of andere griepachtige symptomen
• Prikkelbaar of kieskeurig zijn of meer slapen dan normaal
• Beginnen te kwijlen (door pijnlijk slikken)
• Alleen koude vloeistoffen willen drinken
• Buikpijn, braken of diarree hebben

Hoe de verspreiding van hand-, voet- en mondziekte voorkomen

Hand-, voet- en mondziekte wordt gemakkelijk doorgegeven aan andere mensen. Je kunt het meer dan eens krijgen. Het wordt verspreid via:

• Hoesten
• Niezen
• Ontlasting
• Vocht in de blaren.
• Speeksel

Je kunt de ziekte al verspreiden vanaf een paar dagen voordat je symptomen hebt, maar de kans dat je de ziekte op anderen overdraagt is het grootst in de eerste 5 dagen na het begin van de symptomen.

Om het risico op het verspreiden van hand-, voet- en mondziekte te verminderen:

• Laat je kind vaak zijn handen wassen met water en zeep en ook die van jezelf
• Gebruik tissues wanneer je kind hoest of niest
• Gooi gebruikte tissues zo snel mogelijk weg
• Deel geen handdoeken of huishoudelijke artikelen zoals kopjes of bestek
• Was beddengoed of kleding die besmet kunnen zijn afzonderlijk op een hete was

Hoe hand-, voet- en mondziekte behandelen?

Hand- voet- en mondziekte is meestal een lichte ziekte. Het veroorzaakt meestal alleen koorts en milde symptomen gedurende een paar dagen. Heeft je kind er erge last van, dan kun je je huisarts om een verdovende zalf vragen. Doorgaans geneest het spontaan; maak je je zorgen, raadpleeg dan ook je huisarts.

Het is een virale infectie die zelden verdere complicaties veroorzaakt. Antibiotica werken niet tegen virussen en worden niet gegeven aan kinderen. Het gaat vaak vanzelf over, maar er zijn manieren waarop je je kind thuis kunt verzorgen:

• Als je kind pijn heeft of zich ongemakkelijk voelt, geef dan pijnstilling die past bij de leeftijd van je kind, zoals kinderparacetamol. Geef geen aspirine.
• Geef je kind regelmatig slokjes water om uitdroging te voorkomen.
• Laat blaren op natuurlijke wijze drogen. Prik of knijp ze niet door.
• Als je kind onwel is met koorts en een huiduitslag (kleine felrode of paarse vlekjes of onverklaarbare blauwe plekken) die niet verkleurt (bloost) als je erop drukt, kan dit een teken zijn van een meningokokkeninfectie.

Wanneer naar de huisarts gaan?

• Je kind kan niet normaal drinken waardoor hij uitgedroogd kan raken.
• Je kind is niet alert en reageert niet.
• De koorts van je kind houdt langer dan 3 dagen aan.
• De symptomen verbeteren niet na 10 dagen.
• Je kind heeft een verzwakt immuunsysteem.
• De symptomen zijn ernstig.
• Je kind is erg jong, vooral jonger dan 6 maanden.

Hand-, voet- en mondziekte tijdens de zwangerschap

Hoewel er meestal geen risico is voor de zwangerschap of de baby, kun je het beste nauw contact vermijden met een kind of volwassen die hand-, voet- en mondziekte heeft.

Dit komt omdat:

• Het hebben van een hoge temperatuur tijdens de eerste 3 maanden van de zwangerschap kan leiden tot een miskraam, hoewel dit zeer zeldzaam is
• Het krijgen van hand-, voet- en mondziekte kort voor de bevalling kan betekenen dat je baby geboren wordt met een milde versie ervan.
• Spreek met je huisarts of verloskundige als je in contact bent geweest met iemand met hand-, voet- en mondziekte.