Wat is de 5S-methode?

De 5S-methode is in het leven geroepen door de Amerikaanse kinderarts Harvey Karp als kalmeringsstrategie voor (huil)baby’s. Met de 5S-methode boots je het leven in de baarmoeder zo goed mogelijk na. Voor je baby is je baarmoeder tenslotte negen maanden lang zijn vertrouwde omgeving geweest. Je kleintje werd daar omringd door geluiden, beweging en geborgenheid.

Volgens dr. Harvey Karp ervaart je baby de eerste drie maanden buiten de baarmoeder als het vierde trimester van de zwangerschap. De hersenen en het zenuwstelsel moeten nog rijpen en je baby leeft dan nog voornamelijk vanuit reflexen. Je kleintje komt na de geboorte in een compleet andere wereld terecht, wat vaak leidt tot onrust en (veel) huilen. De 5S-methode helpt om deze overgang soepeler te laten verlopen door vijf specifieke handelingen toe te passen in de eerste drie maanden na de geboorte.

De 5S-en uitgelegd: zo werkt het

De 5S-methode bestaat uit vijf stappen, elk beginnend met de letter ‘S’. Hieronder leggen we uit wat elke S betekent en hoe je het kunt toepassen op je baby.

1. Swaddling (Inbakeren)

Inbakeren houdt in dat je je baby strak in een doek wikkelt, waardoor het zich veilig en geborgen voelt. Het lijkt op de fysieke beperking die de baby in de baarmoeder ervoer en helpt om tot rust te komen. Inbakeren voorkomt ook dat je baby zichzelf wakker schrikt door plotselinge bewegingen, zoals bij het Moro-reflex, ook wel het schrikreflex genoemd. Overleg voordat je begint met inbakeren altijd eerst met een deskundige of het consultatiebureau.

2. Side-position (Buik- of zijligging)

Baby’s voelen zich vaak prettiger als ze op hun zij of buik liggen, omdat ze in de baarmoeder ook niet op hun rug lagen. Deze positie kan helpen om kalmerende reflexen te activeren. Let wel op: leg je baby nooit zonder toezicht in deze positie om wiegendood te voorkomen. Als je baby in slaap valt op de buik of zij, draai het dan voorzichtig op de rug zodra je het neerlegt.

3. Shushing (Sussen)

In de baarmoeder hoort een baby constant geluiden, zoals het kloppen van het hart en het ruisen van bloed. Deze geluiden zijn verrassend luid. Het sussen, of het nabootsen van deze geluiden, werkt daarom rustgevend. Je kunt zelf sussen door ‘Sshhh’ te zeggen. Blijf dit herhalen tot je baby rustig is. Ook kun je gebruikmaken van white noise via apparaten en apps die dit geluid kunnen nabootsen.

4. Swinging (Wiegen)

Ritmische bewegingen, zoals wiegen, bootsen de bewegingen na die een baby in de baarmoeder ervoer. Dit heeft een kalmerend effect. Wiegen is vooral in de eerste weken na de geboorte effectief. Na ongeveer 12 weken is het verstandig om het wiegen af te bouwen, zodat je baby niet afhankelijk wordt van deze beweging om in slaap te vallen.

5. Sucking (Zuigen)

Zuigen is een natuurlijke manier voor baby’s om zichzelf te kalmeren. In de baarmoeder kon een baby gemakkelijk op zijn of haar vingers zuigen. Buiten de baarmoeder is dat moeilijker, en daarom kan een fopspeen uitkomst bieden. Het zuigen aan een speen helpt de hartslag en bloeddruk te verlagen, wat bijdraagt aan ontspanning.

Voor welke leeftijd is de 5S-methode geschikt?

De 5S-methode is vooral geschikt voor de eerste drie maanden, ook wel het ‘vierde trimester’ genoemd. Je kunt de methode vanaf de geboorte toepassen. Het is wel belangrijk om te stoppen met inbakeren zodra je baby begint te rollen, omdat dit dan onveilig kan zijn. Wiegen is vooral in de eerste weken nuttig, daarna kun je beter overgaan op andere kalmerende technieken zoals sussen.

Overdag en ’s nachts voor het slapen

Je kunt de 5S-methode toepassen wanneer je baby moet slapen, zowel overdag als ’s nachts. Dit kan nuttig zijn als je baby slaapsignalen vertoont, zoals wegkijken, jengelen of in de oogjes wrijven. Het is ook effectief als je merkt dat de wakkertijd van je baby bijna voorbij is. De wakkertijd is de maximale tijd die een baby wakker kan zijn tussen de slaapjes door. Dit varieert per leeftijd.

Tabel: Gemiddelde wakkertijden van een baby

Wat als het niet werkt?

Als je baby ondanks de 5S-methode niet tot rust komt, kan het zijn dat je de wakkertijden of slaapsignalen niet goed hebt herkend. Oververmoeide baby’s zijn vaak moeilijker te kalmeren. Het kan ook zijn dat er medische oorzaken zijn voor de onrust, zoals reflux, allergieën of krampjes. Probeer de 5S-methode minimaal 7 tot 10 dagen uit, in combinatie met het bijhouden van de wakkertijden en slaapsignalen. Als je daarna nog steeds problemen ervaart, is het raadzaam om medisch advies in te winnen.

De 5S-methode kan een waardevol hulpmiddel zijn om je baby te helpen rust te vinden in de eerste maanden van zijn of haar leven. Door deze methode toe te passen, kun je een rustiger en beter slapend kind krijgen, wat bijdraagt aan het welzijn van zowel je baby als jezelf.

Lees ook: Slaapregressie bij je baby: wat kun je verwachten?