Taalontwikkeling stimuleren: praten tegen je baby

De eerste stap bestaat natuurlijk uit het praten tegen je baby. Hoe meer je tegen hem praat, hoe vertrouwder hij raakt met woorden en zinnen en hoe eerder hij hier betekenis in gaat ontdekken. Ook als je baby nog heel klein is, heeft dit al effect. Vaak vinden baby’s het ook gewoon prettig om naar je stem te luisteren. Die kennen ze natuurlijk nog uit de tijd van voor hun geboorte. Ze ervaren jouw woorden dan ook als troostend en geruststellend.

In het begin kan praten tegen je baby een beetje onwennig voelen. Weet je niet wat je moet zeggen? Begin gewoon met het benoemen van de dingen in zijn omgeving en van de handelingen die jullie samen verrichten. Je kunt je baby actief betrekken bij deze gesprekjes door hem tussentijds een aantal vragen te stellen. “Heb je zin om in bad te gaan? Het is zulk mooi weer buiten, wat vind jij? Zullen we een eindje gaan wandelen?” Kijk je baby aan als je hem een vraag stelt en wacht vervolgens eventjes op een antwoord. Zolang er niks komt, kun je zelf een antwoord geven. Er komt vanzelf een dag waarop je kind plotseling iets terug brabbelt.

Waarom is het belangrijk om tegen je baby te praten?

Door veel te praten tegen je baby stimuleer je ongemerkt de taalontwikkeling van je baby. Dit is zelfs afhankelijk van je opleidingsniveau. Hoogopgeleide ouders zeggen gemiddeld 2200 woorden per uur. Als hun kind de leeftijd van 3 jaar heeft bereikt, heeft hij een eigen woordenschat van 1100 woorden. Laagopgeleiden zeggen gemiddeld 1250 woorden per uur. Op dezelfde leeftijd heeft hun kind een woordenschat van 750 woorden. Dus ook al begrijpt je baby waarschijnlijk nog niks van wat je zegt, blijf tegen hem praten!

Praten mét je baby, niet tegen

Luisteren naar je baby is de tweede stap bij het stimuleren van de taalontwikkeling. Het is namelijk gebleken dat kinderen van ouders die daadwerkelijk mét hun kinderen praten, sneller leren praten dan kinderen van ouders die alleen maar tégen hun kinderen praten. Geef je kind dan ook altijd de gelegenheid om iets terug te zeggen. Las een pauze in voor alle kreetjes en geluidjes van je kind en reageer daar dan weer op. Probeer echt een gesprekje te voeren, ook al lacht je baby alleen of brabbelt hij onverstaanbare woorden of kreetjes. Al deze vormen van reactie zijn goed, want er vindt interactie plaats tussen jou en je baby.

Geluiden imiteren en hoge stem gebruiken

Je maakt het nog interessanter voor je baby als je zijn geluidjes imiteert. Daarmee geef je aan dat je ook echt met hem bezig bent en geïnteresseerd bent in de geluidjes die hij maakt. Als je de geluidjes van je kind imiteert, plaats je jezelf op zijn taalniveau. Dat kun je ook doen als hij wat ouder wordt en daadwerkelijk begint te praten. Je maakt het leren praten makkelijker voor je kind, door eenvoudige woorden en korte zinnen te gebruiken als je tegen hem praat. Blijf daarbij wel gewoon Nederlands spreken en verval niet in een speciaal babytaaltje. Hierdoor leert je kind niet wat een normale manier van praten is.

Wel helpt het vaak om je stem wat hoger te maken. Het is gebleken dat de meeste baby’s een hoge stem prettiger vinden dan een lage stem. Ook dit sluit beter aan op de belevingswereld van je baby. Daarnaast associeert je baby een hoge stem met gevoed en verzorgt worden, wat hem een comfortabel gevoel geeft. Als je zingt, gaat je stem vaak automatisch wat omhoog. Zingen met je baby heeft dan ook meestal een gunstig effect op zijn taalontwikkeling. Kleine kinderen zijn dol op liedjes en melodietjes.

De taalontwikkeling stimuleren met voorlezen

Voorlezen is ook een goede manier om de taalontwikkeling van je baby te stimuleren. Je baby vindt het fijn om samen een boekje te lezen, ook al krijgt hij nog maar weinig mee van het verhaal. Het is een momentje samen en maakt je baby rustig. Je kunt het voorlezen onderdeel laten worden van het avondritueel, zodat je baby rustig kan gaan slapen daarna. Wat oudere kinderen vinden het vaak erg leuk om naar een verhaaltje te luisteren, vooral als voor elk personage een ander stemmetje wordt gebruikt. Ook de plaatjes bij het verhaaltje zijn interessant.

• Als je baby ongeveer 3 maanden oud is, krijg je van de gemeente een waardebon voor een gratis koffertje met boeken van BoekStart. Dit kun je ophalen bij een bibliotheek bij jou in de buurt. Een mooie start om te gaan voorlezen aan je baby!

• Je baby zal een boekje in het begin vooral zien als voorwerp. Als je het voorlezen blijft herhalen, zal hij op een gegeven moment doorkrijgen wat het is en wat je ermee kunt doen.

• Je kunt gebruik maken van knisperboekjes, boekjes met geluiden of lapjes stof om aan te voelen. Veel baby’s vinden dat heel interessant! Als je kindje de leeftijd van 1 jaar heeft bereikt, kan je samen plaatjes aanwijzen en benoemen.

• Als je kindje eenmaal zover is dat hij weet wat een boek is, zal hij zelf boeken aan gaan wijzen. Hij weet nu dat eruit voorgelezen wordt en dat er plaatjes in staan, misschien heeft hij zelfs al een lievelingsboek. Je kan nu samen gaan praten over wat er gebeurt en wat jullie hebben gelezen. Doe-boekjes kunnen nu ook worden ingezet. Daarbij moeten ze bijvoorbeeld dingen tellen of kleuren aanwijzen.

• Als je kind richting de 4 jaar oud gaat en zich wat langer kan concentreren, kan je echt gaan voorlezen. Tijdens het voorlezen kan je de interactie stimuleren door ook eens een vraag stellen. De vraag kan bijvoorbeeld gaan over wat hij denkt dat er gaat gebeuren.

Ontdek WIJ Boekenplezier met Gratis welkomstpakket

Voorlezen is een fijne én leerzame manier om je kind liefdevolle aandacht te geven. Wist je dat kinderen die vaak zijn voorgelezen een grotere woordenschat hebben? De boekjes van WIJ Boekenplezier helpen je hierbij. Bestel het gratis welkomstpakket (excl. € 6,95 verzendkosten) en geniet, lees en ontdek!

Bestel nu het gratis welkomstpakket

Steeds meer woordjes: de spreekvaardigheid van je baby verbetert

Naarmate je kind ouder wordt en lezen en taalspelletjes een vast onderdeel van jullie dagelijkse rituelen zijn geworden, ga je langzamerhand merken dat de spreekvaardigheid van je kind verbetert. Je kind kent niet alleen steeds meer verschillende woordjes, maar gebruikt ze ook actief om aan te geven wat hij wil. Misschien probeert hij mee te doen met de liedjes en de versjes en vult hij zo nu en dan je zinnen aan, in zijn eigen brabbeltaaltje.

In dit stadium is het belangrijk dat je probeert om je kind niet te veel onder druk te zetten, maar het vooral leuk te houden. Ga bijvoorbeeld nooit zover dat je je kind dwingt om bepaalde woordjes te zeggen. Elk kind heeft zijn eigen ontwikkeling, dit komt vanzelf!

Wel of niet uitspraak verbeteren?

De eerste woordjes en zinnetjes van je kind zullen waarschijnlijk niet helemaal klinken zoals het hoort. De meeste kinderen hebben vooral moeite met de uitspraak van de medeklinkers. Ook vinden ze woorden vaak nog te lang en laten ze de laatste, of juist de eerste lettergrepen en klanken van woorden weg.

Je kunt zijn uitspraak het best zo subtiel mogelijk verbeteren, bijvoorbeeld door op een juiste manier te herhalen wat hij zei. Soms kan het verleidelijk zijn om versprekingen van je baby na te praten, omdat het zo schattig klinkt. Het is echter beter om zelf de goede woorden te gebruiken. Het is moeilijker om je baby woordjes af te leren dan aan te leren. Doe dit impliciet; hiermee geef je het juiste woord als antwoord. Als je kind bijvoorbeeld ‘apen kijken’ zegt, dan antwoord je ‘Ja, we gaan naar de schapen kijken’. Op deze manier corrigeer je de woordjes van je kind, zonder dat hij het gevoel krijgt dat hij het verkeerd doet. Daarnaast blijven jullie lekker in gesprek, wat weer goed is voor zijn taalontwikkeling.

Probeer zo enthousiast en geduldig mogelijk te blijven, dit geldt eigenlijk voor elke fase van de taalontwikkeling van je kind. Hierdoor blijft praten een leuke en handige vaardigheid, die je kind zich met veel plezier eigen kan maken. Breng het als een spelletje, maak het leuk met liedjes en rijmpjes en je kind zal vrolijk met je meedoen. Volg daarbij het ritme van je kind. Vergeet ondertussen ook zelf niet te genieten van de eerste woordjes van je kind en van al zijn grappige uitspraken in babytaal. Schrijf ze op, dan zie je hoe snel je kind leert praten. Bovendien creëer je zo een uniek document voor later, als de babytijd voorbij is.

8 tips om taalontwikkeling te stimuleren

Je bent je er misschien niet altijd bewust van, maar je baby leert het meeste van jou. Je kunt je baby elke dag stimuleren in zijn taalontwikkeling, zonder dat je daar veel moeite voor hoeft te doen:

• Praat rustig, gebruik korte zinnen en simpele woorden.

• Blijf de woorden herhalen en praat op een vriendelijke toon.

• Laat ook regelmatig stiltes vallen, zodat je baby de kans krijgt om iets terug te zeggen.

• Zet de televisie of radio niet de hele dag aan, want dit zorgt voor veel prikkels en omgevingsgeluiden. Je baby kan moeilijk het verschil horen wat nu echt belangrijk is en wat niet.

• Benoem zoveel mogelijk wat je met je kind doet. Bijvoorbeeld als je hem aankleedt, als je met hem wandelt of als je hem in de box legt. Zo blijf je in gesprek en komt je kind de hele dag in aanraking met taal.

• Je kunt niet vroeg genoeg beginnen met voorlezen. Dit is ook goed voor de taalontwikkeling van je baby.

• Zing regelmatig kinderliedjes. Je baby kan luisteren naar je stem en kijken naar de bewegingen die je maakt.

• Geef op een positieve manier feedback. Als je kind ‘waf’ zegt tegen een hond, dan kun jij zeggen dat het een hond is. Verbeter je kind niet, maar reageer met de juiste woorden.