Beoordeeld door

Marije Verwijs

Expert Voeding & Gezondheid Voedingscentrum

1. Wanneer is mijn baby toe aan bijvoeding (vaste voeding)?

Vanaf 6 maanden heeft je kind vaste voeding nodig naast borstvoeding of flesvoeding. Het wennen aan vaste voeding gaat stapje voor stapje en duurt ongeveer 6 maanden. Tot de leeftijd van een half jaar heeft hij nog geen vaste voeding nodig om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Tussen de 4 en 6 maanden begin je met het geven van oefenhapjes. Je merkt dat je baby hier aan toe is als hij smakkende geluidjes maakt en het eten van je bord kijkt. Twijfel je of je baby al toe is aan de eerste vaste hapjes? Vraag dan advies bij het consultatiebureau.

Lees ook: Alles over voeding voor je baby in het eerste jaar

2. Kan ik fruit vervangen door groente in mijn baby’s eetpatroon?

Nee, groenten en fruit bevatten verschillende voedingsstoffen. Daarom kun je het beste allebei geven. Bouw het geven van de verschillende smaken langzaam op. Je baby heeft even tijd nodig om te wennen aan een nieuwe smaak. Begin met één smaak per keer en bied dit bijvoorbeeld een aantal dagen achter elkaar aan. Er mag ook meer tijd tussen zitten. Het gaat erom dat de smaak een aantal keer wordt herhaald (soms wel 10 keer). Valt een bepaalde fruit- of groentesoort niet in de smaak? Probeer het dan gewoon een andere keer nog een keer.

3. Kan ik groente en fruit vervangen door groente- en vruchtensap of een smoothie?

Nee, kant-en-klare groente- en fruitsap en smoothies bevatten vaak minder voedingsstoffen dan het verse product. Je baby heeft vitamine C en vezels nodig, die vaak minder aanwezig zijn in uitgeperste sappen. Daarnaast krijgt je baby meer binnen dan wanneer hij er zelf op zou moeten kauwen. Dit kan ervoor zorgen dat hij ongemerkt veel suikers, en daarmee dus calorieën, binnenkrijgt. Voeding uit een potje is handig als je een keer weinig tijd hebt of onderweg bent.

4. Kan ik groente- en fruithapjes voor mijn baby bewaren?

Ja. Als je een hapje wilt bewaren, zet dit dan zo snel mogelijk afgedekt in een schoon bakje in de koelkast. Bewaar dit maximaal twee dagen in de koelkast. Je kunt ook grotere hoeveelheden klaarmaken en invriezen in porties voor één keer. In de vriezer kun je dergelijke hapjes tot 3 maanden lang bewaren. Ga bij het klaarmaken van babyvoeding altijd hygiënisch te werk. Kleine kinderen zijn namelijk gevoeliger voor voedselinfecties dan volwassenen. Gebruik schone en verse producten, was ze goed en gebruik bij de bereiding schone materialen. Lees meer over het bewaren van hapjes voor je baby op de website van het Voedingscentrum.

5. Mijn kind huilt veel en slaapt slecht. Kan voeding de oorzaak zijn?

Als je baby erge honger heeft huilt hij. Maar voordat hij gaat huilen van de honger heeft hij al signalen afgegeven dat hij gevoed wil worden. Hij wordt dan bijvoorbeeld onrustig, sabbelt op zijn handjes, maakt smakkende geluidjes. De kunst is om deze hongersignalen vroeg te herkennen en je baby dan meteen te geven waar hij om vraagt: de borst of de fles. Heeft je baby geen honger (meer), dan laat hij meestal de speen of tepel los, er kan melk uit zijn mondje lopen of hij draait zijn hoofdje weg.

Darmkrampjes komen veel voor bij baby’s. Dat komt omdat het maag- en darmstelsel nog in ontwikkeling is. Baby’s kunnen er veel last van hebben en daarom gaan huilen. Als je kindje huilt direct na de voeding, kan het zijn dat hij last heeft van zijn buik en geen honger. Je herkent dit aan trappelende voetjes, onrustig zijn en het lichaam strekken. Na 3 maanden zijn bij de meeste baby’s de krampjes over. Heeft je baby ernstige maag- en darmklachten na een voeding, huidklachten en/of luchtwegklachten, dan kan er sprake zijn van een koemelkallergie. Het aantal kinderen dat voor het eerste levensjaar een koemelkallergie heeft, wordt op 2 tot 3 % geschat. Neem bij twijfel contact op met je huisarts of het consultatiebureau.

6. Mogen baby’s venkel-, anijs- of kaneelthee?

Geef baby’s nog geen kaneelthee, venkelthee of anijsthee. In deze soorten kruidenthee kunnen plantengifstoffen zitten die niet goed voor ze zijn. In borstvoedingsthee zit vaak ook venkel of anijs en soms ook kaneel. Drink als je borstvoeding geeft ook geen (borstvoedings)thee met venkel, anijs of kaneel vanwege de schadelijke plantengifstoffen die hierin kunnen zitten. Je kunt je baby wel gewone slappe lauwe (vruchten)thee of kruidenthee zoals kamille of rooibos geven.

7. Hoe weet ik of mijn baby overgevoelig is voor bepaald voedsel?

Voedselovergevoeligheid kan zich op verschillende manieren uiten. Je baby kan last hebben van huid-, luchtweg- en maag/darmklachten. Denk aan bultjes, hevige jeuk, benauwdheid, opgeven van slijm, hoesten, braken, diarree en krampen. Heb je het vermoeden dat je baby allergisch is of heftig reageert op bepaalde voedingsstoffen? Ga dan langs de huisarts. Het is belangrijk dat andere oorzaken eerst uitgesloten worden voordat er een conclusie getrokken wordt.

8. Hoe kan ik melk het beste vervangen bij een koemelkallergie?

Neem altijd eerst contact op het met het consultatiebureau bij vragen over koemelkallergie. Het is belangrijk om eerst vast te laten stellen of het echt om een koemelkallergie gaat of niet. Bij een koemelkallergie moeten moeders die borstvoeding geven koemelk vermijden. Wanneer je kind kunstvoeding krijgt moet kunstvoeding op basis van koemelk vermeden worden. Het beste alternatief voor gewone kunstvoeding bij bewezen koemelkallergie is hypoallergene kunstvoeding, op basis van sterk gehydrolyseerd (wei) eiwithydrolystaat. Zowel sojaproducten, geitenmelk of schapenmelk worden in de eerste 6 maanden afgeraden als vervangende voeding.

In sommige gevallen reageert een baby met een koemelkallergie allergisch op moedermelk, wanneer de moeder koemelk neemt. In dat geval krijgt de moeder het advies om koemelk en producten met koemelk volledig te vermijden. Het is niet zo dat het beter is om de borstvoeding te staken. Moedermelk bevat namelijk ook allerlei beschermende stoffen voor kinderen. Het heeft daarom de voorkeur boven kunstvoeding.

9. Wat zijn geschikte tussendoortjes voor mijn kind?

Je kind heeft tussendoortjes nodig als onderdeel van een gebalanceerd voedingspatroon. Houd tussendoortjes wel bescheiden, zodat je kind genoeg eetlust overhoudt voor de maaltijden. Geschikte tussendoortjes voor jonge kinderen zijn: wat groente of fruit, een volkoren boterham met gezond beleg of een volkoren krenten- of mueslibolletje.

Het basismenu voor kinderen vanaf 1 jaar bestaat uit: 50-100 gram groente, 2-3 bruine / volkoren boterhammen, 1-2 opscheplepels volkoren graanproducten of kleine aardappelen,1 portie vis / peulvruchten / vlees, 2 porties zuivel, 30 gram smeer- en bereidingsvetten, 1 liter vocht.

10. Heeft mijn kind vitaminepillen nodig?

Als je kind gevarieerd eet en ongeveer de hoeveelheden binnenkrijgt die bij zijn leeftijd passen, dan krijgt hij ook voldoende vitamines en mineralen binnen. Hierop geldt één uitzondering. Kinderen tot vier jaar hebben meer vitamine D nodig dan de voeding kan leveren en het lichaam kan aanmaken. Daarom geldt het advies kinderen t/m drie jaar 10 microgram extra vitamine D te geven in de vorm van tabletten of druppels. Voor kinderen met een getinte of donkere huid wordt aanbevolen om ook na 3 jaar nog vitamine D slikken.

Ontdek meer tips en adviezen van deskundige Marije Verwijs.