Samen met het Voedingscentrum

1. Wanneer is mijn baby toe aan bijvoeding (vaste voeding)?

Vanaf 6 maanden heeft je kind vaste voeding nodig naast borstvoeding of flesvoeding. Het wennen aan vaste voeding gaat stapje voor stapje en duurt ongeveer 6 maanden. Tot de leeftijd van een half jaar heeft hij nog geen vaste voeding nodig om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Tussen de 4 en 6 maanden begin je met het geven van oefenhapjes. Je merkt dat je baby hier aan toe is als hij smakkende geluidjes maakt en het eten van je bord kijkt. Twijfel je of je baby al toe is aan de eerste vaste hapjes? Vraag dan advies bij het consultatiebureau.

2. Kan ik fruit vervangen door groente in mijn baby’s eetpatroon?

Nee, groenten en fruit bevatten verschillende voedingsstoffen. Daarom kun je het beste allebei geven. Bouw het geven van de verschillende smaken wel langzaam op. Je baby heeft een aantal dagen of weken nodig om te wennen aan een nieuwe smaak. Daarom kun je bij de start van het geven van bijvoeding beter beginnen met één smaak per keer. Lijkt je baby geen fruit of groente te lusten? Probeer dan een ander soort en biedt hetgene dat hij niet lust later nog eens aan.

3. Kan ik groente en fruit vervangen door groente- en vruchtensap of een smoothie?

Nee, kant-en-klare groente- en fruitsap en smoothies bevatten vaak minder voedingsstoffen dan het verse product. Je baby heeft vitamine C en vezels nodig, die vaak veel minder aanwezig zijn in voorbewerkte producten. Ze tellen daarom samen maar voor maximaal de helft mee qua aanbevolen hoeveelheid groente en fruit, ook al neem je er meer van. Je kunt natuurlijk wel zelf smoothies maken van verse producten. Babyvoeding uit een potje is overigens een prima alternatief voor als je een keer onderweg bent of weinig tijd hebt.

4. Kan ik groente- en fruithapjes voor mijn baby bewaren?

Ja. Als je een hapje wilt bewaren, zet dit dan zo snel mogelijk afgedekt in een schoon bakje in de koelkast. Bewaar dit maximaal twee dagen in de koelkast en bewaar geen nitraatrijke groenten. Je kunt ook grotere hoeveelheden klaarmaken en invriezen in porties voor één keer. In de vriezer kun je dergelijke hapjes tot 3 maanden lang bewaren. Ga bij het klaarmaken van babyvoeding altijd hygiënisch te werk. Kleine kinderen zijn namelijk veel gevoeliger voor voedselinfecties dan volwassenen. Gebruik schone en verse producten, was ze goed en gebruik bij de bereiding schone materialen.

5. Mijn kind huilt veel en slaapt slecht. Kan voeding de oorzaak zijn?

Voeding kan, maar hoeft niet de oorzaak te zijn van huilen. Gemiddeld huilt een baby van een paar weken oud zo’n twee uur per dag. Met een maand of vier is dit doorgaans over. Honger kan een oorzaak zijn, maar dit herken je als moeder snel. Je lost dit op door borstvoeding of een fles aan te bieden. Je kunt zien of je baby voldoende voeding binnenkrijgt, door naar het verloop van gewicht en lengte te kijken. Op het consultatiebureau kun je de groeicurve van je baby goed bekijken. Vertoont dit een regelmatige lijn, dan is er geen reden om aan te nemen dat je baby honger heeft.

Het soort voeding dat je geeft kan een oorzaak zijn van huilen en slecht slapen. Voordat je besluit op een ander soort voeding over te gaan, sluit je andere oorzaken uit. Huilt je kleine bijvoorbeeld niet vanwege een vieze luier, (over-)vermoeidheid, een onrustige dag, teveel prikkels, moeite met poepen of een boertje dat in de weg zit? Neem bij twijfel contact op met het consultatiebureau of je huisarts. Hier krijg je goed advies over hoe je kind rustiger kan slapen. Ook kan je daar overleggen of je baby aangepaste voeding nodig heeft.

6. Mogen baby’s venkel-, anijs- of rooibosthee?

Geef liever geen venkel- en anijsthee aan je baby. Ook rooibosthee geven is niet verstandig. Venkel- en anijsthee worden soms aangeraden tegen krampjes bij baby’s en als stimulans van de melkproductie bij borstvoeding. De werking hiervan is nooit aangetoond. Daarnaast bestaan er zorgen over de veiligheid van venkel en anijs. In venkel en anijs zit estragol, een stof die bij dieren schadelijk is. Normaal gebruik van venkel en anijs (bijvoorbeeld in gerechten) is geen probleem.

Van rooibosthee zijn geen negatieve, maar ook geen positieve effecten bij baby’s aangetoond. Geef het uit voorzorg niet: door het extra vocht wordt de verhouding vocht-voedingsstoffen scheef getrokken. Dit kan leiden tot een inadequate voedingsstoffenvoorziening.

7. Hoe weet ik of mijn baby overgevoelig is voor bepaald voedsel?

Voedselovergevoeligheid kan zich op verschillende manieren uiten. Je baby kan last hebben van huid-, luchtweg- en maag/darmklachten. Denk aan bultjes, hevige jeuk, benauwdheid, opgeven van slijm, hoesten, braken, diarree en krampen. Heb je het vermoeden dat je baby allergisch is of heftig reageert op bepaalde voedingsstoffen? Ga dan langs de huisarts. Het is belangrijk dat andere oorzaken eerst uitgesloten worden voordat er een conclusie getrokken wordt.

8. Hoe kan ik melk het beste vervangen bij een koemelkallergie?

Koemelkallergie is de meest voorkomende voedselallergie bij baby’s. Bij een koemelkallergie vermijd je koemelk en flesvoeding op basis van koemelk. Het beste alternatief bij bewezen koemelkallergie is hypoallergene flesvoeding. Voor kinderen ouder dan 12 maanden is sojamelk een goed alternatief. Geef je dit aan een kind jonger dan 12 maanden, dan bestaat de kans dat hij ook allergisch wordt voor sojamelk. Raadpleeg voor persoonlijk advies over alternatieven het consultatiebureau.

9. Wat zijn geschikte tussendoortjes voor mijn kind?

Je kind heeft tussendoortjes nodig als onderdeel van een gebalanceerd voedingspatroon. Houd tussendoortjes wel bescheiden, zodat je kind genoeg eetlust overhoudt voor de maaltijden. Geschikte tussendoortjes voor jonge kinderen zijn: fruit, volkorenbiscuit, soepstengel, rijstwafel, boterham of krentenbol. Het basismenu voor kinderen vanaf 1 jaar bestaat uit: 50-100 gram groente, 2-3 bruine / volkoren boterhammen, 1-2 opscheplepels volkoren graanproducten of kleine aardappelen,1 portie vis / peulvruchten / vlees, 2 porties zuivel, 30 gram smeer- en bereidingsvetten, 1 liter vocht.

10. Heeft mijn kind vitaminepillen nodig?

Als je kind gevarieerd eet en ongeveer de hoeveelheden binnenkrijgt die bij zijn leeftijd passen, dan krijgt hij ook voldoende vitamines en mineralen binnen. Hierop geldt één uitzondering. Kinderen tot vier jaar hebben meer vitamine D nodig dan de voeding kan leveren en het lichaam kan aanmaken. Daarom geldt het advies kinderen t/m drie jaar 10 microgram extra vitamine D te geven in de vorm van tabletten of druppels. Voor kinderen met een getinte of donkere huid wordt aanbevolen om ook na 3 jaar nog vitamine D slikken.

Vitamine D werd voorheen vaak in supplementen gecombineerd met vitamine A. Het is echter niet nodig je kind extra vitamine A te geven, tenzij een arts dat voorschrijft. De combinatie kan op zichzelf geen kwaad, maar je kunt volstaan met supplementen die alleen vitamine D bevatten.