Wat is stuwing?

Stuwing is een veelvoorkomend verschijnsel bij nieuwe moeders, waarbij de borsten overvol raken en dit kan leiden tot een gevoel van hardheid, strakheid, en pijn. Dit gebeurt vaak in de eerste dagen na de bevalling als gevolg van de toename van melkproductie, terwijl je baby nog leert om effectief en regelmatig te voeden. De mismatch tussen de melkproductie en de voedingsbehoeften van de baby kan je borsten gezwollen maken, waardoor aanleggen moeilijker wordt en de tepels pijnlijk kunnen aanvoelen door de spanning en zwelling.

Het is heel belangrijk om snel hulp te vragen bij de kraamhulp of borstvoedingsdeskundige als je last hebt van stuwing. Zij kunnen je leren hoe je je baby goed aanlegt en vasthoudt, wat heel belangrijk is om stuwing te verminderen en te voorkomen. Zelfs als je weet hoe je dit moet doen, kun je nog steeds last krijgen van stuwing, vooral als er veel tijd zit tussen de momenten dat je voedt. Stuwing kan zowel voorkomen bij moeders die borstvoeding geven als bij moeders die flesvoeding geven. Als stuwing ernstig is, kan het heel oncomfortabel zijn. Je borsten kunnen warm en hard aanvoelen, en je kunt een kloppende pijn hebben. Ook kunnen je huid en tepels erg strak en bijna doorschijnend zijn. Soms kan stuwing zelfs leiden tot een lichte verhoging, wat het lastig maakt om het verschil te zien met een borstontsteking.

Hoe lang duurt stuwing?

Stuwing ontstaat meestal 3 tot 5 dagen na de bevalling, maar kan ook na 10 dagen pas beginnen. Gewoonlijk begint het tussen de tweede en vijfde dag na de bevalling, als de melk ‘binnenkomt’. De duur van stuwing kan variëren, maar meestal wordt het binnen 24 tot 48 uur na het begin minder. Het is belangrijk om te weten dat, hoewel stuwing een tijdelijk is, de exacte duur kan verschillen van moeder tot moeder. Een goede techniek voor het aanleggen en regelmatig voeden kan helpen de duur van stuwing te verkorten en de ongemakken te minimaliseren. In sommige gevallen kan stuwing langer aanhouden, vooral als de borstvoedingstechniek nog verfijnd moet worden of als er voedingsproblemen zijn. Het tijdig zoeken van ondersteuning bij een professional kan helpen om eventuele problemen op te lossen en het comfort te verhogen.

Hoe lang duurt stuwing bij flesvoeding?

Bij moeders die ervoor kiezen om flesvoeding te geven, kan stuwing ook voorkomen, maar de ervaring en duur kunnen verschillen van die bij borstvoeding. Wanneer er geen borstvoeding wordt gegeven, krijgt het lichaam het signaal om de melkproductie te verminderen. Stuwing bij flesvoeding kan optreden in de eerste dagen na de geboorte, vergelijkbaar met bij borstvoeding, als gevolg van de natuurlijke toename van melk en bloedtoevoer naar de borsten. Echter, omdat er geen melk wordt verwijderd door borstvoeding, kan de stuwing iets intenser aanvoelen en mogelijk iets langer duren.

De duur van stuwing bij flesvoeding hangt af van hoe snel het lichaam het signaal opvangt om de melkproductie te stoppen. Meestal begint de stuwing af te nemen zodra het lichaam herkent dat de melk niet nodig is, wat binnen een paar dagen tot een week kan zijn.

Hoe voelt stuwing?

Wanneer je borsten opzwellen, kun je verschillende symptomen ervaren:

• Zwelling in beide borsten, vaak meer aan de onderkant (verder van je borstkas).
• Pijn in de borsten, die intens kan zijn.
• Een stevige of harde textuur van de borsten.
• Soms kun je ook zweten, koorts, en koude rillingen ervaren.

Als je koorts of koude rillingen ervaart, denk je misschien dat je een infectie hebt, maar vaak zijn deze symptomen het resultaat van ontsteking in je borsten. Een borstontsteking kan vergelijkbare symptomen veroorzaken, maar ontwikkelt zich over enkele dagen en gaat meestal gepaard met warmte en roodheid van de borst.

Wat te doen tegen stuwing?

Om de ongemakken van stuwing aan te pakken, kun je zelf een aantal stappen ondernemen. De onderstaande adviezen kunnen helpen om de zwelling te verminderen en toekomstige problemen te voorkomen.

1. Bij borstvoeding: vaak aanleggen

Als je borsten erg pijnlijk zijn kan je proberen om je baby wat vaker aan te leggen. Geef je baby de eerste 48 uur zoveel mogelijk borstvoeding, zo komt je melkproductie goed op gang. Probeer de voedingsmomenten niet uit te stellen. Zijn je borsten te gespannen om er goed melk uit te kunnen krijgen? Kolf dan eerst een beetje af. Ook als je baby ’s nachts lang doorslaapt en er daardoor stuwing ontstaat, kun je de ergste druk eraf kolven.

2. Bij flesvoeding: draag een strakke bh

Als je geen borstvoeding geeft maar wel last hebt van stuwing, kun je het beste een strakke bh dragen. Zorg er wel voor dat het niet té strak zit, want dan heb je kans dat je borsten gaan ontsteken. Gebruik koude kompressen voor verlichting van de pijn.

3. Warme en koude kompressen

Je kunt de pijn van de stuwing verzachten door een koud kompres of een washandjes met ijsblokjes tegen de pijnlijke plekken te houden. Heb je zelf geen kompres in huis, dan kun je een boterhamzakje met appelstroop vullen en in de vriezer leggen. Dit wordt namelijk niet hard als het in de vriezer gaat en zo kun je het kompres vormen naar de vorm van je borst. Zorg er wel voor dat je borsten vlak voor een voeding warm zijn, dan worden de melkkliertjes wijder en stroomt de melk er makkelijker uit. Warme kompressen kunnen hierbij helpen. Ook kun je je borsten onder een warme douche voorzichtig masseren. Dit haalt de ergste druk eraf.

4. Koolbladeren

Je kunt stuwing ook tegengaan met behulp van koolbladeren. Voordat je ze aanbrengt op de pijnlijke plekken breek je eerst het blad. Als de koolbladeren slap geworden zijn vervang je ze voor nieuwe bladeren. Herhaal dit een aantal keer totdat de zwelling minder is geworden. Koolbladeren herstellen het weefsel, doordat het blad een natuurlijk antibioticum met anti-irriterende eigenschappen bevat.

5. Aangepaste voedingstechniek

Het verbeteren van de techniek van aanleggen kan de melkstroom bevorderen en stuwing verlichten. Zorg ervoor dat je baby de hele tepelhof (het donkere gebied rond de tepel) in de mond heeft, niet alleen de tepel. Dit zorgt voor een efficiëntere en comfortabelere voeding, wat stuwing kan helpen voorkomen.

6. Wisselende borstposities

Probeer tijdens het voeden verschillende posities om de melkstroom uit alle delen van de borst te stimuleren. Door je baby in verschillende houdingen aan te leggen - zoals de voetbalhouding, de wieghouding en liggend voeden - kan je helpen om de melk gelijkmatig uit de borst te laten stromen.

7. Lichte borstmassage

Een zachte massage van de borst kan helpen om de melkstroom te stimuleren en pijnlijke stuwing te verlichten. Gebruik de vlakke kant van je vingers en masseer zachtjes van de buitenkant van de borst naar de tepel toe.

8. Vermijd overtollig vocht

Te veel vocht kan soms leiden tot een toename van de zwelling. Let daarom op je inname van vocht en probeer niet meer te drinken dan nodig is om je dorst te lessen.

9. Voldoende rust

Zorg voor voldoende rust en probeer te slapen wanneer je baby slaapt. Rust kan helpen bij het reguleren van je lichaamsprocessen, inclusief de melkproductie.

10. Pijnstillers

Bij ernstige pijn kun je in overleg met je zorgverlener een vrij verkrijgbare pijnstiller zoals ibuprofen of paracetamol nemen. Deze kunnen helpen om de pijn en eventuele zwelling te verminderen.

Onthoud dat het belangrijk is om een lactatiedeskundige of de kraamverzorging te raadplegen voordat je nieuwe methoden probeert, vooral als de symptomen aanhouden of als je onzeker bent over wat je moet doen.

Wat als je borstontsteking krijgt?

Het is normaal dat je lichaamstemperatuur wat stijgt als je last hebt van stuwing. Als je koorts krijgt én rode, pijnlijke borsten hebt kan dit wijzen op een borstontsteking. Een borstontsteking wordt veroorzaakt door een verstopt melkkliertje of door bacteriën. Bij een borstontsteking is het heel belangrijk dat je rust neemt. Het liefst zelfs 24 uur bedrust. Want jouw lichaam moet herstellen van deze pijnlijke ontsteking. Dit advies is anders dan wat voorheen werd aangeraden. Je kunt deels kolven om de druk wat af te nemen, maar zeker niet leegkolven en niet masseren. Het weefsel is al geïrriteerd genoeg.