Beoordeeld door

Catherine Martens

Hormoondeskundige & oprichter Care for Women

In dit artikel

• Wat zijn kraamtranen?
• Klachten bij een postnatale depressie
• Hoe herken je PMS of PMDD?
• Waar komen al die gevoelens vandaan?
• Hoe weet ik wat er aan de hand is?
• Tips die je kunnen helpen
• Persoonlijke ervaringen

Wat zijn kraamtranen?

Heb je soms het idee dat de verantwoordelijkheid voor je baby je te veel wordt? Je bent hierin zeker niet alleen. Dit soort gevoelens horen vaak bij de bekende kraamtranen. Dat is een korte periode waarin je last kunt krijgen van stemmingswisselingen, slapeloosheid, negatieve gedachten en een verhoogde gevoeligheid. Meestal speelt dit tussen dag 3 en dag 5 na de bevalling en het houdt gelukkig niet langer dan een paar weken aan.

Klachten bij een postnatale depressie

Ongeveer 10% tot 20% van de vrouwen krijgt een postnatale depressie. De klachten verschillen per persoon. Soms lijken ze op de klachten van PMS (premenstrueel syndroom) of PMDD (premenstruele dysfore stoornis).

De eerste signalen van een postnatale depressie kunnen direct na de bevalling beginnen, maar ook pas enkele weken later opduiken. Klachten die je kunt herkennen zijn bijvoorbeeld:

• Een sombere stemming
• Moeite met slapen
• Een negatief zelfbeeld
• Geen ‘moedergevoel’ hebben
• Snel geïrriteerd of boos zijn
• Weinig zin in seks
• Piekeren en onrust

Het is goed om te weten dat veel vrouwen in de kraamtijd enkele van deze klachten ervaren, zonder dat er echt sprake is van een depressie. Het verschil zit vooral in hoe heftig en hoe lang de klachten aanhouden. Merk je dat deze gevoelens na een paar weken niet minder worden? Dan is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts.

Waar komen al die gevoelens vandaan?

Zwanger zijn betekent een enorme verandering, zowel lichamelijk als hormonaal. Tijdens je zwangerschap zijn bepaalde hormoonwaarden tot wel 300 keer hoger dan normaal. Zodra je kind geboren is, dalen deze hormonen ineens razendsnel.

Oestrogeen geeft je tijdens de zwangerschap vaak meer energie en een positievere stemming. Progesteron werkt juist rustgevend. Als deze hormonen plotseling wegvallen, kan dat zorgen voor een dip in je stemming. Daar komt nog bij dat een bepaald enzym actiever wordt en serotonine, het ‘gelukshormoon’, sneller afbreekt. Niet zo gek dus dat je stemming ineens kan schommelen.

Naast de hormonale veranderingen verandert ook je hele leven. Je slaap wordt verstoord door nachtvoedingen en je dagritme ziet er ineens heel anders uit. Dit alles heeft natuurlijk invloed op hoe je je voelt.

Hoe herken je PMS of PMDD na je zwangerschap?

Voel je je somber en denk je dat het met je menstruatiecyclus te maken heeft? Dan zou het ook PMS of PMDD kunnen zijn. Na een zwangerschap kun je gevoeliger zijn voor hormonale schommelingen.

PMS of PMDD herken je aan:

• buikpijn, hoofdpijn en vermoeidheid
• stemmingswisselingen
• sombere of depressieve gevoelens
• snel prikkelbaar zijn

Deze klachten kunnen echt heftig zijn. Ze ontstaan vaak in de weken vóór je menstruatie en verdwijnen weer zodra je ongesteld wordt. Een belangrijk kenmerk: minstens één week per cyclus hoor je klachtenvrij te zijn.

Herkenbaar? Lees meer over PMS & PMDD na je zwangerschap.

Waarom is dit belangrijk om te weten?

Het is belangrijk om te weten of je te maken hebt met een postnatale depressie, PMS of PMDD, want de behandeling is echt anders.

Bij een postnatale depressie ligt de focus meestal op het omgaan met je emoties. Bij PMS of PMDD draait het vooral om het weer in balans brengen van je hormonen. Helaas zien we in onze praktijken regelmatig dat vrouwen gediagnosticeerd zijn met een postnatale depressie, terwijl er sprake is van PMS of PMDD.

Hoe weet ik wat er aan de hand is?

Het begint met inzicht krijgen in wanneer je klachten optreden. Probeer daarom gedurende twee maanden dagelijks bij te houden op welke dagen je je minder goed voelt. Zo ontdek je snel of er een verband is met je cyclus.

Twijfel je? Plan dan een afspraak in bij een Care for Women specialiste bij jou in de buurt. Wacht vooral niet te lang, want PMS en PMDD gaan vaak niet vanzelf over. Je kunt er zelfs tot aan de overgang last van houden.

Je kunt er ook zelf al veel aan doen. Een speciaal programma, zoals het 12-wekenprogramma van VitalFem, kan je helpen. Je leert stap voor stap welk effect jouw hormonen hebben op jouw lichaam en met behulp van leefstijl en praktische tips je hormonen weer in balans te brengen

Tips die je kunnen helpen

• Neem voldoende rust na je bevalling. Je lichaam heeft een topprestatie geleverd en heeft tijd nodig om te herstellen.

• Bouw rustig je conditie op. Begin bijvoorbeeld met elke dag een korte wandeling, bij voorkeur in de natuur. Dit werkt vaak positief op je stemming.

• Eet gezond en gevarieerd. Je lichaam heeft goede voeding nodig om in balans te blijven. Probeer alcohol en toegevoegde suikers zoveel mogelijk te vermijden.

• Praat met je partner, vrienden of familie over hoe je je voelt. Vraag hulp als dat nodig is. Je hoeft het niet alleen te doen.

• Plan ook momenten voor jezelf. De zorg voor je baby is intensief, maar het is ook belangrijk om zelf even op adem te komen.

Persoonlijke ervaringen

Hoe ervaren andere moeders een postnatale depressie, het ontzwangeren of PMDD? Verschillende moeders deelden hun persoonlijke verhaal met WIJ.

• Vivian: ‘Ik liep jaren met klachten en bleek PMDD te hebben’

• Annette: ‘Ik kreeg na mijn bevalling alle hormonale klachten die je kunt bedenken’

• Maria: ‘Ik kreeg na mijn zwangerschap de diagnose depressie en vond dat gek genoeg fijn om te horen’

• Geertje: ‘Het geven van borstvoeding heeft mij door mijn postnatale depressie geholpen’

• Stèfanie: ‘Ik zat bij mijn tweede kind absoluut niet op een roze wolk’

Bron: Care for Women

Ontdek meer tips en adviezen van deskundige Catherine Martens.