Na de bevalling gaat de fase van ontzwangeren in. Daarbij horen allerlei fysieke en mentale veranderingen en in sommige gevallen ook klachten. Alles over ontzwangeren lees je hier.

Herstellen na bevalling: de klachten

• Vloeien
  Na de bevalling blijf je ongeveer vier tot zes weken vloeien. Zo lang duurt het totdat de wond in je baarmoeder - waar de placenta heeft gezeten - is genezen. Tot die tijd blijf je bloed en wondvocht verliezen. Ook met een keizersnee vloei je. Om het vocht op te vangen, kun je in het begin het beste speciaal kraamverband of inlegluiers gebruiken. Later volstaat ‘gewoon’ maandverband of een inlegkruisje. Als alles goed gaat, is je lichaam na zes weken voorzien van een nieuwe laag baarmoederslijm en is je lijf weer klaar om te menstrueren. Dan stopt het vloeien.

• Stuwing
  Vaak komt een paar dagen na de bevalling je melkproductie echt op gang; je lichaam maakt zich klaar om borstvoeding te geven. Vaak heb je in het begin van borstvoeding geven maar een paar druppeltjes melk, dat is heel normaal. Door een verhoogde doorbloeding voelen je borsten gespannen, hard en gevoelig aan. Bijna iedere nieuwe moeder krijgt met stuwing te maken, ook als je geen borstvoeding geeft. Naast de pijnlijke plekken in je borsten kan stuwing ook koorts veroorzaken. Stuwing ontstaat meestal 3 tot 5 dagen na de bevalling, maar kan ook na 10 dagen pas beginnen. Zo kun je de pijn bij stuwing verminderen.

• Bekkenpijn
  Veel vrouwen hebben na de bevalling last van bekkenpijn; pijn rond het schaambeen die vaak samengaat met een instabiel gevoel in het bekken. Bekkenpijn na de geboorte is een gevolg van de druk die tijdens de bevalling op het bekken stond, bijvoorbeeld bij een lange persduur en een vacuüm- of tangverlossing. Neem de tijd om te herstellen, klachten van bekkenpijn zijn meestal niet zomaar voorbij.

• Pijnlijke schaamstreek
  Je schaamlippen kunnen de eerste dagen na de bevalling wat opgezwollen zijn en ook doet het gebied tussen je vagina en anus - het perineum - de eerste dagen vaak pijn. Het kan er uitgerekt en opgezwollen uitzien. In veel gevallen helpt het om er iets kouds tegenaan te houden, een washandje met ijs bijvoorbeeld. Je kunt ook een maandverbandje of inlegkruisje natmaken en een tijdje in het vriesvak leggen, voordat je het gebruikt. Na een paar weken herstelt je schaamstreek zich. Wanneer je bent ingeknipt of uitgescheurd, is je schaamstreek extra gevoelig vanwege de hechtingen die je hebt gekregen en kan het herstel iets langer duren.

• Pijn bij het plassen
  Plassen gaat vlak na de bevalling vaak moeilijk. Het weefsel rond je urinebuis is opgezwollen en je blaasspier is onder invloed van hormonen slapper geworden. De pijn wordt veroorzaakt door de wondjes die na de bevalling rondom je vagina zijn ontstaan. Als daar urine overheen loopt, doet dat zeer en geeft het een branderig gevoel. Om dat gevoel te verminderen, kun je tijdens het plassen je vagina spoelen met lauw water. Gebruik daarvoor een flesje. Je kunt ook plassen onder de douche en daarna goed naspoelen. Zo voorkom je infecties.

• Urineverlies
  Tijdens je bevalling rekken de bekkenbodemspieren op en ontstaan er kleine spierscheurtjes. Hierdoor verslappen je spieren en kun je last krijgen van urineverlies. Daarnaast kan het gevoel in je onderlijf tijdelijk minder zijn, waardoor je niet meer voelt of je klaar bent met plassen. Bij lang persen kunnen de zenuwen overrekt raken en beschadigen, waardoor de bekkenbodem niet meer goed functioneert. Ook het geboortekanaal kan worden opgerekt en de urinebuis kan wat naar beneden worden gedrukt. Hierdoor is het lastiger om urine op te houden. Dit herstelt zich uiteindelijk meestal vanzelf. Toch op zoek naar tips? Hier vind je alles over urineverlies na de zwangerschap.

• Problemen met stoelgang
  Na je bevalling duurt het even voordat je stoelgang weer op gang komt. Omdat je veel vocht verliest tijdens de bevalling, kan je ontlasting hard en pijnlijk zijn. Het kan bovendien pijnlijk zijn om te persen, omdat het gebied rond je anus nog beurs is. Je ontlasting wordt zachter door veel te drinken. Het kan ook helpen om voedsel te eten met een laxerende werking, zoals ontbijtkoek of zemelen. Houd je ontlasting niet op, daar worden de problemen alleen maar erger van.

• Aambeien
  Veel vrouwen hebben na de bevalling last van aambeien. Aambeien zijn opgezwollen bloedvaten aan de binnen- of de buitenkant van je anus. Ze ontstaan tijdens het persen, maar kunnen ook een gevolg zijn van obstipatie na de bevalling. Meestal heb je redelijk snel in de gaten dat je last hebt van aambeien. Je kunt verschillende klachten krijgen, veroorzaakt door het weefsel dat uitzakt, groter wordt of gaat bloeden. Wanneer de aambei wordt afgekneld, kan er een pijnlijk stolsel ontstaan. Ook kan je helderrood bloedverlies hebben bij de ontlasting en jeuk, pijn of een branderig gevoel hebben rond de anus. Hier vind je tips om aambeien te voorkomen en te verminderen.

• Naweeën
  Als je net bevallen bent, kun je last krijgen van naweeën. Jouw baarmoeder is opgerekt tijdens de zwangerschap en deze weeën zorgen ervoor dat ‘ie weer slinkt naar het formaat van voor je zwangerschap. Dit kan behoorlijk veel krampen opleveren. Hier vind je meer informatie over naweeën.

• Kraamtranen
  Kraamtranen: veel vrouwen krijgen er in de eerste week na de bevalling mee te maken. Een emotioneel, vermoeid en prikkelbaar gevoel, waarbij stemmingswisselingen en huilbuien de boventoon voeren. Niet gek, je hebt net een kind op de wereld gezet, maar wel vervelend. Blijf je het gevoel langer dan twee weken houden? Overleg dan eens met je huisarts of verloskundige. Dit kan namelijk wijzen op meer dan kraamtranen: een postnatale depressie. Meer over kraamtranen en de babyblues lees je hier.

• Vocht vasthouden
  Dat je baby uit je buik is, betekent niet dat er geen vocht meer in jouw lijf zit. Dat vocht moet eruit. Tot je lichaam het heeft afgevoerd, kan het zich ophopen in je lijf. Denk aan opgezwollen voeten, enkels en benen. Binnen een aantal dagen tot weken neemt dit af. Beweging en veel water drinken helpt om het vocht afvoeren te versnellen.

• Oververmoeidheid
  Deze zullen alle kersverse mama’s herkennen: vermoeidheid na je bevalling. Niet alleen van de fysieke uitputtingsslag (een kind op de wereld zetten), maar ook omdat je moet wennen aan de baby en het nieuwe ritme. Een bevalling wordt weleens vergeleken met het lopen van een marathon en dan nemen atleten ook rust. Doe jij dat dus ook maar en vraag hulp waar nodig.

• Bandenpijn
  Door de zwangerschap en bevalling zijn je banden opgerekt. Hierdoor ligt je baarmoeder losser in je buik. Dit kan extra druk op de banden uitoefenen, waardoor je nog enige tijd last kan hebben van bandenpijn. Dit herken je aan pijn rond het schaambot, die uit kan stralen naar je onderrug, vagina of schaamlippen. Hier vind je tips om bandenpijn te verminderen.

• Concentratieproblemen en vergeetachtig zijn
  Na je bevalling en tijdens het ontzwangeren kun je last krijgen van concentratieproblemen en wat vergeetachtig zijn. Deze klachten, samen met bijvoorbeeld een slechter reactievermogen en onhandigheid, vallen onder zwangerschapsdementie. Hier lees je wat je kunt doen als je last hebt van zwangerschapsdementie.

• Haaruitval
  Tijdens je zwangerschap is je haar waarschijnlijk dikker geworden, dankzij de hormonen. Na de bevalling worden die hormonen weer minder en daardoor kan het zijn dat je haar gaat uitvallen. Dat kan soms zelfs resulteren in kale plekken op je hoofd. Meestal groeit het een paar weken na de bevalling weer terug. Heb je het idee dat er na zes maanden nog geen vebetering in de zaak zit of blijft je haar maar uitvallen? Dan kan het handig zijn contact op te nemen met de huisarts.

• Hoofdpijn
  Ook hoofdpijn kan bij het ontzwangeren horen. De boosdoener is hier vaak niet (de vermindering van) hormonen, maar eerder de korte nachten en de verandering. Ook het gebrek aan vocht kan hoofdpijn veroorzaken. Zeker als je borstvoeding geeft, is het belangrijk voldoende te hydrateren.

• Je niet fit voelen
  Dat je je niet fit voelt na de bevalling, is eigenlijk vrij logisch. Je lijf heeft een ware uitputtingsslag doorstaan en de kans is groot dat je je vanzelf weer beter voelt. Neem rust, beweeg (zodra het weer kan) voldoende en eet gezond.

• Onregelmatige menstruatie
  De menstruatie komt vanzelf weer op gang, maar daar kan wel wat tijd overheen gaan. Het kan soms zelfs tot een jaar duren.

• Prikkelbaarheid en somberheid
  50 tot 80 procent van de bevallen vrouw krijgt te maken met prikkelbaarheid. Dat kan gaan van kraamtranen tot babyblues. De veranderende situatie en gebroken nachten kunnen je soms emotioneel of afwezig maken. Wederom geen reden tot zorg, het hoort er allemaal bij en gaat vaak vanzelf over. Als dat niet zo is, kun je het beste contact opnemen met de huisarts.