1. Komt borstvoeding vanzelf op gang?

Al vanaf de 20e week van je zwangerschap maakt je melkklierweefsel moedermelk aan. Hormonen uit de placenta zorgen dat deze melk nog niet vrijkomt. Na de geboorte van je baby en de placenta verdwijnt deze ‘remmende’ factor. Je borsten vullen zich en gaan na een aantal dagen grotere hoeveelheden melk produceren. Daarna wordt de productie steeds meer een kwestie van vraag en aanbod. Hoe meer je baby drinkt, hoe meer moedermelk wordt aangemaakt. Toch is het op gang komen van borstvoeding niet altijd vanzelfsprekend, bijvoorbeeld na een keizersnede of vroeggeboorte. Schakel in dat geval de hulp van een lactatiekundige in (zie vraag 3).

2. Wat zijn regeldagen bij borstvoeding?

Is je kind onrustig en lijkt hij geen troost te vinden aan de borst? Dan kan er sprake zijn van een regeldag. De oorzaak van deze onrust kan zijn dat hij in een groeispurt zit en daarom meer voeding nodig heeft. Ook zijn regeldagen een manier om zijn weerstand op pijl te houden. Kenmerkend is dat je baby vaak en meestal kort wil drinken. Gemiddeld komen regeldagen zo’n 10 dagen, 3 weken en 3 maanden na de geboorte voor. Je baby heeft behoefte aan meer melk en geeft het signaal dat de melkproductie omhoog moet. Het beste is om er aan toe te geven. Na een paar dagen heb jij weer een tevreden kind!

3. Wanneer schakel ik een lactatiekundige in?

Als je borstvoeding geeft en problemen of vragen hebt kun je terecht bij een lactatiekundige. Je vindt een lactatiekundige bij thuiszorginstellingen, in ziekenhuizen of als zelfstandig gevestigde. Aarzel niet om contact op te nemen als borstvoeding pijnlijk is, je kind onvoldoende groeit of als je twijfelt of je het wel goed doet. Je kunt al tijdens je zwangerschap bij een lactatiekundige terecht voor borstvoedingsvoorlichting. Lactatiekundige hulp wordt door de meeste zorgverzekeraars vergoed vanuit de aanvullende polis.

4. Moet ik mijn menu aanpassen voor borstvoeding?

Borstvoeding geven maakt hongerig! De hoeveelheid calorieën die jij exact nodig hebt, wordt onder meer bepaald door je lengte, gewicht, activiteitenpatroon en de hoeveelheid melk die je per dag produceert. Geef toe aan je hongergevoel en kies voor een gezonde basisvoeding met royaal groente, fruit, zuivel en vlees, vis of vegetarische vervanger. Drink minstens twee liter vocht per dag en gebruik voldoende onverzadigde vetten. Deze komen terecht in de moedermelk als bouwstenen voor de hersenen, ogen en zenuwstelsel van je kleine. Dat betekent twee keer per week vette vis, elke boterham besmeren met halvarine en per persoon een eetlepel vloeibaar vet bij de warme maaltijd. De oorzaak van eventuele darmkrampjes ligt in een onrijp darmstelsel en heeft meestal niets met jouw voeding te maken.

5. Kun je borst- en flesvoeding ook combineren?

Zeker, maar niet vanaf het begin. In de kraamweken is het belangrijk dat je borsten frequent genoeg worden gestimuleerd om voldoende melkkliertjes te activeren. Hiermee leg je een goede basis voor het geven van borstvoeding. Het maakt het makkelijker om op een later moment de melkproductie te verhogen als dat nodig is, maar óók om de borstvoeding te vervangen door flesvoeding zonder dat je melkproductie achteruit loopt. Een goede start zorgt later voor een betere combinatie tussen borst en fles.

6. Mag je lijnen als je borstvoeding geeft?

De meeste vrouwen raken na de bevalling geleidelijk aan de overtollige zwangerschapskilo’s kwijt. Dit gebeurt ook als je borstvoeding geeft en is niet schadelijk als het beperkt blijft tot een halve kilo per week. Lijnen om meer af te vallen, is tijdens het geven van borstvoeding niet verstandig. Behalve het risico op voedingstekorten bestaat de kans dat er meer chemische stoffen - zoals PCB’s - vanuit je vetweefsel in je moedermelk terechtkomen. Deze zijn schadelijk voor je baby. Het belangrijkste: gezond eten en zorgen dat je voeding voldoende vitamines en mineralen bevat. Gebruik dagelijks een multivitaminepreparaat voor voedende vrouwen.

7. Wat zijn de wettelijke regels rondom kolven bij borstvoeding?

Volgens de Arbeidstijdenwet mag je - totdat je baby 9 maanden is - een kwart van je werktijd besteden aan het voeden, rechtstreeks of door te kolven. Je werkgever is verplicht om een passende en afsluitbare ruimte beschikbaar te stellen. Een voorwaarde is wel dat jij je werkgever op tijd vertelt dat je na je verlof wilt voeden. Als je niet kunt of wilt kolven of voeden op je werk, mag je ook ergens naartoe gaan om te kolven of te voeden. Na 9 maanden houdt het voedingsrecht op. Toch moet de werkgever je nog steeds in staat stellen om te kunnen blijven voeden, bijvoorbeeld in de vorm van extra pauzes. Maar dan wel in overleg en in je eigen tijd.

8. Hoe bouw ik een voorraad afgekolfde melk op?

Ook als je niet gaat werken, kan het handig zijn om afgekolfde melk achter de hand te hebben. Na de eerste ochtendvoeding kun je proberen om nog wat melk uit je borsten te kolven. Kleine porties kun je invriezen als ijsklontjes, of - afgekoeld op koelkasttemperatuur - bij elkaar schenken. Begin op tijd met kolven, liefst als je baby tussen de 4 en 6 weken oud is. Zo wennen je borsten ook aan het kolfapparaat. Hoe vaker en ontspannen je kolft, des te meer melk er in het flesje stroomt. Door je kind om de dag een beetje afgekolfde melk aan te bieden, kan hij langzaam wennen aan het drinken uit een flesje.

9. Krijgt mijn baby altijd genoeg melk binnen bij borstvoeding?

Melk die je afkolft, ziet er vaak waterig uit. Toch bevat moedermelk altijd voldoende voedingsstoffen. Ook kun je herkennen of je kleine voldoende drinkt. Tijdens het voeden hóór je - als het goed is - je baby slikken. Alleen de kaken of oorlelletjes zien bewegen zonder bijhorende slikgeluidjes is niet afdoende. Laat hem drinken aan de eerste borst zolang hij wil en bied de tweede borst aan als toetje. Op die manier krijgt je kleine voldoende vetten binnen. In de eerste kraamweek zijn minstens acht voedingen per etmaal nodig.

10. Hoe zit het met roken en borstvoeding?

Het wordt sterk afgeraden om te roken tijdens de borstvoedingsperiode. Toch is het ook dán nog beter om borstvoeding te geven dan flesvoeding. Dit vanwege de antistoffen in moedermelk. Het nadeel is dat nicotine in de moedermelk terecht komt en zelfs in een hogere concentratie dan in je bloed. Behalve dat het slecht is voor je baby, kan hij er ook onrustig van worden. Nicotine is een stimulerende stof. Je baby kan er slechter van slapen en drinken. Kun je het toch niet laten om te roken, doe dit dan direct ná een voeding en niet binnen 2 uur ervoor.

Wil je meer weten over het geven van borstvoeding? Lees dan eens De kunst van het voeden of 10x wat je wilt weten over kolven.