Spruw bij je baby: oorzaak en behandeling

Spruw is een candida- infectie van het mondslijmvlies. Candida is een gist die bij veel mensen voorkomt op de huid en slijmvliezen en in het maagdarmkanaal, zonder dat dit tot problemen leidt. Borst- en tepelpijn bij vrouwen die borstvoeding geven wordt soms veroorzaakt door een candida-infectie in de borst. Baby’s die borstvoeding krijgen, kunnen ook spruw in hun mond krijgen. Spruw komt bij ongeveer 4% van de zuigelingen voor, meestal bij baby’s jonger dan 6 weken.

Hoe krijgt een baby spruw?

Door verminderde weerstand, een nog niet rijp immuunsysteem en antibioticagebruik kan er een spruw ontstaan. Antibiotica kan ook “goede” bacteriën doden, waardoor gist kan groeien. Ook tijdens de geboorte, als jij zelf als moeder een schimmelinfectie hebt, of via jouw tepel bij borstvoeding, kan besmetting plaats vinden. Je hoeft hier zelf overigens geen klachten van te hebben. Borstvoeding is een ideale voedingsbodem voor Candida, vanwege de melksuikers. De gist gedijt op warme, vochtige plaatsen. De mond van de baby en de tepels van de moeder zijn perfecte plaatsen voor een schimmelinfectie.

Hoe herken je spruw?

Je herkent spruw aan de witte vlekken die je niet kunt wegvegen. Spruw komt regelmatig voor bij pasgeboren baby’s.

Symptomen van spruw bij een baby

Witte, fluweelachtige zweertjes in de mond en op de tong
Afvegen van de zweertjes kan bloeden veroorzaken
Roodheid in de mond
Luieruitslag
Stemmingswisselingen, zoals erg kieskeurig zijn
Weigeren om te voeden vanwege de pijn

Sommige baby’s voelen helemaal niets.

Symptomen van spruw bij de moeder

Dieproze, gebarsten en pijnlijke tepels.
Tederheid en pijn tijdens en na het voeden

Kan ik nog borstvoeding geven als mijn baby spruw heeft?

De borstvoeding hoeft niet te worden onderbroken als bij een van jullie of bij beiden spruw is vastgesteld. Spruw kan het voeden voor jou wel pijnlijk maken - een reden waarom een snelle behandeling voor jullie beiden nodig is.

Eén ding dat kan helpen als je borstvoeding geeft met spruw, mits je de privacy hebt en het weer meewerkt. Je kunt je tepels elke dag een paar minuten blootstellen aan zonlicht, want gist heeft een hekel aan zon. Probiotica kunnen ook het herstel versnellen en de gist op afstand houden, en ze zijn veilig in te nemen als je borstvoeding geeft.

Zelfs als je baby prikkelbaar is tijdens de voedingen, blijf de borst of de fles aanbieden als je kolft of flesvoeding geeft. Zodra de behandeling aanslaat en de symptomen afnemen, eet je baby weer snel zoals normaal.

Doet spruw pijn bij een baby?

Meestal hebben baby’s met spruw nergens last van. Soms is er lichte pijn en drinkt je baby slechter of onrustiger. Ook kan spruw samengaan met een schimmelinfectie in het luiergebied. In de mond is een witte aanslag die je niet kunt wegvegen te zien op het wangslijmvlies, gehemelte, tong en soms ook op de lippen. Moeders die borstvoeding geven kunnen wel of geen klachten hebben. De volgende klachten kunnen optreden: brandende, stekende pijn tijdens en na de voeding, rode/roze glanzende tepel of ontkleurde/lichtere tepels soms met schilfers.

Hoelang duurt spruw bij baby?

Spruw gaat vaak na een paar dagen vanzelf over. Zodra de behandeling is begonnen, zouden de symptomen binnen 2-3 dagen verbeteren. Het duurt iets langer (ongeveer 7 dagen) voor de infectie volledig verdwijnt.

Hoe kom je snel van spruw af?

Heeft je baby spruw, maar zijn er geen pijnklachten en blijft je baby goed drinken, dan hoeft spruw niet behandeld te worden. Het gaat vanzelf over. Als er wel klachten zijn bij jou en/of je baby dan is het raadzaam om jullie beide te behandelen.

Het is belangrijk om steeds goed de handen en je tepels te wassen. Je tepels niet met zeep wassen en goed laten drogen. Flessen, spenen en kolf onderdelen moeten elke dag uitgekookt worden.

De huisarts kan je een antischimmel middel voorschrijven (nystatine of miconazol gel of suspensie). Na iedere (borst)voeding breng je dit aan met behulp van een schone vinger in het mondje (gehemelte, tong, wangen) van je baby. Niet te diep in de keel smeren. Het is belangrijk hier 5 tot 7 dagen mee door te gaan, ook als er geen spruw of klachten meer zijn. Zelf smeer je dit (maar dan meestal in een zalf- of crèmevorm) na elke voeding op je tepels.

Bij zeer hardnekkige of steeds terugkerende spruw wordt er soms een ander medicijn (fluconazol) voorgeschreven door de huisarts of kinderarts.

Maatregelen en voorkomen van spruw

Wanneer jij of je baby spruw heeft kun je volgende maatregelen nemen. Je kunt hier ook spruw mee (proberen te) voorkomen

Kledingstukken die in aanraking komen met borstvoeding (bh’s), spuugdoekjes e.d. dagelijks op 60 graden wassen.
Gentiaanviolet: dit wordt in Nederland niet vaak gebruikt. Er is dus niet veel ervaring mee. Je kunt een lactatiekundige raadplegen mocht je hier meer over willen weten.
Als je flesvoeding geeft, reinig en steriliseer dan alle apparatuur, inclusief spenen.
Reinig en steriliseer fopspenen en andere speeltjes die in baby’s mond gaan. Verschoon luiers vaak om te voorkomen dat gist luieruitslag veroorzaakt.
Zorg ervoor dat je tepels behandelt als je een schimmelinfectie hebt. Je kunt bijvoorbeeld azijn gebruiken (1 eetlepel in een glas water).
Bosbessensap met schone vinger aanbrengen in mondje van de baby.
Gebruik na elke borstvoeding schone zoogcompressen.