Wat is reflux?

Bij baby’s die reflux hebben stroomt er maaginhoud terug in de slokdarm. Dit is een heel gewoon verschijnsel bij het merendeel van de baby’s. Sommigen baby’s spugen in meer of mindere mate, anderen helemaal niet (verborgen reflux). Bij baby’s is de sluitspier - het klepje - tussen maag en slokdarm nog niet helemaal ontwikkeld. Daarom kan er gemakkelijk maaginhoud in de slokdarm komen. In de loop van het eerste jaar ontwikkelt deze sluitspier zich verder, zodat de reflux meestal verdwijnt.

Wat is de oorzaak van reflux en verborgen reflux?

Bij de overgang van de slokdarm naar de maag zit een soort klepje, ook wel sluitspier of kringspier genoemd. Als je slikt opent deze spier, zodat voeding naar de maag kan stromen. Daarna sluit de spier zich weer, zodat er geen voeding terug de slokdarm in kan stromen. Bij baby’s is de kringspier nog niet volledig ontwikkeld. Daarnaast is de maag van je baby nog niet volgroeid. Hierdoor loopt (vloeibare) voeding met enige regelmaat weer terug de slokdarm in. De kringspier is volgroeid rond de leeftijd van 18 maanden. Vaak worden refluxklachten vanaf dat moment dan ook minder om uiteindelijk helemaal te verdwijnen. In een klein aantal gevallen kan reflux een teken zijn van een ernstiger probleem, zoals:

• Gastro-oesofageale refluxziekte (GORD) - een langdurige vorm van reflux waarbij de maaginhoud omhoog kan komen en de slokdarm irriteert
• Een koemelkallergie - dit kan ook uitslag, braken en diarree veroorzaken; veel baby’s groeien er uiteindelijk overheen en kunnen worden behandeld door koemelk uit hun dieet te schrappen
• Een verstopping - in zeldzame gevallen kan reflux optreden omdat de slokdarm verstopt of vernauwd is, of omdat er een verstopping in de maag en de dunne darm is.
• Darmkrampjes - Darmkrampen zijn een veel voorkomend probleem bij baby’s. Darmkrampjes veroorzaken snelle en hevige samentrekkingen van de darmen. Dit kan ervoor zorgen dat je baby refluxklachten heeft.

Wat zijn de symptomen van reflux?

De ernst van de klachten van reflux varieert. Sommige baby’s spugen veel. Dit gebeurt vaak vlak na de voeding of als je baby plat ligt. De slokdarm kan geïrriteerd raken door het zuur vanuit de maag. Dit geeft pijnklachten. Hierdoor kan je baby huilen, onrustig gedrag vertonen en slecht slapen. Soms gaan baby’s hierdoor slechter eten en drinken, waardoor ze minder goed groeien. Heb je het vermoeden dat je baby veel last heeft van reflux? Zoek dan contact met je huisarts, er bestaat medicatie die refluxklachten kunnen verminderen.

In een enkel geval kunnen er ademhalingsproblemen ontstaan als gevolg van reflux. Hierbij komt maaginhoud in de luchtwegen terecht. Dit komt gelukkig niet vaak voor.

Als je baby verder geen last heeft van reflux en goed blijft groeien, hoeft er niets aan gedaan te worden. Bij de meeste baby’s verdwijnen de klachten vanzelf in het eerste levensjaar.

Wat zijn refluxklachten?

Veel baby’s geven een mondje voeding terug of spugen wel eens. Er is lang niet altijd sprake van reflux. De volgende symptomen kunnen er wel op wijzen

• Veel huilen
• Slecht slapen
• Overstrekken
• Veel spugen en kokhalzen
• Vaak de hik hebben
• Niet willen drinken of juist snel opnieuw na de laatste voeding.
• Onrustig zijn tijdens het voeden
• Zure adem uit het mondje
• Veel hoesten en/of kwijlen
• Slikken of schrokken na het boeren of voeden
• Niet aankomen omdat ze niet genoeg voedsel binnenhouden

Wat is het verschil tussen reflux en verborgen reflux?

Bij verborgen reflux komt de voeding ook omhoog, maar slikt je baby het vervolgens weer door. De maaginhoud komt dus omhoog en zakt weer naar beneden. Hierdoor komt de doorgaans zure voeding twee keer door de slokdarm, wat een scherpe brandende pijn kan veroorzaken. Je baby kan hier veel last van hebben. Bij deze vorm is het lastig om vast te stellen of er sprake is van reflux.

Wat zij de symptomen van verborgen reflux bij je baby?

Er zijn een aantal punten waar je op kunt letten om verborgen reflux te herkennen:

• Je baby ruikt zuur uit zijn mond
• Je baby slikt veel, vooral na een voeding
• Je baby gaat huilen als je hem plat legt
• Je baby krijst regelmatig en loopt rood aan, je ziet aan zijn gezichtje dat hij pijn heeft
• Je baby wil veel drinken, omdat dit de keel verzacht
• Je baby heeft vaak en lang de hik
• Je baby slaapt weinig of niet lang achter elkaar

Adviezen en behandeling bij reflux

Soms kan je houding tijdens het geven van borstvoeding van positieve invloed zijn op reflux of verborgen reflux. Ook kan kleine aanpassingen in de hoeveelheid en frequentie van de voeding helpen.

Houding

• Eerst kun je kijken of het spugen of andere klachten verminderen door je baby een half uur na de voeding rechtop te houden.
• Probeer te zorgen dat je baby tijdens het voeden zo min mogelijk lucht binnenkrijgt. Bij borstvoeding is het dus belangrijk dat je goed aanlegt.
• Je kunt het hoofdeinde van het bedje verhogen met bijvoorbeeld rollen kussens, zodat je baby iets schuin komt te liggen. Het is niet bewezen dat het omhoog zetten van het hoofdeinde van het bedje effectief is bij reflux. Wel wordt altijd aangeraden om je baby op zijn rug te laten slapen, om het risico op wiegendood zoveel mogelijk te verkleinen.
• Draag je baby overdag regelmatig in een draagdoek of -zak. Hierdoor komt de voeding minder snel omhoog. Dit vermindert de irritatie van de slokdarm. Je kunt je baby ook in de wipstoel zetten, om dit te voorkomen.
• Til bij het verschonen de billetjes niet op, maar draai je baby op zijn zij om de luier om te doen.

Voeding

• Bied vaker kleinere hoeveelheden voeding aan. Het is belangrijk dat baby’s met refluxklachten niet teveel voeding in één keer krijgen aangeboden.
• Je kunt de (afgekolfde) borstvoeding en flesvoeding ook verdikken door johannesbroodpitmeel gebruiken. Johannesbroodpitmeel mag je vanaf de geboorte gebruiken.
• Blijf borstvoeding geven, indien mogelijk, omdat moedermelk gemakkelijker te verteren is.
• Zorg ervoor dat je baby pauzes neemt tijdens een voeding.

Wat kan het risico op reflux vergroten?

Reflux bij baby’s komt vaak voor. Maar sommige dingen maken de kans groter dat een baby reflux krijgt. Deze zijn:

• Vroeggeboorte
• Longaandoeningen
• Aandoeningen die het zenuwstelsel aantasten
• Eerdere operaties aan de slokdarm

Wanneer ga je naar de huisarts bij reflux of verborgen reflux?

Veel baby’s hebben last van reflux of verborgen reflux, dit is meestal onschuldig. Bijna negen van de tien baby’s met reflux zijn beter tegen de tijd dat ze 12 maanden oud zijn. Dat komt omdat tijdens de eerste 12 maanden van een baby zijn spijsverteringsstelsel zich op natuurlijke wijze ontwikkelt en hij meer tijd rechtop doorbrengt als hij begint te zitten. Bij meer dan 90% van de baby’s verdwijnen de klachten tussen de 12 en 18 maanden. Maar bij sommige kinderen - bij één op de tien baby’s - is er meer aan de hand.

Ga naar de huisarts als je baby:

• Je baby komt niet aan
• Voortdurend krachtig overgeeft, waardoor de maaginhoud uit de mond schiet. Dit wordt projectiel braken genoemd
• Groene of gele vloeistof uitspuugt
• Bloed of maaginhoud uitspuugt die op koffiedik lijkt
• Weigert te eten
• Bloed in de ontlasting heeft
• Moeite heeft met ademhalen of hoest die niet overgaat
• Begint met spugen als hij 6 maanden of ouder is
• Ongewoon prikkelbaar is na het eten
• Niet veel energie heeft

Diagnose en behandeling reflux

Meestal hebben baby’s met reflux geen onderzoek nodig omdat de diagnose kan worden gesteld op basis van de symptomen. Reflux bij baby’s vereist meestal ook geen specifieke behandeling, maar de bovenstaande voedingssuggesties kunnen nuttig zijn. Baby’s die ongecontroleerd huilen of duidelijk pijn lijden, kunnen een anti-refluxmiddel voorgeschreven krijgen.

Als de symptomen niet verbeteren met deze aanpassingen, kan een voedingsonderzoek om andere oorzaken uit te sluiten nuttig zijn. In zeldzame gevallen, en als een arts denkt dat dit nuttig kan zijn, kan een endoscopie, pH-controle of bariumsliktest worden gedaan.

Refluxziekte

Er is dan sprake van gecompliceerde reflux dat ook wel refluxziekte wordt genoemd. Dit komt gelukkig maar weinig voor. Heb je het idee dat je baby wél veel last heeft of worden de klachten steeds erger? Neem dan contact op met het consultatiebureau of je huisarts.

In zeldzame gevallen leidt reflux bij kinderen tot gewichtsverlies of een groeiachterstand ten opzichte van andere kinderen van dezelfde leeftijd en hetzelfde geslacht. Deze symptomen kunnen wijzen op een medisch probleem. Deze medische problemen kunnen bestaan uit een allergie, een blokkade in het spijsverteringsstelsel of gastro-oesofageale refluxziekte (GERD). GERD is een ernstigere vorm van GER die ernstige gezondheidsproblemen veroorzaakt.

Als bovenstaande adviezen niet voldoende helpen en je baby blijft klachten houden, dan kan de huisarts of kinderarts een medicijn voorschrijven. Sommige medicijnen zorgen ervoor dat de voeding sneller in de darmen terechtkomt. Ook kunnen er maagzuurremmers worden voorgeschreven. Deze worden vooral gegeven om de slokdarm te beschermen. Toch zijn de meeste artsen tegenwoordig wat voorzichtiger met het voorschijven van medicatie voor reflux, omdat het flink wat bijwerkingen kan hebben.

Bij de meeste kinderen is de reflux verdwenen voordat ze 18 maanden zijn.