Wanneer heeft je baby koorts?

Een normale lichaamstemperatuur van een baby schommelt tussen de 36,5 en 37,5 graden Celsius. Geeft de thermometer meer dan 38°C aan, dan heeft je baby koorts. Koorts kan in eerste instantie geen kwaad en is niet direct reden tot ongerustheid. Maar een stijging van de lichaamstemperatuur geeft wel aan dat er ergens in het lichaam iets mis is. Je baby kan ook een verhoging hebben door een vaccinatie. Koorts kan ook verward worden met oververhitting. De koorts is dan meestal laag. Dit kan voorkomen wanneer er hittegolven zijn of door te veel kleding. De temperatuur wordt dan in een paar uur vanzelf weer normaal door je baby uit te kleden of te verhuizen naar een koelere plaats. De koorts verdwijnt snel met rust en extra drinken.

Hoe ontstaat koorts bij je baby?

Het lichaam van je baby zal zich tegen deze indringers verzetten door zijn temperatuur te verhogen. Koorts is dan ook een natuurlijke afweerreactie van het lichaam tegen ziekteverwekkers. Een hogere temperatuur activeert namelijk allerlei afweermechanismen van het lichaam. Bovendien kunnen de ziekteverwekkers zelf over het algemeen juist erg slecht tegen deze hogere temperatuur: de meeste bacteriën zullen sterven.

Bijna alle koorts wordt veroorzaakt door een nieuwe infectie. Virussen veroorzaken tien keer meer infecties dan bacteriën. Het aantal kiemen dat een infectie veroorzaakt loopt in de honderden. Verkoudheid, griep en andere virale infecties zijn de meest voorkomende oorzaak. Koorts kan de eerste 24 uur het enige symptoom zijn. Het begin van de virale symptomen (loopneus, hoest, diarree laat vaak op zich wachten. Een blaasontsteking is de meest voorkomende oorzaak van stille koorts bij meisjes.

Zodra de vijandelijke cellen zijn gedood door het afweersysteem van het lichaam, verdwijnt de koorts bij je baby vaak vanzelf.

Wat zijn symptomen van koorts bij je baby?

Je baby kan zich anders gedragen en ook chagrijniger en kribbiger zijn dan normaal.

Andere symptomen van koorts bij baby’s zijn:

• Slecht slapen.
• Slecht eten.
• Gebrek aan interesse in spelen.
• Minder actief of zelfs lusteloos.
• Stuiptrekkingen of toevallen.
• Hangerig.
• Veel moeten huilen.
• Hoesten.
• Benauwdheid.
• Hoorbare ademhaling.
• Snelle ademhaling.
• Bleek zien.
• Minder drinken dan normaal.
• Weinig plassen.
• Overgeven.
• Diarree.
• Oorpijn.
• Keelpijn.
• Vlekjes op de huid.

Temperatuur meten

Als je denkt dat je baby koorts heeft, meet dan zijn temperatuur. Je kunt de temperatuur meten met behulp van een normale koortsthermometer. Je krijgt het meest betrouwbare resultaat, wanneer je de thermometer ongeveer één cm in de anus steekt. Je kunt de temperatuur ook onder zijn tong of oksel meten, deze metingen zijn alleen minder betrouwbaar. Je meet dan de buitentemperatuur in plaats van de binnentemperatuur. Eenmaal per dag de temperatuur meten is voldoende.

Om een rectale temperatuur te meten, moet je er eerst voor zorgen dat de thermometer schoon is. Was hem met water en zeep of veeg hem af met alcohol. Leg je baby op zijn buik of op zijn rug met de benen naar de borst gebogen. Breng een beetje vaseline aan rond de bol van de thermometer en steek hem voorzichtig in de rectale opening. Houd de digitale thermometer ongeveer een minuut op zijn plaats totdat u de pieptoon hoort. Verwijder dan voorzichtig de thermometer en lees de temperatuur af.

Goed om te weten: oorthermometers zijn niet geschikt voor baby’s jonger dan 3 maanden. Hun gehoorgang is nog erg nauw en zo komt de sensor niet bij het trommelvlies.

Wat te doen bij een baby met koorts?

Koorts bij je kind gaat in de meeste gevallen vanzelf weer over. Je kunt een aantal dingen doen:

• Geef je baby voldoende rust. Zorg voor een rustige omgeving, zodat je kleine goed kan rusten. Rust zorgt voor herstel.
• Kleed je baby niet te warm aan. Zorg voor luchtige kleding en check of de slaapzak of het dekentje niet te warm zijn. Blijf dit controleren. Zorg dat je kind zijn warmte kwijt kan.
• Check je baby regelmatig. Zorg dat je in de buurt van je baby blijft en kijk hoe hij zich gedraagt. Vind je dat hij zich anders gedraagt? Waarschuw een (huis)arts.
• Geef je baby voldoende vocht om uitdroging te voorkomen. Tijdens koorts zweet je baby veel. Hierdoor verliest hij vocht. Gaat het drinken moeizaam? Laat hem dan wat vaker kleine beetjes drinken.

Hoeveel moet je baby extra drinken bij koorts?

Wanneer je baby koorts heeft, is het erg belangrijk om ervoor te zorgen dat hij genoeg drinkt. Omdat de lichaamstemperatuur hoger ligt dan normaal, zal het tijdens een koortsaanval meer vocht verliezen. Je zult ook merken dat je baby zweet en klammer aanvoelt dan anders. Probeer vaker kleine beetjes drinken te geven. Geef je nog borstvoeding, dan leg je hem vaker aan. Daarmee voorkom je dat je baby uitdroogt. Wanneer je baby hoge koorts heeft (39°C of hoger) moet je ervoor zorgen dat hij voor elke kilo die hij weegt, minstens 50 ml. per dag extra drinkt.

Het gevaar van uitdroging bij koorts is nog groter, wanneer je baby naast koorts ook last heeft van diarree of overgeven. Daardoor neemt het vochtverlies namelijk nog eens extra toe. Neem in deze gevallen in ieder geval altijd contact op met je huisarts.

Uitdrogingsverschijnselen herkennen bij je baby

Je kunt gemakkelijk zelf controleren of je kind lijdt aan uitdrogingsverschijnselen. Wanneer je de huid van je baby op een armpje of beentje of in een huidplooi oppakt en weer loslaat, hoort die meteen terug te glijden in de oorspronkelijke positie. Als dat niet zo is, is je kind ernstig uitgedroogd en breng je hem zo snel mogelijk naar de eerste hulp van een ziekenhuis. Andere symptomen van uitdrogingsverschijnselen bij je baby zijn:

• Sufheid en lusteloosheid
• Een halve dag niet geplast / geen natte luier
• Een droge mond
• Diepliggende ogen
• Snelle ademhaling
• Snelle hartslag
• Koude armen en benen

Hoe kleed je je baby als hij koorts heeft?

Vaak denken ouders dat het goed is om een baby met koorts zo warm mogelijk in te pakken met extra kleertjes en een dikke laag dekentjes. Dat is niet zo! Tijdens de koortsaanval heeft je kind last van overtollige lichaamswarmte, die hij kwijt hoort te kunnen raken. Daarom is het beter om luchtige kleding aan te trekken en hem onder een lakentje te leggen. Zo voorkom je dat hij last krijgt van warmtestuwing. Probeer wel te voorkomen dat je kind te veel afkoelt. Dat gevaar bestaat vooral wanneer het veel zweet.

Wanneer naar de huisarts als je baby koorts heeft?

Voor koorts bij je baby geldt, net als voor alle andere ziekteverschijnselen, dat de ouders dat zelf het beste kunnen beoordelen. Jij kent je kind beter dan wie dan ook. Je ziet dan ook vaak als eerste dat er iets aan de hand is. In geval van twijfel is het altijd verstandig om toch even te bellen met je huisarts.

Hoeveel graden koorts is gevaarlijk bij je baby?

Koorts bij baby’s die jonger dan 3 maanden zijn kan ernstig zijn. De koorts kan het gevolg zijn van sepsis (een bloedbaaninfectie). Bacteriële infecties in deze leeftijdsgroep kunnen snel verergeren. Als de temperatuur van je pasgeboren baby (tot 3 maanden) boven de 38°C stijgt is het belangrijk om naar de huisarts te gaan. Als Je baby ouder is dan 3 maanden kan bij een infectie de temperatuur oplopen tot 40 of 41 graden. Dat kan geen kwaad. De koorts is niet schadelijk voor het lichaam of de hersenen. Wanneer de koorts langer dan 3 dagen aanhoudt kan dit gevaarlijk zijn voor je baby.

Je gaat ook naar de huisarts als …

• Hij ook braakt / overgeeft en / of diarree heeft.
• Je baby slap en lusteloos en ontroostbaar is, niet reageert tijdens de koortsaanvallen en geen behoefte heeft aan drinken.
• Je baby stuipen en huiduitslag krijgt.
• Je baby niet makkelijk wakker te krijgen is.
• Je baby is benauwd of heeft een opvallend snelle ademhaling.
• Je baby wordt binnen enkele uren steeds zieker.

Wanneer je baby naast de koorts echter alleen maar last heeft van een verkoudheid (met helder, waterig snot) en verder normaal drinkt en helder reageert, is er waarschijnlijk niet zo veel aan de hand en is het een kwestie van uitzieken.

Wat zijn koortsstuipen bij je baby en hoe herken je ze?

Sommige kinderen krijgen bij hoge koorts last van koortsstuipen. Dit lijkt op een epileptische aanval en kan erg heftig voor jou als ouder overkomen. De spieren van je kind verkrampen en trekken onregelmatig samen. Bovendien reageert je kind niet meer op prikkels uit zijn omgeving en lijkt het bewusteloos te zijn. Deze stuipen worden veroorzaakt door een plotselinge storing in de elektrische functie van de hersenen. Stuipen komen het meest voor bij kinderen tussen de zes maanden en vijf jaar. Uit onderzoek is gebleken dat ongeveer 4% van alle kinderen in Nederland tenminste één keer last heeft van stuipen tijdens een koortsaanval. Als je kind eenmaal stuipen heeft gehad tijdens een koortsaanval, bestaat de kans dat dit zich dit een volgende keer herhaalt. De kans daarop is het grootst op een leeftijd tussen 12 en 24 maanden. Wanneer koortsstuipen of epilepsie in de familie zitten, is de kans op herhaling nog groter.

Hoewel de meeste ouders vreselijk schrikken wanneer hun kind last heeft van stuipen, wijzen stuipen lang niet altijd op gevaar. Alleen bij kinderen jonger dan zes maanden zijn koortsstuipen bijna nooit onschuldig. In die gevallen geven de stuipen aan dat je kind ernstig ziek is en neem je altijd contact op met je huisarts. Wanneer een kind dat ouder is dan zes maanden stuipen krijgt tijdens een koortsaanval, is dit in de meeste gevallen geen aanwijzing voor een ernstige ziekte.

Van koortsstuipen naar hersenvliesontsteking

Slechts bij 1 tot 4% van de kinderen met koortsstuipen wordt uiteindelijk hersenvliesontsteking (ook wel meningitis) vastgesteld. Dit is een erg gevaarlijke ziekte die kan leiden tot hersenbeschadiging. Naast hoge koorts en stuipen vertoont je kind in die gevallen meestal nog een aantal andere verschijnselen.

• Je kind heeft, behalve koorts, ook een stijve nek, waardoor het zijn kin niet meer op zijn borst kan leggen. Dit geldt echter alleen voor oudere kinderen!
• Baby’s hebben zogenoemde luierpijn. Door het optillen van de beentjes komt er druk op het hersenvlies, waardoor ze pijn hebben en huilen.
• Je kind wil liever niet aangeraakt worden.
• De fontanel is vaak opgezet, je kind is overgevoelig voor licht en moet soms overgeven.
• Ook kan het kleine, paarsrode vlekjes op zijn huid hebben, die worden veroorzaakt door bloedinkjes en kunnen samengroeien tot grotere vlekken.

Als je kind deze verschijnselen vertoont, waarschuw je onmiddellijk een arts.