Hoe herken je een aardbeienvlek bij je baby?

Aardbeienvlekken komen het meest voor bij kinderen. Ze zijn meestal niet zichtbaar bij de geboorte. Ze verschijnen meestal in de eerste dagen of maanden na de geboorte. Ze kunnen overal op het lichaam voorkomen, maar het vaakst op het hoofd of in het gezicht. Als ze voor het eerst verschijnen, kunnen ze heel snel groeien. Later krimpen ze meestal en verdwijnen ze uiteindelijk. De grootte varieert tussen enkele millimeters en enkele centimeters. Aardbei-hemangiomen kunnen groter worden, maar zijn meestal niet schadelijk. Hemangiomen verdwijnen meestal helemaal zonder behandeling tegen de tijd dat een kind 10 jaar is.

Soorten aarbeienvlekken

Er zijn verschillende soorten aardbeienvlekken:

• Gemengde aardbeienvlekken. Deze vlekken bevatten zowel een diepe als een oppervlakkig component en ze komen het meest voor. Ze hebben het aardbei-uiterlijk en een uitstulping van de huid.

• Oppervlakkige aardbeienvlekken. Deze zijn rood als een aardbei en worden daarom ook wel aardbeihemangiomen of aardbeienvlekken genoemd. Het hemangioom begint vaak als een roze-rode vlek, die vervolgens felrood-paars kleurt en dikker wordt. Deze vormen zich net onder de bovenste huidlaag (de opperhuid).

• Diepe aardbeienvlekken. Deze vlekken gaan dieper in de onderste vetlaag van de huid. Deze herken je aan een zachte zwelling dieper in de huid, ze kunnen blauw doorschemeren. De huid kan ook uitpuilen en een blauwe of paarse tint hebben. Een diepe aardbeienvlek kan pijnlijk zijn en kan bloedingen veroorzaken.

Uitleg over de verschillende vormen en gevolgen van een aardbeivlek

Twijfel je of er sprake is van een aardbeienvlek bij je baby? Lees dan ons artikel over andere soorten geboortevlekken.

Kan een aardbeienvlek kwaad?

Aardbeienvlekken zijn vaak onschuldig van aard en nemen in de loop van de kindertijd af, ook zonder behandeling. In 5 tot 10% van de gevallen zijn aardbeienvlekken niet onschuldig - bijvoorbeeld omdat ze vlak bij een oog of de neus zitten.

Het is belangrijk aardbeienvlekken in de gaten te blijven houden tot het niet meer groeit. Oppervlakkige aardbeienvlekken zijn meestal volgroeid als ze 5 maanden oud zijn, maar diepe aardbeienvlekken blijven soms wat langer groeien. In sommige gevallen kan je huisarts je doorverwijzen naar een specialist in aardbeienvlekken bij baby’s.

Hoe kom je aan een aardbeienvlek?

Waardoor een aardbeienvlekken ontstaat is nog niet goed duidelijk. Wel weten we dat de meeste hemangiomen ontstaan in de eerste weken na de geboorte en dan snel groeien. Het hemangioom groeit vervolgens nog 6 tot 9 maanden rustig door, waarna hij langzaam spontaan weer verdwijnt. Per leeftijdsjaar verdwijnt ongeveer 10% van de hemangiomen. Bij de leeftijd van 4 jaar is dus 40% verdwenen en op de leeftijd van 7 jaar 70%. Uiteindelijk verdwijnt ruim 95% van de hemangiomen spontaan. De meeste aardbeienvlekken vervagen en verdwijnen, zonder dat er nog iets zichtbaar is aan de huid.

Aardbeienvlekken ontstaan wanneer bloedvaten en cellen dicht bij de huid zich niet ontwikkelen zoals het hoort. In plaats daarvan klonteren de bloedvaten samen tot een niet-kankerachtige massa of tumor.

Is het erfelijk?

De vlekken zijn niet erfelijk, dus een volgend kind heeft geen grotere kans ook een aardbeienvlek te krijgen. Er zijn wel een aantal factoren waardoor je baby meer kans heeft op een aardbeienvlek.

Wat zijn de risicofactoren voor aardbeienvlekken?

Elk kind kan een aardbeienvlek krijgen, maar deze factoren kunnen het risico verhogen:

• Aardbeienvlekken komen twee tot drie keer vaker voor bij meisjes dan bij jongens
• Laag geboortegewicht
• Meerlingen (tweelingen, drielingen of meer)
• Vroeggeboorte
• Hogere leeftijd van de moeder
• Stuitligging
• Blank of licht getint
• Zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie)

Complicaties bij aardbeienvlekken

Soms veroorzaken aardbeivlekken problemen, zoals bloedingen en zweren. Als ze in de buurt van een oog zitten, kunnen ze bijvoorbeeld een lui oog veroorzaken, omdat het oog (deels) dichtgedrukt wordt door de aardbeivlek. Ook kunnen soms cosmetisch storende afwijkingen achterblijven. Als er meer dan 4 (kleinere) aardbeivlekken zijn, dan is er een groter risico op inwendige aardbeivlekken die bloedingen kunnen veroorzaken.

Hoe krijg je een aardbeienvlek weg?

Veel kinderen met aardbei-hemangiomen hebben geen behandeling nodig. Als een aardbeivlek niet in de weg zit, niet zweert, niet sneller groeit dan verwacht en als het er niet meer dan 3 zijn, dan kan worden afgewacht. Soms is behandeling noodzakelijk in gespecialiseerde centra door plastisch chirurgen. Dat is bij:

• Aardbeivlekken die in de buurt van de ogen, oren, neus, mond, luchtwegen, plasbuis of anus zitten. Deze kunnen de functies van de ogen, oren enz. belemmeren. Ook als ze in plooien (oksel, lies, nek) zitten. Dit kan een grotere kans op bloedingen geven.
• Als ze erg snel groeien.
• Als ze gaan zweren. Dit kan heel pijnlijk zijn.
• Als een kind 4 is en de aardbeivlek is nog niet helemaal verdwenen. Tegenwoordig is er een geneesmiddel dat heel goed aanslaat bij aardbeivlekken. Dat is de bètablokker propranolol.

Tegen de tijd dat een baby 6-18 maanden oud is, beginnen de meeste aardbeienvlekken langzaam te verbeteren. In een proces dat “involutie” wordt genoemd, wordt het hemangioom minder rood en meer grijs of witachtig en wordt het geleidelijk vlakker en krimpt het vanuit het centrum naar buiten toe.

Meer informatie

Voor meer info over de hemangiomen kun je o.a. terecht op het consultatiebureau of op de website van het Nederlandse ouder- en patiëntenvereniging voor hemangiomen en vasculaire malformaties: hevas.eu.