Seksuele voorlichting voor peuters

Seksuele voorlichting voor peuters

Kinderen zijn van nature nieuwsgierig. Ze willen alles weten. Dus ook hoe het lichaam werkt. Kijk daarom niet raar op als je kind al op jonge leeftijd vragen stelt over zijn geslachtsdelen of over seksualiteit. Hoe ga je als ouder daarmee om?

Waar komt die seksuele vraag vandaan?

Je kind stelt ineens een vraag over seks of zijn geslachtsdeel. Je denkt misschien: hoe komt hij daar nou bij?. Vaak komt zo’n vraag doordat je kind iets heeft gezien, gehoord of meegemaakt. Bijvoorbeeld bij het aankleden, in bad of iets wat hij ergens zag of hoorde. Dat kan de nieuwsgierigheid aanwakkeren. Kinderen vinden alles aan het lichaam interessant. Vooral de verschillen tussen jongens en meisjes roepen veel vragen op.

Verschillen tussen jongens en meisjes

De eerste vier jaar ontdekt je kind hoe zijn eigen lichaam eruitziet. Het wordt extra interessant als hij merkt dat niet iedereen hetzelfde lichaam heeft. Als je zowel een zoon als dochter hebt, zien ze elkaars lichaam en ontdekken zo de verschillen. Op welke leeftijd ze zich daarvan bewust worden, verschilt per kind.

Het beestje bij de naam noemen

Een arm is een arm, een been een been. Maar hoe zit het met geslachtsdelen? Daar doen we als ouders soms moeilijk over. Vooral bij meisjes is er niet echt één naam die iedereen gebruikt. Bij jongens zeggen we meestal gewoon ‘piemel’. Bij meisjes kiezen ouders vaker een koosnaampje. Dat kan verwarrend zijn. Als je steeds andere woorden hoort, weet je niet goed wat ermee bedoeld wordt. En wat voor boodschap geef je dan eigenlijk mee?

Namen voor het jongensgeslachtsdeel

piemel(tje), plassertje of penis

Namen voor het meisjesgeslachtsdeel

plasser, vagina, vulva, doos(je) of poes

Geef de ruimte om te ontdekken

Misschien krijg jij rode oortjes bij dit onderwerp, maar laat dat het gesprek niet lastig maken. Geef je kind de ruimte om te ontdekken. Samen douchen of tijdens het aan- en uitkleden kunnen kinderen elkaar of jou zien. Dat is een goed moment om uit te leggen dat je wel naar elkaars lichaam mag kijken, maar dat sommige plekken niet aangeraakt mogen worden. Vertel ook dat dat alleen thuis mag, samen met papa en mama. Andere mensen mogen je niet in je blootje zien. Leg bijvoorbeeld de ‘onderbroekenregel’ uit: waar je onderbroek zit, mag niemand anders komen dan papa en mama.

Past opa of oma soms op en helpen zij met verschonen of naar de wc gaan? Leg dan uit dat zij dat wel mogen, maar verder niemand. Zo weet je kind wat normaal is en wat niet.

Samen in gesprek over lichaam, gender, liefde, seksualiteit en weerbaarheid

Vind je het lastig om erover te praten met je kind?

Dan is het invulboek Lijfklets een aanrader! Dit boek helpt jou op een speelse manier praten over belangrijke onderwerpen in de seksuele opvoeding. Van het leren kennen van het lichaam tot verliefdheid. En van grenzen aangeven tot rolpatronen.

Lijfklets staat vol leuke en verrassende vragen en opdrachten. Zo ontstaat er een fijne sfeer waarin alles bespreekbaar is, zonder dat het zwaar of ongemakkelijk wordt.

Bestel hier

Wat doe je bij een seksuele vraag?

Blijf rustig. Het is logisch dat je schrikt als je kind ineens zo’n vraag stelt. Probeer te onthouden dat je peuter vooral nieuwsgierig is. Het gaat niet om seks, maar om hoe baby’s gemaakt worden. Verhaaltjes over de ooievaar kunnen verwarrend zijn. Neem de vraag serieus. Zo voelt je kind zich veilig om ook moeilijke vragen te stellen. Geef een kort en simpel antwoord. Je hoeft niks te vertellen over je eigen seksualiteit. Vaak is dat al genoeg om de nieuwsgierigheid te stoppen.

Seksueel gedrag bij je kind

Soms stelt je kind niet alleen vragen, maar laat het ook gedrag zien. Leg dan rustig uit wat wel en niet mag. Zit je kind met zijn hand in zijn broek aan tafel, of aan zijn piemel terwijl het met andere kinderen speelt? Zeg dan dat papa en mama dat ook niet doen. Als je kind onder de douche of in bed zijn geslachtsdeel aanraakt om te ontdekken, is dat prima. Je hoeft er niks van te zeggen. Zeker bij kinderen met een luier is het geslachtsdeel extra interessant. Ze kunnen er namelijk minder makkelijk bij dan bijvoorbeeld bij hun tenen.

Leer je kind dat er een verschil is tussen wat je thuis doet en wat je in het openbaar doet. Daarbij hoort ook het friemelen aan je geslachtsdelen. Zo voorkom je gênante momenten in de supermarkt of bij visite.

Let’s talk about seks, maar hoe?

Wat jij weet of voelt over seks, is voor je kind nog niet belangrijk. Gebruik duidelijke woorden en pas je uitleg aan op zijn leeftijd. Soms is één zin al genoeg. Een kinderboek met plaatjes kan ook helpen. In de bibliotheek vind je er genoeg. Zeker als er een broertje of zusje op komst is, vindt je kind dat vaak heel interessant.

Voer het gesprek stap voor stap. Reageer rustig en serieus als je kind een vraag stelt. Zo laat je zien dat het oké is om hierover te praten. Het hoeft geen zwaar gesprek te zijn, maar open en ontspannen. Zo help je je kind op een fijne manier meer te leren over lichaam, liefde en relaties.

Lees ook: Boeken die laten zien dat iedereen erbij hoort

Deze pagina bevat affiliate links. Als je via deze links iets koopt, ontvangen wij een kleine commissie - zonder extra kosten voor jou.

Beeld: iStock.com/Halfpoint

Alles over de groei en ontwikkeling van jouw kind

Groeikalender